...

Hiv en nieren: een complex verhaalVolgens meerdere studies zou bijna een derde van de hiv-geïnfecteerde patiënten nierinsufficiëntie ontwikkelen tijdens het ziekteverloop. Maar, aldus de Deense vorsers onder de leiding van dr. Petersen, in die studies waren meestal ook veel patiënten met extra risicofactoren voor achteruitgang van de nierfunctie opgenomen zoals een meetbare virale belasting, een HCV-co-infectie, i.v. gebruik van drugs en het zwarte ras. Om het verband tussen een hiv-infectie en nierinsufficiëntie te ontrafelen, hebben de Deense collega's een transversale studie uitgevoerd bij blanke hiv-geïnfecteerde patiënten die werden behandeld met antiretrovirale middelen en die al sinds meerdere jaren een onmeetbaar lage virale belasting hadden. Elke hiv-geïnfecteerde patiënt werd vergeleken met vier mensen uit de algemene bevolking van dezelfde leeftijd en hetzelfde geslacht (controlegroep). Het primaire eindpunt was de prevalentie van nierinsufficiëntie (geraamde glomerulusfiltratiesnelheid < 60 ml/min/1,73 m²). De meeste patiënten (89%) waren mannen, van wie driekwart MSM of biseksuelen. De gemiddelde leeftijd was 51 jaar. De diagnose van hiv-infectie was gemiddeld 14 jaar geleden gesteld. Alle patiënten werden behandeld en hadden een onmeetbaar lage virale belasting. Het mediane aantal CD4-cellen was 700/mm³. Ongeveer twee derde van de patiënten nam TDF in. (TDF kan het risico op nierinsufficiëntie verhogen.)Wat andere risicofactoren voor achteruitgang van de nierfunctie betreft, was de prevalentie van hypertensie iets hoger bij de hiv-geïnfecteerde patiënten (46% vs. 57%), maar de prevalentie van diabetes was vergelijkbaar (5% vs. 5,4%). Hiv-infectie en nierinsufficiëntie: prevalentie x2 en risico x3De prevalentie van nierinsufficiëntie was tweemaal hoger bij hiv-geïnfecteerde patiënten dan in de controlegroep (3,7% vs. 1,7%, p = 0,001). Na correctie voor vertekenende factoren was het risico op ontwikkeling van nierinsufficiëntie 3,4-maal hoger bij de hiv-geïnfecteerde patiënten, een stijging die van dezelfde grootteorde was als bij diabetes (x 2,9), een bekende risicofactor voor nierlijden. Bij de hiv-geïnfecteerde patiënten werden nog andere risicofactoren teruggevonden zoals een hogere leeftijd (het risico vervijfvoudigt per 10 jaar) en het vrouwelijke geslacht (vijfmaal hoger risico). Een belangrijke vaststelling is verder dat bij een aparte analyse van hiv-geïnfecteerde patiënten geen enkele met de hiv-infectie samenhangende factor zoals een lange behandeling met TDF direct correleerde met het risico op nierinsufficiëntie. De vraag is dus: waarom gaat de nierfunctie toch nog achteruit bij hiv-geïnfecteerde patiënten die onder controle zijn? In afwachting van verder onderzoek kunnen we uit die zeer interessante klinische studie besluiten dat nierinsufficiëntie weliswaar zelden voorkomt bij hiv-geïnfecteerde patiënten met een onmeetbaar lage virale belasting, maar toch een probleem is en dat de nierfunctie dus aandachtig moet worden gevolgd.Ref.: Petersen N. et al. HIV Medicine, online op de website geraadpleegd.