...

Doel van het zorgtraject is de slaagkans van de transplantatie te verbeteren en het aantal gezonde jaren na de transplantatie te verhogen, vertelt Marleen Louagie. "Het is wetenschappelijk aangetoond dat de cardiovasculaire conditie en spierkracht van de patiënt, een aangepaste voeding en een goede psychische en sociale ondersteuning belangrijke factoren zijn voor het succes van een abdominale orgaantransplantatie. Na de operatie vermindert een goede begeleiding de kans op complicaties en zorgt het voor een sneller herstel." Op dit moment bestaat er geen specifieke omkadering voor dat pre- en post-traject, en een deel van de kosten wordt niet terugbetaald. "Dat is niet houdbaar vanuit het standpunt van 'appropriate care', of doelmatige zorg", zegt Louagie. "Een transplantatie is een dure ingreep, en je moet er dan ook voor zorgen dat de kansen op een succesvolle afloop zo hoog mogelijk zijn." Het zorgpad is gegroeid uit de voorbereiding van de meerjarenbegroting in het kader van de gezondheidszorgdoelstellingen 'appropriate care', waar zeven transversale projecten lopen. Er werden meerdere projectfiches ingediend, waaronder vier rond abdominale transplantatie. "Een van de fiches gaf de gemeenschappelijke visie van de verschillende transplantatiecentra weer", vertelt Louagie. "Die hebben we als basis gebruikt voor een voorstel dat besproken wordt met zorgverleners, ziekenfondsen, experts en patiënten." In de werkgroep wordt nu de laatste hand aan het voorstel gelegd, zodat het vertaald kan worden in een conventie en de terugbetaling kan starten. "De financiële toegankelijkheid is een belangrijk aandachtspunt", zegt Louagie. "Zo zullen we streven naar het vermijden van een eigen bijdrage van de patiënt, omdat dat de toegang tot deze zorg zou kunnen belemmeren." In 2022 werd een budget op jaarbasis van 4,9 miljoen voor dit project uitgetrokken. Voor 2023 werd het bedrag geïndexeerd tot 5,3 miljoen. In België staan er op basis van de cijfers van Eurotransplant (statistics.eurotransplant.org) eind 2022 circa 1.300 patiënten op de wachtlijst en vonden in 2022 een 700-tal abdominale transplantaties plaats. Aan de hand van die cijfers wordt een juiste inschatting bepaald van het aantal transplantatiepatiënten dat in aanmerking komt voor het traject. Het multidisciplinaire overleg rond een transplantatiepatiënt start bij de beslissing tot opname op de transplantlijst. Het pre- en post-zorgtraject wordt bepaald, volgens de individuele noden en revalidatiedoelstellingen van de patiënt. Het initiatief daarvoor ligt bij het transplantatiecentrum, en betrokken partijen zijn onder anderen de transplantchirurg, verwijzend artsen, de revalidatiearts, nefrologen, kinesisten, diëtisten, psychologen en sociaal assistenten. Het zorgplan wordt jaarlijks hernieuwd tot aan de transplantatie of delisting. Er wordt ook een zorgcoördinator aangeduid, en zorgverstrekkers uit eerste en tweede lijn kunnen betrokken worden bij het traject. Na de ingreep wordt op drie momenten een multidisciplinair overleg georganiseerd dat het individueel plan vaststelt of aanpast met een pakket verstrekkingen per behandeljaar: bij ontslag uit het ziekenhuis, na zes à 12 maanden, en op het einde van een tweejarig traject. Er wordt opnieuw een zorgcoördinator aangeduid, en ook hier kunnen zorgverstrekkers uit eerste en tweede lijn betrokken worden. Op het Transplantoux-congres had Marleen Louagie de kans om het nieuwe zorgtraject te bespreken met aanwezige patiënten. "Het is altijd de bedoeling geweest om patiënten erbij te betrekken; het zorgplan is er voor hen en moet ook aan hun noden voldoen. Dat is het aangename aan het werken met zorgpaden en transversale projecten: je hebt alle betrokken stakeholders met inbegrip van de stem van de patiënt mee in de groep." transplantoux.be