...

Wie al ooit een baby in slaap heeft gewiegd of ooit een dutje heeft gedaan in een hangmat, weet dat wiegen het slapen bevordert. Vorsers van de Universiteit van Genève hadden in een eerdere studie al aangetoond dat schommelen tijdens een middagdutje ervoor zorgt dat de mensen sneller inslapen en dieper slapen.Om de onderliggende mechanismen te ontrafelen, heeft een groep uit Genève 18 gezonde jongvolwassenen zonder slaapproblemen uitgenodigd om drie nachten door te brengen in het centrum voor slaapgeneeskunde van de Universitaire ziekenhuizen van Genève: een eerste nacht om gewoon te worden aan die ongewone omgeving, de tweede om in een speciaal daarvoor ontworpen schommelbed te slapen en de derde om in datzelfde bed te slapen, maar nu zonder schommelbeweging. De proefpersonen werden in bed zacht gewiegd tegen een frequentie van 0,25 Hz (dus een volledige oscillatie per vier seconden) over een horizontale afstand van een tiental centimeter.Tijdens een polysomnografisch onderzoek werden meerdere fysiologische variabelen geregistreerd: hartfrequentie, ademhalingsfrequentie, elektro-encefalogram (eeg) ...De wetenschappers hebben vastgesteld dat een trage, repetitieve beweging gedurende de hele nacht niet alleen het inslapen bevordert, maar ook de kwaliteit van de slaap verbetert (d.w.z. langere perioden van diepe slaap, minder vaak 's nachts licht wakker worden en een grotere hoeveelheid trage hersengolven op het eeg).Die gunstige effecten zijn toe te schrijven aan een wijziging van de hersengolfactiviteit tijdens de slaap, legt Aurore Perrault, eerste auteur van de studie uit. "Schommelen synchroniseert de neuronale activiteit in het thalamocorticale netwerk, dat een belangrijke rol speelt bij het consolideren van de slaap, maar ook van het geheugen."De resultaten bij een geheugentest ('s avonds woordparen leren en ze zich de volgende ochtend herinneren) waren overigens beter na een nacht op het schommelbed.Een tweede studie uitgevoerd in Lausanne bij muizen heeft soortgelijke resultaten opgeleverd: wiegen van de kooi tegen een viermaal hogere frequentie dan bij de mens verkortte de inslaaplatentie en verlengde de slaaptijd, maar had geen invloed op de kwaliteit van de slaap. Prof. Paul Franken et coll. hebben zo ook ontdekt dat het evenwichtsorgaan zeer belangrijk is voor de kwaliteit van de slaap. Het evenwichtsorgaan, dat in het binnenoor zit, regelt het evenwicht en de oriëntatie in de ruimte. De gunstige effecten van het wiegen werden enkel waargenomen bij de muizen met een gezond binnenoor en niet bij muizen met een ziek binnenoor, waardoor hun evenwichtsorgaan niet normaal werkte.Om na te gaan welke subcorticale structuren en neuronale netwerken meespelen bij de gunstige effecten van het schommelen op de slaap, gaan de vorsers van Genève en Lausanne nu preciezere technieken gebruiken zoals optogenetica, waarmee je bepaalde neuronen kunt observeren en controleren. Ze hopen zo nieuwe technieken te kunnen ontwikkelen om patiënten met slaap- en stemmingsstoornissen en bejaarden, die vaak slaap- en geheugenstoornissen vertonen, te helpen. (referenties: Current Biology, 24 januari 2019, DOI: 10.1016/j.cub.2018.12.028, et DOI: 10.1016/j.cub.2018.12.007)https://www.cell.com/current-biology/fulltext/S0960-9822(18)31662-2https://www.cell.com/current-biology/fulltext/S0960-9822(18)31608-7