...
"VIB is een jong onderzoeksinstituut dat voortbouwt op de schouders van Vlaamse topwetenschappers als Walter Fiers, Désiré Collen, Herman Vandenberghe, Raymond Haemers en Marc Van Montagu", legt Jo Bury uit, naast Jérôme Van Biervliet algemeen directeur van VIB. "In de tweede helft van de 20ste eeuw oogstten deze onderzoekers wereldfaam. Toenmalig Vlaams minister-president Luc Van den Brande besloot om een instituut op te richten geënt op hun onderzoek. Dat werd het Vlaams Instituut voor Biotechnologie, kortweg VIB." De voorbije decennia konden Peter Carmeliet, Christine Van Broeckhoven, Bart De Strooper en tientallen anderen tot bloei komen onder de vleugels van VIB. Ook de opvolging van deze coryfeeën is verzekerd met een nieuwe generatie onderzoeksdirecteurs. VIB-onderzoek heeft al geleid tot concrete medische behandelingen en tests. Een voorbeeld is het geneesmiddel caplacizumab, een nanobody tegen TTP (trombotische trombocytopenische purpura) van VIB-spin-off Ablynx, vandaag een Sanofi Company. Of de MSI-test voor de detectie van microsatelliet instabiliteit in colontumoren op het IdyllaTM-platform van Biocartis. Ook Multiplicom (nu deel van Agilent Technologies), dat een veelgebruikte NIP-test ontwikkelde, heeft zijn wortels in een VIB-lab. VIB speelt ook kort op de bal: tijdens de eerste fase van de coronapandemie, op een ogenblik dat de Belgische testcapaciteit zwaar tekortschoot, zette het in geen tijd een consortium op dat uiteindelijk 120.000 PCR-tests zou uitvoeren. In hoofdzaak op stalen van bewoners uit woonzorgcentra en hun zorgverleners. Ook de toekomst ziet er rooskleurig uit met tal van VIB-producten in klinische onderzoeksfase. "Over een tiental jaar moeten er minstens tien geneesmiddelen op de markt zijn met een VIB-'label of origin'", maakt Bury zich sterk. "Ik denk onder meer aan een antilichaam tegen covid-19. Ons onderzoek leidt bovendien tot innovaties in agrotech en industriële processen. Binnenkort zit er bijvoorbeeld VIB-technologie in elk flesje Duvel." VIB is een instituut zonder muren. De kern van VIB wordt gevormd door een groep van geselecteerde, excellente wetenschappers, met standplaats in één van de vijf Vlaamse universiteiten. Zij hebben toegang tot overkoepelende technologische kernfaciliteiten en worden ondersteund door een structurele financiering op lange termijn, een communicatieteam en professionele technologietransfer naar valorisatie. "Onderzoek is onze primaire focus, maar VIB steekt minstens evenveel energie in de valorisatie van onderzoeksresultaten", stelt Bury. "Dat maakt ons uniek op het Europese vasteland. De kennis, gegenereerd in de labs, heeft een gigantisch potentieel. Voor de vertaling naar toepassingen werken we samen met industriële partners of richten we zelf bedrijven op met inbreng van extern kapitaal. Tot nu toe heeft VIB 30 spin-offs opgestart. We zijn dan ook in belangrijke speler in het Vlaamse ecosysteem rond life sciences en biotech." De Vlaamse regering pompt jaarlijks 60 miljoen euro in VIB. Recent analyseerde BiGGAR Economics het rendement van VIB. Daar kwamen verrassende cijfers uit: de bruto toegevoegde waarde van VIB wordt geschat op één miljard euro wereldwijd. Zeventig procent daarvan wordt in Vlaanderen gerealiseerd. VIB-activiteiten zorgen rechtstreeks of onrechtstreeks voor meer dan 13.000 jobs, waarvan 8.500 in Vlaanderen. Of nog: voor elke euro die Vlaanderen investeert, genereert VIB een 'return on investment' van 11 euro. Vergeleken met gelijkaardige onderzoeksinstituten ronduit impressionant, besluit het rapport. Vlaams minister Hilde Crevits trekt de komende vijf jaar 72 miljoen euro per jaar uit voor VIB, een budgetverhoging van 20%. "Dat extra budget is meer dan nodig", meent Bury. "We moeten investeren in nieuwe technologieën en nieuwe disciplines: synthetische biologie, genoomengineering, single cell en organoïde technologie, computationele biologie en artificiële intelligentie... In die domeinen zullen er nieuwe aanwervingen en nieuwe onderzoeksgroepen komen." "Ook ons translatieplatform wordt uitgebreid. We lanceerden eerder het 'grand challenges' programma en 'VIB discovery sciences' als extra lagen om maatschappelijke impact te creëren. In discovery sciences lag de nadruk op geneesmiddelen, we zullen daar diagnostica en agrotech aan toevoegen. Ook richten we een biotoop-programma op voor jonge ondernemer-onderzoekers die met een buitengewoon idee naar ons komen. We nemen hen voor enige tijd op in ons biotoop. We zijn hun mentor op weg naar een volwaardig 'proof of concept'. Daarmee kunnen ze hun bedrijf oprichten en verdere financiering zoeken. Tot slot hebben we volop nieuwe bio-incubatoren in de steigers staan om jonge bedrijven te huisvesten." "Kortom, met die extra 12 miljoen per jaar gaan we niet toekomen", besluit Bury,"maar we maken er wél het beste van... de volgende 25 jaar."