...

Opiaten zoals morfine en codeïne en opioïde middelen zoals fentanyl verminderen de hoestreflex, de slijmsecretie en de ademhalingsfrequentie en de immunologische afweermechanismen van de longen en worden daardoor beschouwd als immunosuppressiva. De auteurs hebben hun studie uitgevoerd om na te gaan of opiaten het risico op community-acquired pneumonie verhogen in de algemene bevolking en bij hiv-geïnfecteerde patiënten (van wie het immuunsysteem al zwaar gehavend is als gevolg van de hiv-infectie). Ze hebben hun casus-controleonderzoek uitgevoerd op basis van de gegevens van de patiënten van de observationele VACS (Veterans Aging Cohort Study). In het totaal ging het om 21.146 patiënten zonder pneumonie (controlegroep) en 4.246 patiënten die in het ziekenhuis waren opgenomen wegens een community-acquired pneumonie. De patiënten waren gemiddeld 55 jaar oud en 98,8% waren mannen. De correlatie tussen pneumonie en opiaten werd ook geëvalueerd bij de bijzonder vatbare subgroep van hiv-geïnfecteerde patiënten.Het voorschrijven van opiaten en opioïde middelen blijkt inderdaad een onafhankelijke risicofactor te zijn die het risico op community-acquired pneumonie verhoogt, zowel in de algemene bevolking als bij hiv-geïnfecteerde patiënten. Het risico stijgt met de dosering, de duur van de behandeling en de immunosuppressieve eigenschappen van de pijnstillers. Hiv-geïnfecteerde patiënten blijken nog vatbaarder te zijn. Bij hen steeg het risico op ontwikkeling van een community-acquired pneumonie bij lagere doseringen en een kortere behandeling dan in de algemene bevolking. De onderzoekers pleiten er dan ook voor om het voorschrijven van immunosuppressieve opiaten te beperken bij hiv-geïnfecteerde patiënten. Je moet vooral hoge doseringen en een lange behandeling vermijden. Hiv-geïnfecteerde patiënten vertonen zeer vaak een chronische intense pijn, waardoor ze nagenoeg niet zonder opiaten kunnen. De auteurs raden dan ook vaccinatie tegen pneumokokken en het griepvirus en rookstop aan om het risico op pneumonie te verlagen. Die preventieve maatregelen zijn ook wenselijk bij de vele drugsverslaafde hiv-geïnfecteerde patiënten. Bij hen is het risico op pneumonie immers nog groter.Ref: Edelman EJ et al. JAMA Internal Medicine, online gepubliceerd op de website op 07/01/2019.