...

Volgens de huidige wet kan alleen een patiënt die niet meer bij bewustzijn is - wat wil zeggen dat hij of zij zich in een onomkeerbare coma bevindt - euthanasie verkrijgen op basis van een voorafgaande wilsverklaring euthanasie (artikel 4 Euthanasiewet). Het wetsvoorstel beoogt het toepassingsgebied van de wilsverklaring euthanasie uit te breiden naar personen met "verworven en onomkeerbare wilsonbekwaamheid". Het betreft wilsonbekwaam geworden patiënten die niet meer bij bewustzijn zijn, terminaal zieke patiënten die ten gevolge van hun aandoening wilsonbekwaam werden of, in het geval van een niet aangeboren hersenaandoening, een patiënt die een dergelijk gevorderd stadium heeft bereikt dat hij of zij zich in de fysieke of psychische toestand bevindt die vooraf in zijn of haar wilsverklaring werd beschreven.Beperkt toepassingsgebied in huidige regelingHet wetsvoorstel wijst op het beperkte toepassingsgebied van de huidige regeling. Hierbij past de kanttekening dat die berust op een compromis tussen de voorstanders van een euthanasiewet in 2002: sommigen onder hen waren voorstander van euthanasie op basis van een voorafgaande wilsverklaring; anderen waren hiertegen. Het compromis tussen beide strekkingen hield in dat de voorafgaande wilsverklaring in principe werd aanvaard, maar dat het toepassingsgebied ervan zeer beperkt werd. Om de twee jaar stelt de Federale Controle- en Evaluatiecommissie Euthanasie een verslag op voor de Kamer. In deze verslagen kunnen we lezen dat er slechts zeer beperkt wordt gebruikgemaakt van de wilsverklaring euthanasie. Volgens het verslag van de jaren 2016-2017 blijkt het te gaan over 61 (28 in 2016 en 33 in 2017) geregistreerde euthanasiegevallen op een totaal van 4.337 uitgevoerde gevallen van euthanasie (2016 en 2017). Dit komt neer op 1,3 %. In 2019 daalde het aantal uitgevoerde gevallen van euthanasie op basis van een wilsverklaring tot 27 op een totaal van 2.655 wat neerkomt op 1 %. Uit het laatst gepubliceerde, tiende verslag van de FCEE (jaren 2020-2021) blijkt dat er in 2020 14 en in 2021 17 gevallen van euthanasie werden uitgevoerd op basis van een wilsverklaring euthanasie.DementieIn de huidige stand van de wetgeving kan euthanasie bij dementie enkel worden uitgevoerd op basis van een actueel verzoek (artikel 3 euthanasiewet). De voorbije 2 jaar werd in ons land bij 48 wilsbekwame patiënten met een diagnose van dementie een euthanasie uitgevoerd op basis van een dergelijk verzoek. In Nederland werd in 2018 bij 146 patiënten met dementie euthanasie uitgevoerd. Deze cijfers worden in het wetsvoorstel vermeld. Ook hierbij past een kanttekening: in Nederland is euthanasie bij dementie wel mogelijk op basis van een voorafgaande wilsverklaring, maar de praktijk toont aan dat er zeer weinig gebruik van wordt gemaakt.