Covid-19: de eerste dosis van een mRNA-vaccin weinig effectief bij immunogedeprimeerde getransplanteerde patiënten

Er zijn klinische studies uitgevoerd naar de immunogeniciteit van de huidige vaccins, zijnde het vermogen om een immuunrespons op te wekken, maar er zijn nog geen studies uitgevoerd bij patiënten met een orgaantransplantaat, een auto-immuunziekte of immunogedeprimeerde patiënten.Om de immunogeniciteit van mRNA-vaccins bij immunogedeprimeerde patiënten te evalueren, heeft een groep van de Johns-Hopkins University de humorale respons op de eerste dosis gemeten bij patiënten bij wie een vast orgaan is overgeplant.Patiënten uit de hele Verenigde Staten werden via sociale media gerekruteerd voor een prospectief cohortonderzoek. De studie werd uitgevoerd bij 436 patiënten die tussen 16 december 2020 en 5 februari 2021 tegen het sars-CoV-2 zijn gevaccineerd. Bij geen enkele patiënt was een diagnose gesteld van Covid-19 bewezen met een PCR-test. De mediane leeftijd was 55,9 jaar; 61% was van het vrouwelijke geslacht en 89% was blank. 52% had het BNT162b2-vaccin (Pfizer-BioNTech) gekregen en 48% het mRNA-1273-vaccin (Moderna). De mediane tijd sinds transplantatie was 6,2 jaar.Na een mediaan van 20 dagen na de eerste dosis van het vaccin werden slechts bij 76 (17%) van de 436 patiënten neutraliserende antistoffen tegen het sars-CoV-2 gedetecteerd.Het aantal patiënten met antistoffen was lager bij de patiënten die een onderhoudstherapie kregen met een antimetaboliet, dan bij de patiënten die geen antimetaboliet kregen (37% vs. 63%). Er werden vaker antistoffen gemeten bij patiënten jonger dan 60 jaar en na toediening van het mRNA-1273-vaccin.Die resultaten steken schril af tegen de sterke en snelle antistofrespons op mRNA-vaccins die in studies werd gemeten bij mensen met een gezond immuunsysteem: 100% van de gevaccineerden vertoonde antistoffen tegen het stekeleiwit 15 dagen na vaccinatie met het mRNA-1273-vaccin en 21 dagen na vaccinatie met het BNT162b2-vaccin.De huidige vaccins blijken dus geen voldoende antistofrespons op te wekken bij patiënten met een orgaantransplantaat. De auteurs waarschuwen dan ook dat die patiënten na een eerste dosis van het vaccin nog altijd vatbaar kunnen zijn voor het sars-CoV-2.De vorsers zeggen dat verder klinisch onderzoek wenselijk is om de respons van het immuunsysteem op een tweede dosis van het vaccin te evalueren bij patiënten met een orgaantransplantaat of andere immunogedeprimeerde patiënten. Ze denken dat een grondigere immunofenotypering van patiënten met een transplantaat na vaccinatie (met inbegrip van een beschrijving van de respons van de B- en de T-geheugenlymfocyten) belangrijk is om het vaccinatiebeleid bij dergelijke patiënten uit te stippelen. (referentie: JAMA, 15 maart 2021, doi: 10.1001/jama.2021.4385)