Dit weekend was het weer zover. Newsweek publiceerde haar jaarlijkse rapport 'The World's Best Hospitals', met daarin ook een ranking van Belgische ziekenhuizen. Als het resultaat meevalt, pakt een communicatiedienst daar al graag eens mee uit. Gelukkig zien we dat dit jaar minder. De lijstjes zijn dan ook nogal dubieus samengesteld. De ranking zou voor een groot deel gebaseerd moeten zijn op patiëntensurveys en kwaliteitsindicatoren. Echter, in de kleinere lettertjes van de methodologie zie je dat voor het merendeel van de landen, waaronder België, het resultaat bijna uitsluitend wordt bepaald op basis van aanbevelingen, en dus reputatie. Hoe die aanbevelingen worden verzameld, is onduidelijk. Als ziekenhuis heb je zelfs de mogelijkheid dat wat te gaan promoten. Let wel, de lijst bevat op zich topziekenhuizen, daar niet van. Maar we kunnen en doen beter.
In Vlaanderen is er al jarenlang een traditie tot het meten en transparant maken van zorgkwaliteit. Sinds 2011 via het Vlaams Indicatorenproject (VIP²), vanaf 2019 via het Vlaams Instituut voor Kwaliteit van Zorg (VIKZ). Het VIKZ is een onafhankelijke v.z.w., gesubsidieerd door de Vlaamse Overheid, die werd opgericht voor en door de sector met kwaliteitsverbetering en transparantie als doel. Fundamenteel is dat de indicatoren worden ontwikkeld a.d.h.v. een gestandaardiseerde methodologie en dat steeds samen met klinische experten en vertegenwoordigers van patiënten. Elke ontwikkeling wordt door een onafhankelijke toezichtscommissie beoordeeld op validiteit en informatieveiligheid, er is een wetenschappelijke adviesraad en artsen zijn sterk vertegenwoordigd in alle besluitvormingsorganen van VIKZ.
Laat ons vooral inzetten op transparantie en kwaliteitsverbetering, eerder dan ons blind te staren op dubieuze, ongefundeerde lijstjes
Leidt dit tot kwaliteitsverbetering? Ja! Jaarlijks publiceren we overzichtsrapporten met de laatste resultaten en evoluties. Zowel op de patiëntveiligheids- als ervaringsindicatoren zien we duidelijke positieve trends. De ziekenhuizen werken dan ook aan kwaliteitsvolle en veilige zorg. Het effect van continue, herhaalde metingen én transparantie kan hierbij, naast andere kwaliteitsinitiatieven, niet worden onderschat. Kan het beter? Dat moet! De website Zorgkwaliteit.be biedt nog onvoldoende een antwoord op onze doelstelling tot het bereiken van de burger en het stimuleren van geïnformeerde keuzes. Eind dit jaar lanceren we een nieuwe website die ons de functionaliteiten moet bieden om de komende jaren een pak gebruiksvriendelijker en dynamischer te worden, waarbij ook meer globale vergelijkingen en evoluties op verschillende organisatieniveaus mogelijk moeten worden.
Belangrijke strategische uitdaging blijft de beschikbaarheid van valide, betrouwbare en tijdige data(bronnen) en het vermijden van niet waardetoevoegende registratielast. We zetten daarom in op de ontsluiting van bestaande dataregisters en richten ons op een kernset van indicatoren met verbeterpotentieel, die robuuste validiteit heeft aangetoond en gebaseerd is op wetenschappelijke evidentie, klinische expertise en input van patiënten. Thema's die bijvoorbeeld in de pipeline zitten zijn beroertezorg, ziekenhuisgeassocieerde infecties en pathologiespecifieke heropnames en mortaliteit. Ook willen we naast het louter bepalen en rapporteren meer ondersteunend zijn op het goede gebruik van indicatoren.
Het VIKZ wil zo de komende jaren het referentiepunt worden voor meetbare en aantoonbare kwaliteit in Vlaanderen met behulp van een gestandaardiseerde, goed gebalanceerde en gedragen kernset van indicatoren. Het recent goedgekeurde Kwaliteitsdecreet en de nieuwe beheersovereenkomst met de Vlaamse Overheid moet ons de nodige handvaten bieden om dit ook te kunnen realiseren. Dit steeds met maximale betrokkenheid van de sector, artsen en patiënten en met transparantie en kwaliteitsverbetering als ultieme doel. Laat ons daar vooral op inzetten, eerder dan ons blind te staren op dubieuze, ongefundeerde lijstjes.