Er is heel wat te doen rond de aanpak van prikkelbaredarmsyndroom (PDS). Doordat men de onderliggende, multifactoriële mechanismen steeds beter begrijpt, evolueert ook het therapeutische landschap.
...
PDS is een complexe, chronische maagdarmaandoening die een brede waaier aan klachten kan veroorzaken, zoals buikpijn en buikkrampen, problemen met de stoelgang, een opgezette buik, ... De incidentiecijfers verschillen, maar in België zou ongeveer 15% van de bevolking er last van hebben. (1) PDS kan grote gevolgen hebben voor de levenskwaliteit van de patiënt en brengt hoge kosten met zich mee voor de maatschappij. De meest doeltreffende behandeling is er een die holistisch en patiëntgericht is. In 'Translational Gastroenterology and Hepatology' verscheen vorig jaar een uitgebreide wetenschappelijke recensie van de verschillende behandelmogelijkheden voor PDS.(2) De review beslaat de farmacotherapeutische opties, dieetwijzigingen, probiotica, stoelgangtransplantatie, cognitieve gedragstherapie en complementaire of alternatieve geneeskunde. De vraag is vooral: welke zaken zijn bewezen efficiënt in het kalmeren van de spastische darm? Medicatie voor PDS moet constipatie, diarree en/of buikpijn tegengaan. Voor obstipatie worden verschillende soorten oplosbare vezels vergeleken. Psyllium lijkt hier de voorkeur te genieten. Men evalueert eveneens osmotische laxatieven en intestinale secretagogen, zoals lubiprostone en linaclotide. Linaclotide zou iets efficiënter zijn dan lubiprostone om buikpijn te verminderen, maar secretagogen kunnen wel bijwerkingen geven, zoals nausea en diarree. Op gelijkaardige manier worden de aanbevelingen overlopen voor mensen met PDS en diarree. Voor de pijn en het algemene ongemak die gepaard gaan met PDS zoomt men in op het gebruik van antispasmodica en (laag gedoseerde) tricyclische antidepressiva (TCA's). Een ander artikel (3) vermeldt ook nog melatonine als mogelijke behandeloptie. PDS-patiënten met en zonder slaapproblemen die melatonine kregen, hadden minder last van gastro-intestinale symptomen (pijn, opgeblazen gevoel, verstoord stoelgangpatroon) dan zij die placebo kregen. Bij de moeilijke slapers zorgde de melatonine daarnaast voor significante verbeteringen in de slaapkwaliteit en het functioneringsvermogen overdag. Ook dieetveranderingen zoals het 'low FODMAP'-dieet (4) worden vaak ingezet voor PDS. In dat geval is het echter belangrijk dat een arts of diëtist dit dieet begeleidt, om té restrictieve eetpatronen tegen te gaan. Ook het glutenvrij dieet en diëten laag in sucrose en zetmeel worden vermeld, al is het wetenschappelijke bewijs ervoor nog niet sluitend. Wat probiotica betreft, verlichten de Lactobacillus- en Bifidobacterium-stammen de symptomen van PDS het best. Stoelgangtransplantaties lijken een eerder wisselend en vooral tijdelijk effect te hebben. Psychologische ondersteuning in de vorm van cognitieve gedragstherapie (individueel, in groep, of online) is efficiënt, en ook hypnotherapie komt op. Tot slot kan ook pepermuntolie en lichte fysieke beweging (yoga, wandelen) PDS-patiënten helpen. Opmerkingen: 1. Via www.ibsbelgium.org. 2. Tetali B, et al. Management of IBS: a narrative review. Transl Gastroenterol Hepatol 2024;9:26. https://dx.doi.org/10.210. 3. Faghih M, et al. The effect of melatonin on IBS patients with and without sleep disorders. BMC Gastroenterol (2023), 135. https://doi.org/10.1186/s12876-023-02760-0 4. FODMAP's zijn koolhydraten die slecht of niet opgenomen worden in de dunne darm en fermenteren in de dikke darm.