Stalen vervoeren met de drone

Het Commando- & Controlecentrum van Helicus bevindt zich op de achtste verdieping van The Beacon in Antwerpen, een business- en innovatiehub voor bedrijven in The Internet of Things (IoT). Om haar kantoor in het gerenoveerde Tolhuis te mogen vestigen, moest de start-up een tienkoppige jury te woord staan en haar businessplan verdedigen, vertelt Helicus-managing director Mikael Shamim. "Het ecosysteem van The Beacon sluit goed aan bij wat wij zijn en doen. Zo verzamelen wij met het Helicus Aero Initiative (HAI, zie verder) belangrijke spelers op het vlak van onbemande luchtvaart, verzekeraars en zorgaanbieders om een volledige medische transportoplossing aan te bieden. Ook de luchtverkeerleidingsautoriteiten zitten mee aan tafel." Samen met skeyes (het vroegere Belgocontrol), SABCA, Unifly, NSX, Baloise, de GZA-ziekenhuizen, de ziekenhuizen van het Helix-netwerk (inclusief UZA) en de Jessa Ziekenhuizen wil het HAI op korte termijn - 2020 - het medisch transport per drone mogelijk maken. Mikael Shamim: "Er bestaan verschillende ideeën rond medisch transport per drone, maar tot op vandaag is er geen enkele oplossing effectief in de praktijk gebracht. Voor de uitbouw van medisch dronetransport is veel expertise nodig. In ons platform neemt elke speler een specifiek deel van de totaaloplossing voor zijn rekening. SABCA heeft bijvoorbeeld veel knowhow in de ontwikkeling en bouw van vliegtuigen, Baloise is expert in specifieke transportverzekeringen, Unifly is een van een handvol spelers die een oplossing heeft voor het beheer van onbemande luchtvaart, NSX bouwt uiterst integreerbare schaalbare maatsoftware, Helicus combineert ziekenhuisnetwerkexpertise met pilootervaring en coördineert het platform."DemonstratiesDe dronebusiness is veelbelovend.De Europese Commissie verwacht dat er tegen 2035 meer dan 100.000 personen een job in de sector zullen hebben en dat de economische impact meer dan 10 miljard euro per jaar zal bedragen.Maar vooraleer de drone-industrie volop kan bloeien, in het bijzonder in de druk bevolkte Europese steden, moeten drones wel routes kunnen vliegen zonder tegen andere drones of 'objecten' in het luchtruim te botsen. Het is in die context dat het Helicus Aero Initiatief deelneemt aan verschillende overheidsprojecten om een werkbare en veilige oplossing te bekomen.Mikael Shamim: "Helicus maakt deel uit van het U-space Demonstrators-netwerk, opgericht door de Europese Unie. Samen met onder andere Amazon Prime Air en Belgische ondernemingen als Proximus, Elia, het Havenbedrijf Antwerpen, SABCA, Unifly en skeyes werken we mee aan het project 'SAFIR' dat demonstraties organiseert in een geïntegreerd droneverkeersmanagement concept en dit voor een uitgebreide reeks drone-activiteiten in België."Een ander project waar Helicus bij betrokken is Medrona. Het project werd gekozen uit 136 voorstellen in het kader van Smart Mobility Belgium (SMB), een gezamenlijk initiatief van de federale ministers van Mobiliteit en Telecommunicatie waarmee ze projecten rond slimme en innovatieve mobiliteitstoepassingen willen aanmoedigen. Beide projecten moeten toelaten om de nodige lessen te trekken voor luchtverkeersleiding en regelgeving. Vandaag vliegen de drones testvluchten op Droneport, het afgezonderde oefenterrein voor drones in Sint-Truiden. Vanuit het commandocentrum in The Beacon zullen Mikael Shamim en centrum-manager Geert Vanhandenhove - die beiden ook piloot zijn -- in de tweede helft van dit jaar de eerste (automatische) dronevluchten monitoren in Antwerpen en Hasselt.De drones worden ingezet voor het transport van bloed- en urinestalen, anatomo-pathologische weefsels en oncologische preparaten en vliegen met hun vracht van dak tot dak, op een kruishoogte tussen 90 en 150 meter, afhankelijk van de lokale omstandigheden en in overleg met de luchtverkeersleiding.Files vermijdenDoor die -voorlopig onderbenutte - capaciteit te gebruiken, wordt het drukke wegverkeer ontlast. Mikael Shamim: "De toenemende verkeersproblemen in ons land veroorzaken ook vertraging voor het medische transport op de weg. Door files, stoplichten, wegenwerken, ... verliezen koeriers van stalen vandaag veel tijd bij het rijden van het ene ziekenhuis naar het andere. Drones lopen geen vertragingen op door dergelijke transportproblemen." Bovendien bieden drones ook een oplossing voor het probleem van verloren vrachten dat zich wel eens durft voor te doen bij transport door koeriers. "Door de digitale verbinding zullen we wel continue exact weten waar de vracht zich bevindt. Vandaag geeft een koerier de monsters wel eens op een verkeerde locatie af. Met de gedigitaliseerde drone-oplossing zijn er minder - niet-medisch geschoolde - menselijke handelingen waardoor vergissingen kunnen optreden."De vluchten zullen automatisch gebeuren waarbij de drone van ziekenhuis tot ziekenhuis vliegt. Het Commando Centrum neemt enkel de controle van de drone over wanneer er effectief een probleem opduikt. Wat bijvoorbeeld als een drone in de problemen geraakt en dreigt te crashen? "Het is welbekend dat luchtverkeer vele malen veiliger is dan verkeer op de grond", zegt Mikael Shamim. "Uiteindelijk vallen problemen nooit uit te sluiten, maar binnen de luchtvaart zijn dergelijke scenario's eerder uitzonderlijk. Dit komt door een combinatie van factoren gebaseerd op risicominimalisatie, gestandaardiseerde procedures, automatisatie en een open cultuur om problemen samen te bespreken en onmiddellijk aan te pakken om herhaling uit te sluiten, enz.""Dat het HAI dit soort zaken erg serieus neemt en professioneel aanpakt, blijkt uit het feit dat we werken met luchtvaarttechnologie (Sabca), en een verzekeraar vanaf dat één mee aan de designtafel zit om de risico's te identificeren, te minimeren alsook de impact van enig restrisico te minimeren."Omdat drones in rechte lijn kunnen vliegen, dus een kortere afstand moeten afleggen, zullen de stalen ook veel sneller op hun bestemming zijn. De drones zullen 2,5 kg netto geconditioneerde vracht kunnen vervoeren aan een snelheid van 70 km/u. "Wij gaan ook frequenter kunnen bezorgen. Vandaag zijn er tussen twee ziekenhuiscentra gemiddeld acht vaste transporten per dag. Met de drones wordt dat ad hoc en schatten we in dat dit om het kwartier effectief ook zal gebeuren ."Mikael Shamim sluit niet uit dat de drones, naast stalen, medicatie, ... op termijn ook bijkomende zaken zullen kunnen transporteren. "Stel bijvoorbeeld dat een arts zijn smartphone of dictafoon in een ander centrum is vergeten en deze dringend nodig heeft. De drone kan dit even goed even meevliegen." ConfedererendMomenteel denken de artsen actief mee over de oplossing, specifiek over vracht, conditionering, vereiste testen en accreditering. Van in het begin waren zij sterk betrokken. Mikael Shamim: "Het project is oorspronkelijk gestart vanuit een sterke interesse en vraag van artsen, met name om het stalentransport van de verschillende laboratoria binnen eenzelfde ziekenhuisgroep te optimaliseren. Het feit dat de ziekenhuisdirecties en raden van bestuur relatief snel volgden, bewijst dat dit een zeer breed gedragen project is." Het heeft volgens hem ook confedererend potentieel. "Je ziet niet vaak dat zoveel ziekenhuizen uit dezelfde regio betrokken zijn bij eenzelfde project. Het is ook een mooi voorbeeld van hoe een ziekenhuisnetwerk zich achter een initiatief schaart en er zelf beter van kan worden."