Covid-19: de genetische erfenis van de neanderthalers is een tweesnijdend zwaard

Vorig jaar hebben Hugo Zeberg en Svante Pääbo van het Max Planck Instituut en het Karolinska Institutet een belangrijke genetische risicofactor voor een ernstige Covid-19 ontdekt op chromosoom 3. Die factor hebben we blijkbaar overgeërfd van de neanderthalers (1).Nu hebben ze het omgekeerde ontdekt, een beschermende variant. Uitgaande van de gegevens van het consortium Genetics of Mortality in Critical Care (GenOMICC), dat genetische informatie bevat van 2244 patiënten die een ernstige Covid-19 hebben doorgemaakt, en controlepersonen, hebben ze op chromosoom 12 een haplotype ontdekt dat het relatieve risico op een ernstige Covid-19 na een sars-CoV-2-infectie met ongeveer 22% verlaagt (2).Ze hebben die genetische mutatie ook teruggevonden in DNA-monsters van beenderen van drie neanderthalers die 50 000, 70 000 en 120 000 jaar geleden geleefd hebben, en van een Denisovamens, die 80 000 jaar geleden geleefd heeft.De frequentie van dat neandethalerhaplotype is sinds de laatste ijstijd toegenomen. Het komt nu voor in volkeren in Eurazië en Amerika met een frequentie van vaak 50% of nog hoger. In Afrikaanse volkeren onder de Sahara daarentegen komt het nagenoeg niet voor.De vorsers rapporteren voorts dat die genetische regio beschermt tegen minstens drie RNA-virussen: het westnijlvirus, het hepatitis C-virus en het sars-CoV-2. "De genen op die locus worden OAS genoemd en coderen voor oligoadenylaatsynthetasen, enzymen die belangrijk zijn bij een infectie met RNA-virussen", schrijven ze."De erfenis die we hebben gekregen van de neanderthalers, is dus een tweesnijdend zwaard wat de respons op het sars-CoV-2 betreft", constateert Hugo Zeberg. "Ze hebben ons zowel heilzame als kwalijke varianten bezorgd." (referentie: (1) Nature, 30 september 2020, doi: 10.1038/s41586-020-2818-3,(2) PNAS, 2 maart 2021, doi: 10.1073/pnas.2026309118)