NEDA, de afkorting van 'No Evidence of Disease Activity', is een klinisch concept dat de belangrijkste therapeutische doelstellingen bundelt die moeten worden gerealiseerd om een verergering van een relapsing-remitting multiple sclerose te voorkomen. Het neurodegeneratieve aspect van de ziekte wordt momenteel beoordeeld naar het verlies van hersenvolume (BVL, Brain Volume Loss), een marker van verlies van hersenvolume. Een studie heeft onderzocht of bepaling van lichteketenneurofilamenten (NfL), een nieuwe marker van neurodegeneratie, het verlies van hersenvolume in de NEDA-4 kan vervangen zonder verlies van sensitiviteit (of waardoor de sensitiviteit misschien zelfs zou kunnen verbeteren).
Bij de klinische evaluatie van de behandeling voor een relapsing-remitting multiple sclerose hebben we ons tot nog toe enkel gebaseerd op het optreden van een eventuele relaps. Maar het is niet omdat er geen relaps optreedt, dat de ontstekingsactiviteit gedoofd is en dat de ziekte niet meer verder evolueert. Vandaar het idee voor het concept NEDA-3, dat de belangrijkste drie therapeutische doelstellingen bij de behandeling van RRMS bundelt: namelijk geen relaps, geen actief letsel bij MRI en geen bewezen verergering van de handicap volgens de EDSS.
De NEDA-3 houdt echter geen rekening met een ander belangrijk aspect van de ziekte, meer bepaald de degeneratie van de hersenen. Vandaar een nieuwe versie, de NEDA-4, die ook een biomarker van het verlies van hersenvolume omvat, het BVL. Er bestaat nog een andere belangrijke marker van neurodegeneratie, NfL (lichteketenneurofilamenten). De bepaling ervan is nu veel eenvoudiger geworden.
Eerst diende daarvoor immers een lumbale punctie te worden uitgevoerd, maar nu volstaat een gewone bloeddruppel om de NfL te bepalen. Vandaar het idee om het BVL te vervangen door NfL, toch een veel eenvoudigere test. Op basis van de patiënten van de FREEDOMS-studie (fingolimod vs. placebo) hebben de onderzoekers aangetoond dat bepaling van NfL dezelfde informatie over de neurodegeneratie geeft als het BVL, maar een veel eenvoudiger onderzoek is en dus gerust het BVL kan vervangen in de NEDA-4.
Ref.: Sormani MP et al. Abstract S24-007, AAN 2018, Los Angeles, 24/04/2018.
Bij de klinische evaluatie van de behandeling voor een relapsing-remitting multiple sclerose hebben we ons tot nog toe enkel gebaseerd op het optreden van een eventuele relaps. Maar het is niet omdat er geen relaps optreedt, dat de ontstekingsactiviteit gedoofd is en dat de ziekte niet meer verder evolueert. Vandaar het idee voor het concept NEDA-3, dat de belangrijkste drie therapeutische doelstellingen bij de behandeling van RRMS bundelt: namelijk geen relaps, geen actief letsel bij MRI en geen bewezen verergering van de handicap volgens de EDSS. De NEDA-3 houdt echter geen rekening met een ander belangrijk aspect van de ziekte, meer bepaald de degeneratie van de hersenen. Vandaar een nieuwe versie, de NEDA-4, die ook een biomarker van het verlies van hersenvolume omvat, het BVL. Er bestaat nog een andere belangrijke marker van neurodegeneratie, NfL (lichteketenneurofilamenten). De bepaling ervan is nu veel eenvoudiger geworden. Eerst diende daarvoor immers een lumbale punctie te worden uitgevoerd, maar nu volstaat een gewone bloeddruppel om de NfL te bepalen. Vandaar het idee om het BVL te vervangen door NfL, toch een veel eenvoudigere test. Op basis van de patiënten van de FREEDOMS-studie (fingolimod vs. placebo) hebben de onderzoekers aangetoond dat bepaling van NfL dezelfde informatie over de neurodegeneratie geeft als het BVL, maar een veel eenvoudiger onderzoek is en dus gerust het BVL kan vervangen in de NEDA-4.Ref.: Sormani MP et al. Abstract S24-007, AAN 2018, Los Angeles, 24/04/2018.
