...

De nationale uniformering van de eenheden in de klinische biologie gaat haar tweede fase in: sinds 1 december is een nieuwe reeks voorkeurseenheden ingevoerd. Ditmaal zijn negen parameters aan de beurt. Op te merken valt dat het aanpassingen betreft waarbij ook de getalwaarde wijzigt. Wees dus alert!Eenvormigheid brengen in de eenheden in de klinische biologie. Dat is het streefdoel van de Commissie Klinische Biologie van het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (WIV). Een initiatief dat we in Artsenkrant al onder de aandacht brachten (zie AK van 27 april 2012) toen in een eerste fase al een aantal eenheden werden geüniformeerd. In totaal werden in die eerste fase voor 35 analyses nieuwe voorkeurseenheden ingevoerd. "Concreet waren er aanpassingen van µU/mL naar de voorkeurseenheid mU/L, van U/ml naar kU/L, van mg% naar mg/dl...", legt apotheker Piet Cammaert (werkgroep chemie van de Commissie Klinische Biologie) uit. "Omdat de getalwaarde van het resultaat daarbij niet werd beïnvloed, verliepen deze aanpassingen vlot en hoefden ze ook niet noodzakelijk op hetzelfde tijdstip te gebeuren." CRP: 5 wordt 50!In de eerste week van december is fase 2 aan de beurt. "Ditmaal betreft het de eenheden van negen ionen en eiwitten waarbij de getalwaarde van het resultaat wel wijzigt", beklemtoont Prof. Frank Martens, voorzitter werkgroep chemie van de Commissie Klinische Biologie. "Voor CRP bijvoorbeeld, wordt de voorkeurseenheid mg/L terwijl vandaag nog ongeveer de helft van de laboratoria CRP uitdrukt in mg/dL. Deze aanpassing gaat gepaard met een vertienvoudiging van de getalwaarde." Dat wordt dus opletten. "Als we voor CRP vandaag een waarde doorgeven van 5 mg/dL wordt dat na de aanpassing 50 mg/L. Artsen zullen daaraan moeten wennen."Als de getalwaarde stijgt, zijn de risico's gelukkig beperkt. "In het slechtste geval zal de arts de situatie ernstiger inschatten dan ze in werkelijkheid is", zegt Dr. Philippe Van de Walle (diensthoofd a.i. Kwaliteit medische laboratoria, WIV). "Het zou bijvoorbeeld kunnen betekenen dat antibiotica onnodig worden opgestart of langer dan noodzakelijk worden doorgegeven. Vanzelfsprekend is dat niet aan te bevelen maar het is minder erg dan de ernst van een situatie onderschatten." Ook voor calcium zal de wijziging van eenheden de nodige aandacht vergen. Het onderscheid maken tussen een milde, matige of ernstige hypo- of hypercalcemie is belangrijk. De overeenkomstige getalwaarden variëren sterk naargelang de waarde wordt uitgedrukt in mEq/L, mg/L, mg/dL of in de voorkeurseenheid mmol/L. Ook hier is alert zijn dus de boodschap.In een derde fase, tot slot, zal de aanpassing gebeuren van de eenheden voor hormonen. Ook hier zal de getalwaarde veranderen. Wanneer precies fase 3 zal plaatsvinden, ligt nog niet vast.Verplicht per 1 december?Piet Cammaert geeft nog mee dat de omschakeling naar voorkeurseenheden per 1 december 2012 (nog) niet verplicht is. Voor laboratoria die bijvoorbeeld in de nabije toekomst overschakelen naar een nieuw computersysteem of nieuwe analyse-apparatuur zullen opstarten, kan het volgens Cammaert zelfs opportuun zijn om fase 2 van de uniformering nog even uit te stellen. "Het is immers belangrijk de introductie van de voorkeurseenheden in ideale omstandigheden te laten plaatsvinden, zonder externe druk die een optimale implementatie kan belemmeren."Weliswaar beveelt de Commissie Klinische Biologie de omschakeling ten zeerste aan. Deze uniformering is bijvoorbeeld interessant om de resultaten van verschillende laboratoria interactief te kunnen beoordelen. En ze zet een stap in de richting van één centrale databank waarop iedere arts in België zou kunnen inloggen om de resultaten van zijn patiënten te raadplegen. Nog niet voor morgen, misschien wel voor de nabije toekomst. "In ieder geval is het de bedoeling dat zoveel mogelijk labs de omschakeling invoeren in de eerste week van december", zegt Prof. Martens. "Alle klinisch biologen in België werden hierover voldoende ingelicht. Het is belangrijk dat zij de wijzigingen ook klaar en duidelijk meedelen aan de artsen met wie ze samenwerken", besluit hij. Voorkeurseenheden ionen en eiwitten, vanaf 1 december 2012Totaal eiwit g/LAlbumine g/LIgA g/LIgG g/LIgM g/LCRP mg/LCalcium mmol/LFosfor mmol/LMagnesium mmol/L