Eén van de sessies van het congres van de ESG in Wenen ging over endometriose, een vaak pijnlijke aandoening die gekenmerkt wordt door de aanwezigheid van baarmoederslijmvlies buiten de baarmoeder. Naar schatting zou tot 10% van de vrouwen endometriose hebben. De behandeling van endometriose blijft echter een hele uitdaging. Professor Nathalie Chabbert-Buffet legt uit dat een vroege diagnose, een multidisciplinair medisch team en een goede risico-batenverhouding van cruciaal belang zijn bij de behandeling van endometriose.

Over de hele wereld stijgt het aantal vrouwen dat bang is voor onverschillig welke hormoontherapie. Volgens professor Johannes Bitzer hebben een verkeerde interpretatie van statistieken en cijfers en de wijze waarop de resultaten van klinische studies wereldkundig werden gemaakt, de basis gelegd voor die 'hormoonfobie'. Artsen moeten de voordelen en de risico's duidelijk in perspectief plaatsen tijdens de consultatie en moeten meer belang hechten aan het gezamenlijk nemen van beslissingen. Vrouwen kunnen dan objectieve beslissingen nemen.

Net als bij mannen is testosteron belangrijk voor de seksuele functie van vrouwen. Bij sommige vrouwen valt de testosteronproductie stil als gevolg van een normale menopauze of als gevolg van een medische behandeling, bijv. een ovariëctomie. Bij die vrouwen is een testosteronsubstitutietherapievereist om de levenskwaliteit op peil te houden. Uit studies bij mannen weten we dat een testosterontekort het risico op diabetes en hart- en vaataandoeningen verhoogt. Prof. John Stevenson denkt dat de testosteronspiegel ook bij vrouwen binnen de fysiologische waarden moet worden gehouden. Dat is mogelijk door testosteron toe te voegen aan een hormonale substitutietherapie (HST) op maat. Prof. Stevenson benadrukt ook dat er nog maar weinig onderzoek ter zake is uitgevoerd.

Prematuur ovariumfalen (of premature menopauze) wordt gedefinieerd als een verlies van ovariumfunctie voor de leeftijd van 40 jaar. Bij een idiopathisch prematuur ovariumfalen verliezen de eierstokken om onbekende redenen hun follikels en dan produceren ze geen hormonen meer. Iatrogeen prematuur ovariumfalen wordt veroorzaakt door een chirurgische verwijdering van de ovaria wegens kanker. Prematuur ovariumfalen kan worden behandeld met een hormonale substitutietherapie, maar volgens prof. Nick Panay is het vooral belangrijk de diagnose zo snel mogelijk te stellen. Met een vroege diagnose kunnen de negatieve effecten op de levenskwaliteit op korte termijn en osteoporose en een verhoogd cardiovasculair risico op lange termijn worden vermeden. Naar schatting vertoont 1-2% van de vrouwen een idiopathisch prematuur ovariumfalen.

Vorsers hebben een peiling uitgevoerd om de houding ten aanzien van voorbehoedmiddelen te evalueren bij vrouwen in verschillende landen in West-Europa, Centraal- en Zuid-Amerika. Er werden grote verschillen in seksuele activiteit en de keuze van voorbehoedmiddelen waargenomen tussen de verschillende landen (1).

Een hormonale substitutietherapie (HST) bij postmenopauzale vrouwen kan veilig en heilzaam zijn als de juiste patiënte wordt behandeld met de juiste hormonen. Dat was de conclusie van een lezing door prof. dr. Alfred Mück van de Universiteit van Tübingen en de Capital Medical University Beijing op het congres van de ESG in Wenen.

Zowel psychische als fysiologische stress heeft invloed op de duur van de menstruatiecyclus bij vrouwen. Dat zijn de resultaten van een Zwitserse longitudinale studie, die werd uitgevoerd bij bijna 300 vrouwen, met gegevens over meer dan 1.200 cycli.

Chemotherapie en radiotherapie verhogen de overleving van kankerpatiënten. Ze kunnen echter ovariumfalen en onvruchtbaarheid veroorzaken, ook bij prepuberale patiënten. Invriezen van ovariumweefsel is dan de enige optie om de vruchtbaarheid te vrijwaren. Professor Marie-Madeleine Dolmans van de UCL Saint-Luc in Brussel is een autoriteit inzake die nieuwe techniek. Prepuberale kankerpatiënten hebben nu 40% kans om later zwanger te worden en minstens één kind te krijgen.

De term 'abnormaal invasieve placenta' verwijst naar een trofoblast die in en zelfs door het endometrium groeit, wat kan leiden tot ernstige postpartale complicaties en vooral bloeding. Een abnormaal invasieve placenta veroorzaakt een hoge morbiditeit en kan zelfs dodelijk zijn. Daarom moet de diagnose tijdig worden gesteld. Een echografische screening wordt aanbevolen bij alle zwangere vrouwen en zeker in risicogroepen.

Cosmetische gynaecologie is een vrij klein, maar snel groeiend subspecialisme in de gynaecologie. In een gezamenlijke sessie met The Society of Cosmetic Gynaecology (TSCG) en The Urogynaecology & Pelvic Health Association of India (UPHAI) op het congres van de European Society of Gynaecology hebben experts hun speciale situatie uitgelegd en recente gegevens gepresenteerd.

Borstkanker op jonge leeftijd is vrij zeldzaam en heeft een slechtere prognose dan borstkanker op oudere leeftijd. In een centrum in Portugal werd frequente metastasering vastgesteld bij jonge patiënten met borstkanker ondanks chemotherapie.

Volgens de beschikbare gegevens hebben 0,6% van de mannen en 0,2% van de vrouwen een probleem met hun geslacht en willen ze van geslacht veranderen. Specialisten inzake genderdysforie denken dat die cijfers in de toekomst verder zullen stijgen. Geen wonder dat op het 13e congres van de ESG in Wenen een volledige sessie werd gewijd aan Sexuality Transgender. Dr. Michael van Trotsenburg legt de aanpak van transgenderadolescenten uit en geeft commentaar op geslachtsincongruentie en de vruchtbaarheidsopties.