Op twee jaar tijd heeft het Musée Camille Claudel in Nogent-sur-Seine een vaste plaats verworven in het museumlandschap. Het museum bezit met een 50-tal stuks niet alleen de grootste verzameling originele werken van de beeldhouwster, jaarlijks wordt ook een tijdelijke tentoonstelling georganiseerd, gelinkt aan het werk van Claudel. Tot 6 oktober loopt in het museum een zeer geslaagde expositie van kunstenaars van na WOII tot vandaag die zich in hun werk door Claudel hebben laten inspireren. Onder hen grote namen als Louise Bourgeois, Damien Hirst en de Franco-Marokkaanse Najia Mehadji.
In juli van dit jaar werd in het Musée Camille Claudel de 100.000ste bezoeker geregistreerd, niet slecht voor een gemeente van amper 6.000 zielen. Il faut le faire! Het idee om een museum te wijden aan de kunstenares is ontstaan in 2003, toen een expositie in Nogent-sur-Seine, gewijd aan de beroemde beeldhouwster die een stuk van haar jeugd in het dorp had doorgebracht, veel succes oogstte. In de daaropvolgende jaren werd een fenomenale collectie uitgebouwd, deels afkomstig uit de verzameling van Claudels achternicht Reine-Marie Paris, deels door aankopen.
Grootste Claudel-collectie
In 2008 kocht de gemeente bovendien het vroegere woonhuis van de familie Claudel aan. De bekende museumarchitect Adelfo Scaranello werd ingehuurd om de oude woning te laten integreren in een hedendaagse constructie. Het oude Musée Paul-Dubois-Alfred-Boucher, gewijd aan twee verdienstelijke 19de eeuwse beeldhouwers uit Nogent-sur-Seine dat reeds bestond sedert 1902 had zijn beste tijd gehad en besloten werd om de omvangrijke collectie te integreren in het nieuwe Musée Camille Claudel. Een meesterlijke zet.
Het museum is op de slag het grootste van zijn soort in Frankrijk, uitsluitend gewijd aan de beeldhouwkunst. Het biedt een mooi overzicht van de sculpturen in de 19de en begin 20ste eeuw, in de overgang van een officiële en formele stijl naar modernisme en expressionisme. Met als kers op de taart de mooie collectie sculpturen van Camille Claudel, waaronder iconische werken als La Valse (in vier versies), L'âge mur, Les Causeuses, de portretten van haar leermeester en minnaar Auguste Rodin en van haar broer, de schrijver Paul Claudel, en vooral Torso de Clotho chauve waarin een oude vrouw in verval wordt afgebeeld, een werk dat perfect matcht met Le Berger des Landes van Germaine Richier die de menselijke figuur letterlijk afbrokkelt, alzo de vergankelijkheid van de mens symboliserend.
Link met hedendaagse kunst
En zo zijn er wel meer bijzonder geslaagde links tussen het werk van Camille Claudel en haar eerste leermeester Alfred Boucher enerzijds en de meer hedendaagse interpretaties van een schare topartiesten. Zo stelt de Frans-Viëtnamese Thu-Van Tran met haar werk Peau Blanche het concept monument in vraag. In de zaal met monumentale monumenten toont zij plaasteren brokstukken die geïnspireerd zijn op een sculptuur uit 1931 die de glorie van het Franse kolonialisme voorstelde, maar later in ongenade viel en in een bos aan de krachten van de destructieve natuur werd overgelaten. Thu-Van Tran interpreteert dit gebeuren vanuit haar eigen geschiedenis - geboren in de vroegere kolonie Viëtnam en opgevangen in Frankrijk. Dit aangrijpende werk is uitgeleend door de Brusselse galerie Meessen-De Clercq.
Louise Bourgeois is met verscheidene werken opvallend aanwezig in de tentoonstelling. Haar werk in brons, The Welcoming Hands, waarin een (oude) vrouwenhand en een stevige mannenhand elkaar teder aanraken, refereert aan Claudels beroemde werk L'Âge mûr waarin een naakte jonge vrouw een wat oudere man letterlijk uit haar hand ziet ontglippen. Volgens Claudel symbool voor de vergankelijkheid van het leven, alles gaat voorbij. Psychologen vonden er een andere interpretatie in: met name de verscheurende breuk tussen de jongere kunstenares Camille Claudel en de rijpere Auguste Rodin.
Damien Hirst van zijn kant vond zijn inspiratie inL'Hirondelle blessé van Alfred Boucher waartegenover zijn Anatomy of an Angel geposteerd wordt, een beeltenis van eenvrouw waarvan onderdelen als kastjes openen en een inzicht geven op de anatomische binnenkant van de mens. De hele sierlijke en elegante uitbeelding van de mens relativerend...
Wat die monumenten en standbeelden betreft: opvallend veel dokters zijn te zien in het Musée Camille Claudel, in volle glorie afgebeeld. In hun zoektocht naar helden was het de beeldhouwers niet ontgaan dat de artsen graag op een zelfde piedestal werden geplaatst als andere redders en weldoeners van het vaderland... Zoals le docteur Leopold Ollier (1830-1900), meer dan 3 meter hoog uitgebeeld als professor, geroemd als de grondlegger van de chirurgie en de moderne orthopedie, letterlijk een groot man! Of le docteur Photinos Panas (1832-1903), die een standbeeld verdiende als oftalmoloog en door Boucher uitgebeeld werd wanneer hij een blind kind onderzocht. Louis Pasteur ontbreekt uiteraard niet in het lijstje: zijn bronzen hoofd is van de hand van Paul Dubois. Vaak waren de artsenverenigingen de opdrachtgever voor de monumenten, zelden de nabestaanden want zo'n monument kostte een fortuin. De beeldhouwers behoorden in die gouden jaren dan ook tot het rijkere segment van de samenleving. Men spreekt in de 19de eeuw dan ook terecht van L'Age d'Or de la Sculpture, ook wel van statuomanie...
Het Musée Camille Claudel is een volwassen museum, met een prachtige collectie, een interessant verhaal, een uitstekende opbouw en een knappe programmatie. Voor volgend jaar staat een tentoonstelling op het programma rond het thema Le Travail dans la Sculpture: u mag zich aan veel Constantin Meunier verwachten. De beeldhouwkunst van de 19de eeuw en 20ste eeuw is duidelijk aan het ontwaken.
Bovendien excelleert het museum in de programmatie van activiteiten: thematische rondleidingen doorheen de collectie, lezingen rond de figuur van Camille Claudel, meet & greet met diverse artiesten, workshops voor jong en oud, artists in residence, en happy hour met Agnès Werly, adjunct-conservator van het museum en commissaris van de expositie.
Tijdens de Journées Européennes du Patrimoine (22 en 23 september) kan men bijvoorbeeld deelnemen aan diverse ateliers, staan er performances door verscheidene kunstenaars op het programma, gelinkt aan de tentoonstelling.
Personen met een beperking
"Bovendien", benadrukt Agnès Werly, "trachten we het museum toegankelijk te maken voor iedereen. Dat betekent dat wij erg inzetten op geleide bezoeken voor personen met een beperking, van welke aard ook. Zo organiseren we geleide bezoeken op maat van personen met een visuele handicap die daarbij de gelegenheid krijgen om de beelden met de handen te voelen. We werken ook met personen met een psychische problematiek die een meer dynamische rondleiding krijgen door speciaal daartoe opgeleide gidsen." Indachtig het feit dat Camille Claudel de laatste 30 jaar van haar leven opgesloten zat in een psychiatrische instelling...
Het Musée Camille Claudel vervult duidelijk een voorbeeldfunctie in publiekswerking. Het museum staat trouwens open voor alle soorten aanvragen in die context.
Met het Musée Claudel is Nogent-sur-Seine een nieuwe culturele hotspot in Frankrijk geworden. Op een uurtje rijden of sporen van Parijs, idyllisch langs de Seine gelegen heeft het dorp veel van zijn vroegere charme weten te behouden. Mooie 19de eeuwse landhuizen flankeren de waterkant, overal liggen bootjes aan de aanlegstijgers. Andere blikvanger is het 18e eeuwse Château de la Motte-Tilly dat een inkijk geeft in het kasteelleven weleer.
In het centrum van Nogent, op een steenworp van het Musée Camille Claudel, vindt u bovendien het 16de eeuwse Relais de Poste waar destijds Gustave Flaubert kind aan huis was. Vandaag is het een restaurant, Auberge du Cygne de la Croix, waar u de lokale specialiteiten kan leren kennen. Meer gastronomisch genot vindt u in het restaurant La Rosita, waar rijzende ster Lionel Séret u echte kunstwerkjes op basis van lokale producten voorschotelt onder de perenboom aan de oever van de Seine. Nogent-sur-Seine, een plek om te onthaasten in een setting van cultuur en natuur.
Musée Camille Claudel, Nogent-sur-Seine. Gesloten op maandag, van 1 november tot 31 maart ook dinsdag, en op 01/01, 01/05, 01/11 en 25/12. www.museecamilleclaudel.fr
Tijdelijke tentoonstelling À Rebrousse-temps, tot 6 oktober 2019.
In juli van dit jaar werd in het Musée Camille Claudel de 100.000ste bezoeker geregistreerd, niet slecht voor een gemeente van amper 6.000 zielen. Il faut le faire! Het idee om een museum te wijden aan de kunstenares is ontstaan in 2003, toen een expositie in Nogent-sur-Seine, gewijd aan de beroemde beeldhouwster die een stuk van haar jeugd in het dorp had doorgebracht, veel succes oogstte. In de daaropvolgende jaren werd een fenomenale collectie uitgebouwd, deels afkomstig uit de verzameling van Claudels achternicht Reine-Marie Paris, deels door aankopen. Grootste Claudel-collectieIn 2008 kocht de gemeente bovendien het vroegere woonhuis van de familie Claudel aan. De bekende museumarchitect Adelfo Scaranello werd ingehuurd om de oude woning te laten integreren in een hedendaagse constructie. Het oude Musée Paul-Dubois-Alfred-Boucher, gewijd aan twee verdienstelijke 19de eeuwse beeldhouwers uit Nogent-sur-Seine dat reeds bestond sedert 1902 had zijn beste tijd gehad en besloten werd om de omvangrijke collectie te integreren in het nieuwe Musée Camille Claudel. Een meesterlijke zet. Het museum is op de slag het grootste van zijn soort in Frankrijk, uitsluitend gewijd aan de beeldhouwkunst. Het biedt een mooi overzicht van de sculpturen in de 19de en begin 20ste eeuw, in de overgang van een officiële en formele stijl naar modernisme en expressionisme. Met als kers op de taart de mooie collectie sculpturen van Camille Claudel, waaronder iconische werken als La Valse (in vier versies), L'âge mur, Les Causeuses, de portretten van haar leermeester en minnaar Auguste Rodin en van haar broer, de schrijver Paul Claudel, en vooral Torso de Clotho chauve waarin een oude vrouw in verval wordt afgebeeld, een werk dat perfect matcht met Le Berger des Landes van Germaine Richier die de menselijke figuur letterlijk afbrokkelt, alzo de vergankelijkheid van de mens symboliserend.Link met hedendaagse kunstEn zo zijn er wel meer bijzonder geslaagde links tussen het werk van Camille Claudel en haar eerste leermeester Alfred Boucher enerzijds en de meer hedendaagse interpretaties van een schare topartiesten. Zo stelt de Frans-Viëtnamese Thu-Van Tran met haar werk Peau Blanche het concept monument in vraag. In de zaal met monumentale monumenten toont zij plaasteren brokstukken die geïnspireerd zijn op een sculptuur uit 1931 die de glorie van het Franse kolonialisme voorstelde, maar later in ongenade viel en in een bos aan de krachten van de destructieve natuur werd overgelaten. Thu-Van Tran interpreteert dit gebeuren vanuit haar eigen geschiedenis - geboren in de vroegere kolonie Viëtnam en opgevangen in Frankrijk. Dit aangrijpende werk is uitgeleend door de Brusselse galerie Meessen-De Clercq.Louise Bourgeois is met verscheidene werken opvallend aanwezig in de tentoonstelling. Haar werk in brons, The Welcoming Hands, waarin een (oude) vrouwenhand en een stevige mannenhand elkaar teder aanraken, refereert aan Claudels beroemde werk L'Âge mûr waarin een naakte jonge vrouw een wat oudere man letterlijk uit haar hand ziet ontglippen. Volgens Claudel symbool voor de vergankelijkheid van het leven, alles gaat voorbij. Psychologen vonden er een andere interpretatie in: met name de verscheurende breuk tussen de jongere kunstenares Camille Claudel en de rijpere Auguste Rodin.Damien Hirst van zijn kant vond zijn inspiratie inL'Hirondelle blessé van Alfred Boucher waartegenover zijn Anatomy of an Angel geposteerd wordt, een beeltenis van eenvrouw waarvan onderdelen als kastjes openen en een inzicht geven op de anatomische binnenkant van de mens. De hele sierlijke en elegante uitbeelding van de mens relativerend... Artsen als monumentWat die monumenten en standbeelden betreft: opvallend veel dokters zijn te zien in het Musée Camille Claudel, in volle glorie afgebeeld. In hun zoektocht naar helden was het de beeldhouwers niet ontgaan dat de artsen graag op een zelfde piedestal werden geplaatst als andere redders en weldoeners van het vaderland... Zoals le docteur Leopold Ollier (1830-1900), meer dan 3 meter hoog uitgebeeld als professor, geroemd als de grondlegger van de chirurgie en de moderne orthopedie, letterlijk een groot man! Of le docteur Photinos Panas (1832-1903), die een standbeeld verdiende als oftalmoloog en door Boucher uitgebeeld werd wanneer hij een blind kind onderzocht. Louis Pasteur ontbreekt uiteraard niet in het lijstje: zijn bronzen hoofd is van de hand van Paul Dubois. Vaak waren de artsenverenigingen de opdrachtgever voor de monumenten, zelden de nabestaanden want zo'n monument kostte een fortuin. De beeldhouwers behoorden in die gouden jaren dan ook tot het rijkere segment van de samenleving. Men spreekt in de 19de eeuw dan ook terecht van L'Age d'Or de la Sculpture, ook wel van statuomanie...Waaier van activiteitenHet Musée Camille Claudel is een volwassen museum, met een prachtige collectie, een interessant verhaal, een uitstekende opbouw en een knappe programmatie. Voor volgend jaar staat een tentoonstelling op het programma rond het thema Le Travail dans la Sculpture: u mag zich aan veel Constantin Meunier verwachten. De beeldhouwkunst van de 19de eeuw en 20ste eeuw is duidelijk aan het ontwaken. Bovendien excelleert het museum in de programmatie van activiteiten: thematische rondleidingen doorheen de collectie, lezingen rond de figuur van Camille Claudel, meet & greet met diverse artiesten, workshops voor jong en oud, artists in residence, en happy hour met Agnès Werly, adjunct-conservator van het museum en commissaris van de expositie. Tijdens de Journées Européennes du Patrimoine (22 en 23 september) kan men bijvoorbeeld deelnemen aan diverse ateliers, staan er performances door verscheidene kunstenaars op het programma, gelinkt aan de tentoonstelling.Personen met een beperking"Bovendien", benadrukt Agnès Werly, "trachten we het museum toegankelijk te maken voor iedereen. Dat betekent dat wij erg inzetten op geleide bezoeken voor personen met een beperking, van welke aard ook. Zo organiseren we geleide bezoeken op maat van personen met een visuele handicap die daarbij de gelegenheid krijgen om de beelden met de handen te voelen. We werken ook met personen met een psychische problematiek die een meer dynamische rondleiding krijgen door speciaal daartoe opgeleide gidsen." Indachtig het feit dat Camille Claudel de laatste 30 jaar van haar leven opgesloten zat in een psychiatrische instelling... Het Musée Camille Claudel vervult duidelijk een voorbeeldfunctie in publiekswerking. Het museum staat trouwens open voor alle soorten aanvragen in die context.Culturele hotspotMet het Musée Claudel is Nogent-sur-Seine een nieuwe culturele hotspot in Frankrijk geworden. Op een uurtje rijden of sporen van Parijs, idyllisch langs de Seine gelegen heeft het dorp veel van zijn vroegere charme weten te behouden. Mooie 19de eeuwse landhuizen flankeren de waterkant, overal liggen bootjes aan de aanlegstijgers. Andere blikvanger is het 18e eeuwse Château de la Motte-Tilly dat een inkijk geeft in het kasteelleven weleer.In het centrum van Nogent, op een steenworp van het Musée Camille Claudel, vindt u bovendien het 16de eeuwse Relais de Poste waar destijds Gustave Flaubert kind aan huis was. Vandaag is het een restaurant, Auberge du Cygne de la Croix, waar u de lokale specialiteiten kan leren kennen. Meer gastronomisch genot vindt u in het restaurant La Rosita, waar rijzende ster Lionel Séret u echte kunstwerkjes op basis van lokale producten voorschotelt onder de perenboom aan de oever van de Seine. Nogent-sur-Seine, een plek om te onthaasten in een setting van cultuur en natuur.Musée Camille Claudel, Nogent-sur-Seine. Gesloten op maandag, van 1 november tot 31 maart ook dinsdag, en op 01/01, 01/05, 01/11 en 25/12. www.museecamilleclaudel.fr Tijdelijke tentoonstelling À Rebrousse-temps, tot 6 oktober 2019.Toerisme:www.aube-champagne.com
