...

De ernst van een Covid-19 is zeer wisselend. Tijdens de pandemie is gebleken dat de leeftijd, het mannelijke geslacht en een voorgeschiedenis van diabetes, obesitas of hart- en vaataandoeningen verergerende factoren zijn. Maar mogelijk spelen ook genetische factoren mee.Twee experts inzake oude genomen, Svante Pääbo (Max Planck Instituut voor evolutionaire antropologie, Leipzig) en Hugo Zeberg (Karolinska Instituut, Stockholm), hebben een risicogebied ontdekt dat vrijwel precies zo werd teruggevonden in het genoom van een neanderthaler en dat het risico op een ernstig ziektebeeld verhoogt bij een SARS-CoV-2-infectie (1). Ze zijn tot die conclusie gekomen op grond van twee eerdere onderzoeken. In een genoomwijde associatiestudie (2) werd vastgesteld dat bepaalde varianten op chromosoom 3 en 9 vaker voorkwamen bij patiënten met een ernstige Covid-19. De tweede studie (3), die werd uitgevoerd door het Covid-19 Host Genetics Initiative, een groot internationaal samenwerkingsverband, werd uitgevoerd om na te gaan in hoeverre genetische factoren meespelen bij de vatbaarheid voor en de ernst van een SARS-CoV-2-infectie bij de mens. Bij analyse van de samengevoegde gegevens van acht studies met in het totaal 3199 gevallen en 897 488 controlepersonen hebben de auteurs de regio op chromosoom 9 kunnen uitsluiten en hebben ze bevestigd dat een genetische variante in een bepaald gebied op chromosoom 3 correleerde met een ernstiger Covid-19.De nieuwe studie leert dat we die genetische zone (haplotype) van ruim 300 000 baseparen hebben overgeërfd van onze neven de neanderthalers. Bij analyse van het genoom van de neanderthalers waarover ze beschikken, hebben Svante Pääbo en Hugo Zeberg inderdaad vastgesteld dat die sequentie al voorkwam in het genoom van de fossiele neanderthaler Vindija, die 50 000 jaar geleden geleefd heeft in wat nu Kroatië is. Bij verdere analyse hebben ze vastgesteld dat mens dat DNA-segment ongeveer 60 000 jaar geleden heeft verworven door kruising toen de neanderthalers in het zuiden van Europa de homo sapiens hebben ontmoet. In de huidige coronacrisis blijkt dat DNA niet zo goed te zijn, volgens Hugo Zeberg. "De kans op kunstmatige beademing bij Covid-19 is driemaal hoger bij mensen die dat neanderthaler-DNA hebben."De wetenschappers hebben ook vastgesteld dat dat haplotype niet homogeen verspreid is over de aarde. Het komt voor bij 16% van de Europeanen en ongeveer de helft van de bevolking in het zuiden van Azië (het hoogste percentage, 63%, wordt teruggevonden in Bangladesh) en komt nagenoeg niet voor in het genoom van de mensen in het oosten van Azië en in Afrika.De wetenschappers wijzen er nog op dat ze niet weten welke kenmerken van de neanderthalers het risico op een ernstige Covid-19 verhogen en ze weten evenmin of dat enkel geldt voor een SARS-CoV-2-infectie dan wel ook voor andere pathogenen. (referenties: (1) Nature, 30 september 2020, doi: 10.1038/s41586-020-2818-3,(2) The New England Journal of Medicine, 17 juni 2020, doi: 10.1056/NEJMoa2020283,(3) Covid-19 Host Genetics Initiative, News, 25 september 2020)