Alles over Brussel

Op het BREACH-congres 2023, dat jaarlijks plaatsvindt de dag voor AIDS Day, heeft dr. Dominique Van Beckhoven, coördinatrice van het programma voor surveillance van hiv en seksueel overdraagbare infecties van Sciensano, het rapport 2023 gepresenteerd over de epidemiologische situatie van hiv-infectie in België (cijfers tot en met 31/12/2022).

Bij meer dan 50% van de type 2-diabetespatiënten is de glykemie onvoldoende onder controle. Dat komt minstens ten dele doordat de meeste behandelingen niet echt gericht zijn op de onderliggende pathofysiologie (insulineresistentie en hyperinsulinemie).

Twaalf vorsers van de universiteiten van Antwerpen, Hasselt, Leuven (KUL) en Brussel (VUB) hebben het Belgische systeem van "huishoudelijke bubbel" tegen het licht gehouden. Bij analyse van de verschillende scenario's blijkt die strategie positieve invloed te hebben op het aantal ziekenhuisopnames.

Onder de vlag van het Belgische consortium voor hiv-onderzoek (BREACH) hebben vijf universitaire ziekenhuizen en het Instituut voor Tropische Geneeskunde in Antwerpen een studie uitgevoerd om de waarde van een antiretrovirale behandeling met dolutegravir bij meer dan 4.000 Belgische patiënten in het reële leven te evalueren. De resultaten werden in de vorm van een ePoster gepresenteerd op het congres van de EACS 2019 in Basel. De studie bevestigt de hoge en langdurige virologische werkzaamheid en de goede veiligheid van een antiretrovirale behandeling op basis van dolutegravir in het 'reële leven'.

Iedereen kent nu de cijfers van de studies GEMINI 1&2, die hebben aangetoond dat een tweevoudige combinatietherapie met moderne antiretrovirale middelen, in casu dolutegravir en 3TC, virologisch niet minder effectief en niet minder veilig is dan een klassieke drievoudige combinatietherapie bij hiv-geïnfecteerde patiënten die nog geen behandeling kregen (GEMINI 1&2, 48 weken) en dat dit effect op lange termijn gehandhaafd blijft (GEMINI 1&2, 96 weken). Prof. Jean Cyr Yombi (Cliniques Universitaires St Luc, Brussel) bespreekt voor ons zijn eigen analyse van die studies en licht de sterke punten toe die volgens hem ertoe zouden moeten leiden dat de volgende richtlijnen een tweevoudige combinatietherapie met dolutegravir en 3TC zullen aanraden als eerstelijnstherapie bij hiv-geïnfecteerde patiënten die nog geen behandeling kregen.

Sinds de jaren 1996-1997 en de klinische studies van Gulick en Hammer, die hebben aangetoond dat een drievoudige combinatietherapie efficiënter is dan de toenmalige mono- en tweevoudige combinatietherapie, zijn farmacologen en clinici blijven zoeken naar alternatieven voor die 'magische kogel' van drie antiretrovirale middelen zowel om de therapietrouw van de patiënten te verbeteren als om bijwerkingen van de geneesmiddelen die ze levenslang moeten innemen, te vermijden. Nu bestaan er schema's met twee antiretrovirale middelen (2DR) voor de behandeling van hiv-geïnfecteerde patiënten. Prof. Jean Cyr Yombi (Cliniques Universitaires St Luc, Brussel) geeft een overzicht van het traject dat heeft geleid tot de 'magische kogel' van 2, het nieuwe sleutelcijfer bij de moderne behandeling van het hiv.

In 2018 hebben zich drie keer zoveel Vlamingen in de leeftijdsgroep van 50 tot 74 jaar laten testen op dikkedarmkanker. Dat blijkt uit de Gezondheidsenquête van Sciensano.

Meer patiënten die in 2012 een diagnose te horen kregen van colorectale kanker waren na vijf jaar nog in leven dan dat het geval was voor zij die de diagnose kregen in 2004, namelijk 67,5% tegenover 63,7%.

In België ligt de mortaliteit binnen de 30 dagen in het ziekenhuis na een opname voor acuut myocardinfarct iets hoger dan gemiddeld binnen de EU. Dat staat te lezen in het performantierapport voor het Belgische gezondheidssysteem dat het federale Kenniscentrum opstelde.

In 2017 telde België 972 nieuwe meldingen van tuberculose. De incidentie toont over de jaren een dalende trend. Maar veel te traag om tegen 2050 de ziekte in ons land volledig te elimineren.

Volgens prof. Jean-Christophe Goffard (Erasmusziekenhuis, Brussel) is de tijd gekomen om van strategie te veranderen bij hiv-geïnfecteerde patiënten die nog geen antiretrovirale behandeling hebben gekregen. Waarom zou je hiv-geïnfecteerde patiënten die nog geen behandeling hebben gekregen, nog gaan behandelen met drie antiretrovirale middelen als twee geneesmiddelen volstaan, zoals de twee pivotale studies GEMINI 1 en GEMINI 2 duidelijk hebben aangetoond, zelfs als de initiële virale belasting hoger is dan 500.000 kopieën/ml. Twee argumenten, waar je rekening mee moet houden: als de patiënt een geneesmiddel minder moet innemen, dalen de kosten voor de maatschappij en vermindert het risico op al dan niet bekende bijwerkingen van de medicatie.

Met de klassieke drievoudige combinatietherapieën hebben we ongetwijfeld schitterende resultaten geboekt. De levensverwachting van hiv-geïnfecteerde patiënten stijgt daardoor gestaag en is nu bijna even lang als in de algemene bevolking. Maar er is een 'maar'.

Klassieke gerandomiseerde klinische studies en klinische studies uitgevoerd in de reële klinische praktijk (real world data) leren dat een 2DR interessant en effectief is, aldus prof. Stéphane De Wit (UMC St.-Pieter, Brussel) en prof. Mark Nelson (Chelsea and Westminster Hospital, VK), twee van de experts die waren uitgenodigd op het Brusselse symposium.

Een tekort aan frataxine is het sleutelement bij de pathogenese van Friedreich-ataxie. Een eventuele oplossing voor dat probleem moeten we zoeken via epigenetische weg en gentherapie. Hoever staan we? Massimo Pandolfo (ULB Erasmus, Brussel) legt uit wat we al hebben bereikt en welke weg we nog moeten afleggen.

In één jaar tijd werden in België zowat 12.000 hiv-zelftests aangekocht, of gemiddeld 32 zelftests per dag. Vier op de tien zelftests worden in de apotheek aangekocht, zes op de tien worden via de online apotheek aan de man gebracht. Het merendeel van de tests wordt in Vlaanderen aangekocht.*

Volgens een pan-Europese studie uitgevoerd door een Engelse groep (voor de Brexit, toen de Britten nog oog hadden voor het lot van Europa), wordt 25% van de mensen die in gesloten ruimten werken (kantoren, magazijnen,...) direct blootgesteld aan passief roken. Daar dreigen ze de pulmonale en cardiale gevolgen van te moeten dragen.