Huidkanker is fors in opmars en het aantal melanomen toe te schrijven aan blootstelling aan uv-straling van de zon is geschat op tussen 65% en 90%. Voor non-melanoomkankers benadert de toerekenbare fractie 100%.
Van de drie benaderingen om huidkanker onder controle te houden (nl. primaire preventie, vroegtijdige detectie en betere behandeling) is primaire preventie het meest kosteneffectief en de enige strategie die de snelheid waarmee nieuwe kankers ontstaan kan doen afnemen.
Zonnebrandcrème is één component van primaire preventiecampagnes naast kledij en schaduw en het beperken van de blootstelling gedurende piek UV-uren (tussen 12-15 u voor België). Tot heden werd er gecommuniceerd dat zonnebrandcrème aangebracht moet worden voor het aanvatten van buitenactiviteiten.
Recent werd erkend dat de huid cumulatieve mutatieschade oploopt door herhaalde, sub-erythemale (zonnebrand) blootstellingen aan zonlicht. Stichting tegen Kanker ontdekte in onze nationale monitoring survey, dat zonnebrand vaak voorkomt als gevolg van incidentele blootstellingen waarbij men zich niet of weinig beschermt bijv. thuis in de tuin of tijdens een fietstocht of op een zonnig terrasje.
Nu duiken ook zonnebrandcrèmedispensers overal op bij ons. In navolging van de desinfectiedispensers is dit kleine stap
Ondanks het feit dat in België smeren de best toegepaste bescherming is, gebruiken sommige mensen geen zonnebrandcrème omdat er veel chemische rommel in zit. Ze denken dat het schadelijk is voor kinderen of voor het milieu, dat ze daardoor minder of geen vitamine D kunnen aanmaken of minder snel bruin worden.
Sommige artsen houden deze mythes in stand of raden het gebruik van zonnecrème zelfs af. Op basis van wetenschappelijk onderzoek is er echter consensus over de gunstige effecten van zonnebrandcrèmes in het voorkomen van huidkanker. Dit neemt niet weg dat er ook gevaren gesignaleerd worden zoals hormonale effecten en omgevingseffecten.
Zonnebrandcrèmes zijn overal ter wereld beschikbaar maar een barrière voor het gebruik is zeker de kostprijs van het product. In België wordt dit nog beschouwd als een luxeproduct met 21% btw in plaats van 6%.
De regulering van zonnebrandcrèmes beïnvloedt ook hun beschikbaarheid. In Europa worden zonnebrandcrèmes beschouwd als cosmetica, in landen zoals Canada, Australië en Nieuw-Zeeland worden ze beschouwend als medicatie.
35 ml is nodig voor een smeerbeurt (volledig lichaam, normale volwassen persoon) om de SPF te bekomen zoals vermeld op de verpakking. Na 5 of 6 smeerbeurten is een gemiddelde zonnebrandcrèmefles dan in theorie leeg. Voor een gezin wordt dit dan al snel onbetaalbaar.
Slimme dispensers kunnen hier een antwoord op bieden door zonnebrandcrème toegankelijk te maken op plaatsen waar het het meest nodig is.
Zonnebrandcrèmes zijn overal ter wereld beschikbaar maar een barrière voor het gebruik is zeker de kostprijs van het product. In België wordt dit nog beschouwd als een luxeproduct met 21% btw in plaats van 6%.
Tubes, sprays, oliën kennen we al langer in het buitenland maar nu zie je ook de zonnebrandcrèmedispensers bij ons overal opduiken. In navolging van de desinfectiedispensers tijdens covid is dit maar een kleine stap.
In het bestrijden van de huidkankerepidemie werkt Stichting tegen Kanker onder andere samen met de startup Sundo, die met de SMOTspots (Skin-Matters-Over-Tan spots), de eerste slimme zonnecrème dispensers aanbiedt. Op de SMOTspot kan men de UV-index van dat moment voor die specifieke locatie aflezen en dan een portie zonnebrandcrème nemen.
Men kan de SMOTspots terugvinden in stadscentra zoals in Hasselt, Roeselare, Oostende, Deinze, Eeklo, maar ook in buitenzwembaden, sportclubs, scholen en op events. Zo staan er van april t.e.m. september bijvoorbeeld op alle Levensloop-activiteiten van Stichting tegen Kanker zonnebrandcrèmedispensers. Het doel van dit jaar is om zeker 250.000 smeerbeurten uit te delen op deze manier.
De reacties van het publiek op deze smeerpalen zijn overwegend positief. Het voordeel is dat ze aanwezig zijn op plaatsen waar ze het meest nodig zijn en dit is heel handig op bepaalde collectieve plaatsen zoals scholen, sportclubs, zwembaden en op het werk.
Ze zijn ook een reminder om zich te beschermen, niet alleen met zonnebrandcrème maar ook met kledij of door in de schaduw te blijven.
De slimme (Internet Of Things) smeerpalen geven preventiemanagers de nodige info over de temperatuur waarop het wordt bewaard, de klimatologische omstandigheden en de frequentie van gebruik en aan de gebruiker informatie over de zonkracht.
Natuurlijk is dit maar een van de middelen om huidkanker te voorkomen en moet zonnebrandcrème liefst gebruikt worden in combinatie met kledij en schaduw voor het beste resultaat.