Een craniaal trauma in 10 minuten opsporen met een druppel bloed

Jaarlijks gaan ongeveer drie miljoen mensen naar een spoedgevallendienst wegens vermoeden van een licht hersentrauma door een val (skiongeval, vallen met de fiets, van de trap vallen) of een slag op het hoofd. Maar zijn de hersenen dan echt aangetast? Of zijn de symptomen niet louter een tijdelijk gevolg van het geweld van de schok?Een CT-scan is het enige onderzoek dat een betrouwbaar antwoord kan geven op die vragen. Maar niet alle ziekenhuizen beschikken over een CT-scanner. Een CT-scan is bovendien duur en geeft een stralingsdosis af. Vaak is er ook een lange wachttijd. 90% van de patiënten zou echter zonder gevaar weer naar huis kunnen gaan omdat ze geen traumatische letsels blijken te vertonen.In samenwerking met Spaanse college hebben vorsers van de Universiteit van Genève een alternatieve test op punt gesteld die gebaseerd is op bepaling van eiwitten waarvan de plasmaconcentratie stijgt bij een schok van het hoofd.Door middel van proteomics (kwantitatieve meting van duizenden eiwitten tegelijkertijd) en observatie van de evolutie van de plasmaconcentraties hebben ze vier eiwitten ontdekt die wijzen op een licht hersentrauma: H-FABP, interleukine-10, S100B en GFAP. H-FABP blijkt de beste biomarker te zijn met een specificiteit van 32% en een sensitiviteit van bijna 100%. Bepaling van de concentraties van H-FABP én GFAP heeft een specificiteit van 46% en bij bepaling van de plasmaconcentraties van H-FABP, GFAP en interleukine-10 stijgt de specificiteit tot 52%.De wetenschappers hebben dan een plastic doosje van 5 cm ontwikkeld, de TBIcheck, dat gebaseerd is op het principe van de zwangerschapstest. De patiënt legt één druppel bloed op de tong van het doosje en weet dan na 10 minuten of er sprake zou kunnen zijn van een licht trauma (naargelang de H-FABP-spiegel al dan niet hoger is dan 2,5 nanogram per milliliter bloed. Als er een reactieband verschijnt is een CT-scan wenselijk; zo niet, kan de patiënt naar huis keren.Als er twijfel is bij het aflezen van het resultaat, kan een afleestoestelletje, de Cube Reader, op de TBIcheck worden geplaatst. Die zal dan aangeven of het resultaat "positief" of "negatief" is en stuurt het resultaat via bluetooth door naar de smartphone van de patiënt en/of de zorgverstrekker.De eerste test zou in de handel worden gebracht in 2019. Dat zou de spoedgevallendiensten wat moeten ontlasten. Het toestelletje kan overal worden gebruikt, bijvoorbeeld ook in de bergen, en geeft snel een resultaat. Het is de bedoeling om het toestelletje op termijn te distribueren in apotheken of sportzalen. De vorsers zetten hun onderzoek voort. Ze hopen dezelfde techniek ook te kunnen gebruiken bij het diagnosticeren van een CVA of een aneurysma.(referenties: PLoS ONE, 9 juli 2018, DOI: 10.1371/journal.pone.0200394)http://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0200394