Een museum als een gedicht

In onze zomeredities presenteren we u enkele musea in Zuid-Frankrijk die uw vakantie danig kunnen opvrolijken. We bijten de spits af met het Musée Jean Cocteau, gelegen aan de Mediterranée, op een boogscheut van de Italiaanse grens. In zijn prachtige architectuur, getekend Rudy Ricciotti, ontvangt Cocteau deze zomer Belgische naoorlogse kunst uit de collectie van Caroline & Maurice Verbaet.Jean Cocteau (1889-1963) is als kunstenaar onder geen noemer te vangen. Laten we het toch proberen: hij was dichter, roman-, toneel- en librettoschrijver, afficheontwerper, choreograaf, filmmaker, acteur, keramist, tekenaar, kunstschilder, juweelontwerper... De lijst is niet exhaustief. Bovendien was hij qua stijlrichting niet voor één gat te vangen: een snuifje abstract, stevig gekruid met dada en een vleugje surrealisme, dat alles overgoten met flink wat opium. Cocteau was bovendien openlijk biseksueel, niet zo evident in die tijd. Toen in 1917 zijn ballet Le dieu bleu werd opgevoerd, met decors van Pablo Picasso en muziek van Erik Satie, gebruikte Guillaume Apollinaire voor het eerst het woord 'surréaliste' als omschrijving. Wie bij hem artistiek het dichtst in de buurt stond, was Pablo Picasso. Het woord 'controversieel' past hem nog het best van al. Séverin Wunderman (1938-2008) werd in Brussel geboren uit een Pools-joodse vader en een Russische moeder. In de jaren 1970 maakte hij fortuin in de haute horlogerie en installeerde hij zich op het vroege domein van Charlie Chaplin op Laguna Beach. Ondertussen was hij ook gefascineerd geraakt door het oeuvre van Jean Cocteau en verzamelde zo'n 1800 werken van de kunstenaar. Die stelde hij vanaf 1985 tentoon in het Museum Séverin Wunderman in Irvine, Californië. Na tien jaar sloot hij echter het museum en vestigde hij zich in Colle-sur-Loup in het zuiden van Frankrijk. Daar smeedde hij het plan om zijn collectie in Menton tentoon te stellen in een speciaal daarvoor bestemd museum. Zes maand voor de eerstesteenlegging van het 'Musée Jean Cocteau, Collection Séverin Wunderman' - een project van museumarchitect Rudy Ricciotti die ook de plannen tekende van het Mucem in Marseille en van La Boverie/Le Louvre in Luik - overleed Wunderman echter aan kanker, zonder zijn belangrijkste verwezenlijking ooit gezien te hebben.Het Musée Jean Cocteau is misschien wel de mooiste creatie van de Franse architect Rudy Ricciotti (1952). Op verbluffende wijze is hij erin geslaagd in beton en glas, gebruik makend van een sensuele vormentaal, de poëzie van Cocteau te suggereren. De elegante lijn van zijn tekeningen, de voorliefde voor de eenvoudige lijn, de witruimte zijn aanwezig in een gebouw dat - wanneer het 's avonds verlicht is - lijkt te zweven of zich lijkt klaar te maken om op te stijgen. De driehoekige constructie lijkt open te barsten als een rijpe vrucht, zodat het licht langs alle kanten - en bijgevolg van uur tot uur veranderend - binnen gezogen wordt. Het gebouw is als een gedicht, net als de kunstwerken van Cocteau.