Ik zit nog eens in mijn wagen. Het voelt wat vreemd aan, terug naar een kantoorgebouw rijden. Echte mensen zien. Niet dat ik twee jaar als een heremiet teruggetrokken in mijn grot heb geleefd, maar het verplichte thuiswerk heeft er flink ingehakt.
Voor sommige mensen zal dit een aangename ervaring geweest zijn, zonder de druk van files, schrale koffie uit lawaaierige automaten en landschapsbureaus met te weinig planten... Maar voor mij werkte het niet echt. Nieuwe zaken bedenken, programma's uitwerken, innovatie, begeleiding... is per definitie een co-creatief proces waarbij afstand alleen maar vertragend werkt. Dat is nu eenmaal mijn modus operandi. En met het gevaar voor veralgemeningen, ik denk dat ik niet alleen ben.
Door de boxen van de auto schalt de stadstroubadour Tourist LeMC, met het nummer 'We begrijpen mekaar'. Alleen, ik ben niet overtuigd... Ik denk niet dat we mekaar begrijpen. De voorbije twee jaar hebben kloven gecreëerd, in mindset, in overtuigingen, in groepen, in families, in afstand, in meningen, in nog zo veel meer. En vooral in nuance.
Leiderschap begint met empathie, stelde een recent artikel in Harvard Business Review. Het begint met empathie. Om te groeien naar compassie. In het Nederlands klinkt compassie zo denigrerend, maar het Engelse 'compassion' gaat over veel meer dan compassie.
Het is meevoelen met, meeleven met, plus de bereidheid om mee oplossingen te willen bedenken. En als we dan kijken naar leiderschap tijdens deze pandemie, mis ik dat. Mensen die beslissingen hebben genomen over thuiswerk deden dit in ministerraden op kantoren.
Als ik spreek met mensen uit de zorg over thuiswerk, en de zwaarte van twee jaar niet naar kantoor te kunnen/mogen gaan, krijg ik twee soorten antwoorden: 'Oh, zo erg...' of 'Wij zijn wel moeten blijven werken'. Met geen van beide antwoorden geraken we een stap vooruit.
Leiderschap begint met empathie
Ik kan mij niet voorstellen hoe het is of geweest moet zijn op een intensieve dienst die kraakt in al zijn voegen onder de druk van een niet-aflatende stroom van nieuwe patiënten. Ik kan mij niet inbeelden welke druk een politicus moet voelen die moet beslissen om een land al dan niet op slot te draaien, wetende dat elke keuze evenveel kritiek zal oogsten. Net zoals veel mensen zich niet kunnen inbeelden welke de impact is of zal zijn van twee jaar thuiswerk.
Maar ik pretendeer ook niet dit te weten. Huilen met de wolven heeft geen zin, en al zeker niet door op Twitter een 280 karakterlange breinscheet te laten die begint met: 'Men zou beter in Brussel...' of 'Moesten die politiekers maar eens...'
Leiderschap begint met empathie. Of het nu gaat over een politieker die een lockdown moet afkondigen of een arts die een nieuwe patiënt ziet. Empathie... En dan, hulp aanbieden. Gewoon: 'Ik wil gerust meedenken, voor wat het waard is.'
Niet vanuit superioriteit, maar vanuit menselijkheid. Leiders die af en toe durven zeggen: 'Ik weet het ook niet meer zo goed.' Leiders die begrip tonen voor de impact van hun beslissingen; ze niet oeverloos verdedigen met holle woorden, maar puur denken en voelen uit empathie.
Tourist heeft gedaan op de radio. In mijn hoofd probeer ik het nummer te reconstrueren met 'We begrijpen mekaar... niet meer' als alternatieve tekst. Het metrum klopt niet. Dan toch maar gaan voor het begrip?