...

In een studie gepresenteerd op het congres Heart Failure 2019 van de European Society of Cardiology (Natalia Swiatoniowska et al.) uitgevoerd bij 475 patiënten met chronisch hartfalen hebben de vorsers aan de hand van de Revised Heart Failure Compliance Scale nagekeken of de richtlijnen worden nageleefd. De resultaten zijn onthutsend. Slechts 58% van de patiënten nam bewust hun geneesmiddelen in en werd regelmatig gevolgd, maar dat is nog niet het ergste. Slechts 7% van de patiënten volgde de 4 niet-farmacologische maatregelen scrupuleus na. Er waren verschillen volgens het geslacht (vrouwen waren minder volgzaam) en de leeftijd (oudere patiënten leefden die maatregelen het minst goed na). Factoren die correleerden met een niet-naleven van de richtlijnen, waren de comorbiditeit, de ernst van de aantasting (een belangrijke limiterende factor wat lichaamsbeweging betreft) en vooral eenzaamheid (blijkbaar de belangrijkste factor).Niet iedereen heeft het geluk te leven in een goede familiaire en sociale omgeving. Tijdens het congres werd ook de gerandomiseerde, gecontroleerde PHARM-CHF-studie gepresenteerd tijdens de 'Late Breaking'-sessie (abstract II, Martin Schulz et al.). Die studie leert dat wekelijkse bezoeken bij de apotheker de therapietrouw ten aanzien van de medicatie verhogen, wat bijdraagt tot een betere lichamelijke vorm, waardoor de patiënten beter de activiteiten van het dagelijkse leven kunnen verrichten.Heart Failure 2019, Athene, 25-28 mei