...

De onderhandelingen voor een nieuw akkoord artsen-ziekenfondsen staan voor de deur. Maar heeft het overlegmodel nog zin in deze barre budgettaire tijden? En wat zijn de limieten van het systeem? Het overwicht van de ziekenfondsen blijkt alvast een struikelblok.Op het druk bijgewoonde herfstsymposium van het Vlaams Artsensyndicaat in Antwerpen afgelopen zaterdag gaven artsen, overheid en ziekenfondsen hun visie op het huidige akkoordensysteem en de limieten daarvan. Marc Moens (Bvas) begon met een historisch overzicht van het ontstaan van de akkoorden artsen-ziekenfondsen en zette de pro's en contra's op een rijtje. Zijn de limieten van het systeem bereikt? "De balans is vandaag danig verstoord. Er is een preponderantie of overwicht gegroeid van de macht van de mutualiteiten tegenover de groep van de artsen. De ziekenfondsen zijn gewoon overal geïnflitreerd, het is niet netjes meer. Dat is een verwrongen situatie." Volgens Moens moet de balans hersteld worden. "Tot de vroege jaren '90 was de medicomut een beleidsorgaan: wat daar afgesproken werd, was bij wijze van spreken wet. Dat is helemaal veranderd met de herzieningen begin jaren '90. Het is nu een louter adviesorgaan geworden waar de minister al dan niet haar zegen over geeft. Daar zullen we verder moeten mee leven en dat is ook doenbaar, maar daar moet een voorwaarde bij: dat de impact van de ziekenfondsen, met name de socialisten en vooral de christelijke groep, gereduceerd wordt." Wat alles in nog grotere mate ondemocratisch maakt, is dat diezelfde ziekenfondsen ook zorgaanbieders zijn op grote schaal, gaat Moens verder. "Denk maar aan de talrijke apotheken, ziekenfondsmensen die optreden als raadgevers van ziekenhuizen, en zelfs enkele ziekenhuizen die eigendom zijn van mutualiteiten. Dat is geen evenwichtige manier van werken." Kortom, hij is een voorstander van het systeem, op voorwaarde dat het evenwicht wordt hersteld. Wie klopt aan de deur? N-VA'er en klinisch bioloog Louis Ide benadrukte in zijn uiteenzetting dat het overlegmodel in ons land dringend aan modernisering toe is. Ook hij wees op het huidige onevenwicht ten voordele van de ziekenfondsen. "Welk ziekenfonds, is dan de vraag. Iedereen kijkt naar de CM die nog steeds doorslaggevend is. Maar er is toch wel iets aan het bewegen in de ziekenfondswereld: het aandeel van het liberale, onafhankelijke en neutrale ziekenfonds samen vormt één derde van het landschap. Dat is een nieuw feit."Verder is het ook opletten wie er op de deur van het overlegmodel klopt, gaat Ide verder. "Zorgnet Vlaanderen staat daar op kop en heeft zelfs de ambitie om in de medicomut binnen te dringen. Maar ook andere organisaties eisen inspraak: het Vlaams Patiëntenplatform en zelfs Test-Aankoop. Het gaat immers niet over patiënten, maar over cliënten, klinkt het daar. Dus zover kan het gaan."Het overleg opentrekken kan wel, maar Ide waarschuwt, want als bijvoorbeeld Zorgnet Vlaanderen inspraak opeist om zo een bepaalde politieke agenda te kunnen doordrukken, "dan is dat wel een probleem." Het overleg laten doorwegen in de richting van louter beheer, kan niet, vindt de N-VA'er. "Besparingen moeten natuurlijk, maar ons principe is: iedereen of niemand. Dus ook de ziekenfondsen moeten financieel inbinden, maar als je dat zegt, bots je op verzet." Ide ziet de ziekenfondsen vooral als verzekeraars, zij het dat ze ontdaan zijn van alle nevenactiviteiten.Zijn besluit: er is zeker een rol voor het overlegmodel, ook op Vlaams niveau overigens, zoals opgenomen in het Vlaams regeerakkoord. "Maar wel met een nieuwe invulling, dat voelt iedereen aan." Een loutere copy-paste van het federale model naar Vlaanderen is niet aan de orde. "Je moet verstandig kopiëren en tegelijk moderniseren."Hoger sociaal statuutMarc Justaert, voorzitter van het christelijke ziekenfonds, is grote voorstander van het akkoordensysteem. Een akkoord draagt namelijk bij tot de toegankelijkheid en de betaalbaarheid van de gezondheidszorg voor elke patiënt, stelt hij. Voldoende geconventioneerde artsen geven de patiënten immers een zekere tariefzekerheid. Het verhogen van het sociaal statuut en het garanderen van een basisinkomen zijn enkele van zijn suggesties om het akkoord aantrekkelijker te maken voor de arts. Hij stelt dat de medicomut een belangrijk instrument is om tot compromissen te komen met alle betrokken partijen om de continuïteit van het gezondheidsbeleid te verzekeren. Als er geen sprake meer zou zijn van een akkoord, wat komt er dan bovendien wel niet op de helling te staan, waarschuwt Justaert.