Vijf dagen na het overlijden zit het SARS-CoV-2 nog altijd in het lichaam

Die bevindingen zijn eerder een bevestiging dan een nieuw gegeven. Het SARS-CoV-2 is niet alleen zeer besmettelijk, maar zou ook bijzonder resistent zijn. Postmortale persistentie van het virus bij de mens werd al lang vermoed, met name sinds de besmetting van een wetsdokter in Bangkok die een autopsie had verricht op een geïnfecteerde patiënt (2). Bij de zorg voor en het afnemen van stalen van lijken werden dan ook zeer snel voorzorgsmaatregelen ingevoerd.Het risico wordt nu bevestigd. Het betreft weliswaar maar een klein aantal gevallen, maar dit is de eerste keer dat lijken zo volledig werden geanalyseerd. Het onderzoek werd uitgevoerd door artsen van de afdeling forensische geneeskunde van het universitair medisch centrum van Eppendorf in Hamburg. Ze hebben een autopsie uitgevoerd bij 12 slachtoffers van Covid-19 (mediane leeftijd 73 jaar) om de doodsoorzaak te achterhalen en de letsels te beschrijven. Elke autopsie werd aangevuld met een postmortale CT-scan, een pathologisch-anatomisch onderzoek en een virologisch onderzoek (polymerase chain reaction, PCR) van de weefsels van verschillende organen.In dat prospectieve cohortonderzoek werd een diepe veneuze trombose ontdekt bij zeven (58%) van de 12 patiënten. Een longembolie was de directe doodsoorzaak bij vier patiënten. De hoge incidentie van trombo-embolie wijst erop dat de stollingsstoornis die wordt veroorzaakt door Covid-19, een belangrijke rol speelt.De auteurs hebben RNA van het SARS-CoV-2 teruggevonden in de longen van alle patiënten en in de farynx van negen patiënten. Bij zes patiënten werd een matige viremie (< 4 × 104 kopieën/ml) vastgesteld. Bij vijf patiënten werd RNA van het virus ook teruggevonden in andere weefsels (lever, hart, nieren) in concentraties die hoger waren dan de viremie. Bij de patiënten zonder viremie werd geen of slechts een lage virale belasting gemeten in de andere weefsels. Slechts bij vier patiënten kon RNA van het virus worden gedetecteerd in de hersenen en de vena saphena.Dat alles lijkt erop te wijzen dat Covid-19 een vrij invasieve ziekte is, die echter niet per se erg besmettelijk is na het overlijden te oordelen naar de lage postmortale virale belasting. (referenties: (1) Annals of Internal Medicine, 6 mei 2020, doi: 10.7326/M20-2003,(2) Journal of Forensic and Legal Medicine, 11 april 2020, doi: 10.1016/j.jflm.2020.101964)