...

Een reusachtig opblaasbaar brein staat opgesteld in de inkomhal van het ziekenhuis. Het brein fungeert als educatief element én als blikvanger voor de tentoonstelling die de kennis van de ziekte van Parkinson naar een groter publiek wil vertalen. De tentoonstelling werd gecureerd door Barth Verheyen (64), sedert 20 jaar parkinsonpatiënt en secretaris van de Vlaamse Parkinson Liga.Een beest in mijn hoofdDe expositie in AZ Jan Palfijn toont ons de state-of-the-art van het onderzoek naar parkinson aan de Vlaamse universiteiten. In een inlevingsbox kunnen (jongere) bezoekers ervaren hoe moeilijk het is als parkinsonpatiënt om gewone dagdagelijkse bewegingen als opstaan en rechtkomen uit te voeren. Maar de hoofdbrok van de tentoonstelling vormt het artistieke luik.Enkele tientallen kunstenaars stellen tekeningen, schilderijen en sculpturen tentoon. Ook gedichten worden voorgesteld. "Er zit een beest in mijn hoofd - Dat één voor één mijn lichten dooft...", lezen we. Alle deelnemende kunstenaars zijn parkinsonpatiënten. Een aangrijpende film toont ons bovendien getuigenissen van parkinsonpatiënten. "Laat me gewoon mijn ding doen en mijn fouten maken", zegt een patiënt. Opvallend: wanneer de patiënten in de film gevraagd wordt hoeveel op 10 ze voor hun levenskwaliteit geven, ligt het gemiddelde antwoord tussen 6 en 8/10. Ondanks het feit dat Parkinson "iemand is die op mijn schouder zit en die ik altijd meeneem".Altijd een projectWat opvalt is dat vele parkinsonpatiënten kiezen voor allerlei kunstvormen om zich te uiten? Is kunst voor hen een verweermiddel om de effecten van de voortschrijdende ziekte trachten in te dijken? "Dat denk ik wel", zegt Barth Verheyen die zelf is beginnen schrijven, schilderen en cartoons tekenen van het ogenblik dat de ziekte bij hem gediagnosticeerd werd. "Soms denk ik, het wordt nooit nog iets met mij. En dan denk ik NOU... EN! En over die NOU... EN! heb ik de grootste zorg", lees ik bij een van zijn cartoons.In een vorig leven was Barth sociaal pedagoog, en toen de eerste symptomen van de ziekte opdoken schoolde hij zich om tot bibliothecaris en docent aan de volkshogeschool, tot ook dat niet meer ging. "Nu ben ik vooral actief in de Vlaamse Parkinson Liga. Samenkomen met anderen helpt om het ding niet alleen te moeten dragen.""Ik heb altijd een project", zegt Barth Verheyen. "Als ik niet bezig ben met schrijven of schilderen, dan zoek ik iets anders. Ik lees heel veel: vooral boeken over geschiedenis, filosofie, psychologie, antropologie, sociologie. Geen gemakkelijke kost. Voor een mijn zoon die dyslexie heeft, heb ik al zijn universiteitscursussen samengevat. Nu heeft hij een hoge functie in Abu Dhabi. Daarnaast schreef ik ook erostrips. Tijdens de Stripgidsdagen van 2003 in Turnhout was ik medecurator van een tentoonstelling over erotiek in strips, waarvan ik ook de catalogus schreef. En voor mijn kleinkinderen heb ik een speeltuin gebouwd."Zijn schilderijen zeer heel divers, soms figuratief, portretten onder meer, soms zuiver abstract, ofwel met geometrisch patroon, ofwel gewoon geklieder op doek. "Het hangt ervan hoeveel geduld ik die dag heb", lacht hij. Heel bijzonder is een tweeluik dat hij geschilderd heeft: in het midden meen ik een lichtbron aan het einde van een tunnel waar te nemen, omgeven door een wervelachtige structuur. "'s Nachts had ik een hallucinatie en 's morgens heb ik dat beeld onmiddellijk op doek gezet".Lachen, gieren, brullenEnkele jaren geleden werd Barth getroffen door een hartaanval die hij ternauwernood overleefde. "Als het niet was voor deze tentoonstelling zou ik met een grote bocht om het ziekenhuis heengaan", zegt hij. In de apologie die hij geschreven heeft lees ik: 'mijn lachspieren zijn door de ziekte verstijfd maar voor binnenpretjes is er nog plaats genoeg'. Bij wijze van verrassing voor zijn verjaardag heeft zijn broer een heel mooi boekje laten drukken waarin fragmenten van teksten en cartoons van Barth zijn opgenomen. "Waarom ik dit schrijf? Ik zou het ook niet weten. De behoefte om iets achter te laten... Ik wil dat mijn kinderen en kleinkinderen en nog een paar mensen lezen dat ik op tijd ben vertrokken."Wat kan Barth nog van de toekomst verwachten? Zonder aarzelen: "Lachen, gieren, brullen, maar daar houdt het mee op. Met mijn toekomst kan ik me niet bezighouden."De tentoonstelling Ten toon 200 loopt tot 20 mei, open dagelijks van 14u tot 18u30 in het AZ Jan Palfijn in Gent.Barth Verheyen, Apologie of verweerschrift tegen de ziekte van Parkinson. Gratis te verkrijgen op de tentoonstelling. De volledige tekst van de apologie is desgewenst ook beschikbaar via barthverheyen@hotmail.com.