Aanpassing van de dosering van perorale corticosteroïden bij ernstig astma

Dankzij de ontwikkeling van biologische geneesmiddelen (mepolizumab, benralizumab en dupilumab) is het gebruik van orale corticosteroïden bij patiënten met een ernstig astma en een refractaire type 2-ontsteking sterk verminderd. Toch blijft het belangrijk het gebruik van corticosteroïden per os, als die geïndiceerd zijn, te optimaliseren om er een maximaal effect uit te halen met een minimum aan risico.

...

Aanpassing van de dosering volgens het aantal eosinofiele cellen in de sputa en de NO-fractie in de uitgeademde lucht (FeNO) is doeltreffend, maar is in de dagelijkse klinische praktijk moeilijk haalbaar.Zou je kunnen voortgaan op het aantal eosinofiele cellen in het bloed (dat onderzoek wordt overal courant uitgevoerd) in plaats van op het aantal eosinofiele cellen in de sputa?Om die vraag te beantwoorden, heeft een Australische groep van een kliniek voor ernstig astma een gerandomiseerde, verkennende 'proof-of-concept'-studie op touw gezet om na te gaan of het mogelijk is het aantal aanvallen te verlagen met een behandeling met orale corticosteroïden op geleide van een samengestelde score van twee biomarkers van ontsteking van de luchtwegen, namelijk het aantal eosinofiele cellen in het bloed en de FeNO, in vergelijking met een klassieke standaardbehandeling zonder meting van biomarkers. De studie is uitgevoerd bij 32 patiënten met een ernstig astma dat niet onder controle was. De twee primaire eindpunten waren het aantal ernstige astma-aanvallen en de tijd tot een eerste ernstige astma-aanval tijdens een periode van 12 maanden.De tijd tot een eerste ernstige astma-aanval was langer bij de 17 patiënten bij wie de behandeling werd aangepast op geleide van biomarkers, dan bij de 15 patiënten die de klassieke standaardbehandeling kregen: respectievelijk 295 en 123 dagen. Het verschil was echter niet significant (gecorrigeerde HR 0,714, 95% BI: 0,25-2,06, p = 0,533).Het relatieve risico op een ernstige aanval was lager bij de patiënten van de eerste groep (gecorrigeerde HR 0,88, 95% BI: 0,47-1,62, p = 0,675). Het gemiddelde geannualiseerde aantal aanvallen was respectievelijk 1,2 en 2,0.Het percentage patiënten dat op de spoedafdeling werd gezien, was ook significant lager in de groep waarin de behandeling werd aangepast op geleide van biomarkers: OR 0,09, 95% BI: 0,01-0,91; p = 0,041. Er is geen verschil in de cumulatieve dosis van orale corticosteroïden gemeten tussen de twee groepen.De auteurs concluderen dat een therapeutisch algoritme met aanpassing van de dosering van orale corticosteroïden volgens het aantal eosinofiele cellen in het bloed en de FeNO haalbaar is in een klinisch midden, het aantal astma-aanvallen verlaagt en het aantal bezoeken op de spoedafdeling significant vermindert. Al bij al dus een relevante hypothese, die verder moet worden onderzocht.Ramsahai JM, Simpson JL, Cook A, et al. Randomised controlled trial for the titration of oral corticosteroids using markers of inflammation in severe asthma. Thorax 2023;78:868-874.