...

Hij is blij dat hij nog eens 'Vlaams' kan spreken, zegt hij aan de telefoon. Zo'n 20 jaar geleden verhuisde anesthesist-urgentiearts Wim Blancke met zijn gezin van Leuven naar Bristol om er aan de slag te gaan in de North Bristol NHS Trust, het ziekenhuisconglomeraat waar hij een kleine tien jaar voordien een jaar stage had gelopen tijdens zijn assistentschap anesthesie. Er was destijds een klik ontstaan, bij beide partijen, want toen er een positie vrijkwam, belde het ziekenhuis hem op. Of hij geïnteresseerd was? Met enige fierheid vertelt dokter Blancke dat hij het als 'Leuvenaar' in de laatste ronde haalde van een kandidaat uit Oxford en eentje uit Cambridge."Ik heb hier veel kansen gekregen", vertelt dr. Blancke, die ook Senior Clinical Lecturer is aan de universiteit van Bristol. De anesthesist heeft naar eigen zeggen altijd het gevoel gehad door collega's, patiënten, kortom 'de Britten' te worden gezien als gelijkwaardige burger. Maar in de aanloop naar het brexitreferendum, bijna drie jaar geleden, zijn de gemoederen beginnen te veranderen.Wim Blancke: ' When do you go home? Het is een vraag die ik de laatste jaren geregeld te horen krijg, ook binnen het ziekenhuis. "Ik antwoord dan steevast: I go home most evenings" (lacht). Het is niet dat ik hier buiten gekeken wordt, maar aan dergelijke opmerkingen merk je dat het thema leeft. Op die momenten dringt het dan ook tot me door dat ik hier inderdaad vreemdeling ben."Ja, natuurlijk, verlopen die conversaties altijd beleefd. Wat allerminst gezegd kan worden van het gedachtegoed dat in de aanloop van het referendum onder bepaalde lagen van de bevolking is beginnen "los te komen", herinnert dr. Blancke zich. "Plots hoor en lees je uitlatingen die voorheen niet acceptabel zouden geweest zijn en neigen naar vreemdelingenhaat."Dokter Blancke kijkt daarvoor vooral naar UKIP (UK Independence Party, nvdr). "Het Verenigd Koninkrijk is, sinds zijn toetreden in 1973, altijd een beetje het enfant terrible geweest van de EU. En dat kwam zowel het VK als andere EU-landen goed uit. Enerzijds vonden kleinere mogendheden het best handig dat een grotere speler als het VK kritisch durfde te zijn ten opzichte van de EU. Anderzijds vond het Verenigd Koninkrijk in Europa een goede scapegoat voor alles wat er in eigen land misliep." Vooral UKIP heeft bij haar opgang gretig op dit laatste ingespeeld en haar campagne daar rond gebouwd, vervolgt dr. Blancke.De aanleiding van het hele brexitgebeuren zijn volgens hem dan ook de interne problemen waar de conservatieven maar geen oplossing voor vonden. "Er heerste destijds grote angst dat velen zouden overlopen naar UKIP."Wim Blancke: "Ik denk niet dat David Cameron goed besefte wat hij deed toen hij het brexitreferendum uitschreef. De campagne van de remainers was dan ook heel zwak. Tegelijk was er sterke invloed vanuit Rusland, zowel tegen Europa als naar de VS." (dokter Blancke verwijst o.a. naar de Cambridge Analytica-affaire, waarbij het Brits consultancybedrijf analyses van persoonlijke data van Facebook-gebruikers aan bedrijven en politieke partijen verkocht. Daardoor konden zij in de aanloop naar het referendum over de brexit en de Amerikaanse presidentsverkiezingen in 2016 gerichte propaganda op het sociale medium plaatsen, nvdr).Aangezien er nog veel onduidelijkheid bestaat over wat er nu precies gaat gebeuren, is het momenteel heel moeilijk om exact in te schatten wat de gevolgen zullen zijn van de brexit voor de NHS, zegt dr. Blancke. "In onze ziekenhuizen werken veel Spaanse en Portugese verpleegkundigen. Zij kwamen naar het VK om Engels te leren en omdat ervaring in het buitenland hen in hun thuisland een betere uitgangspositie oplevert bij de toewijzing van jobs. Wat als zij vertrekken? De NHS kampt nu al met een serieus tekort aan verpleegkundigen en artsen."Dokter Blancke ziet ook gevolgen voor de toegang tot EU-subsidies voor onderzoek en ontwikkeling, net als de toegang tot nieuwe geneesmiddelen. Zal Engeland bijvoorbeeld pas na het vervallen van de - licenties toegang krijgen tot bepaalde nieuwe geneesmiddelen? Wat met de erkenning van buitenlandse artsendiploma's? En de aanvoer van medische hulpmiddelen? "Niemand die daar nu zicht op heeft. Wie op zoek gaat naar informatie komt van een kale reis terug, want er is nog niets beslist."Dr. Wim Blancke: "Tot voor het referendum voelde ik me perfect gelukkig met de dubbele nationaliteitsperceptie." Nu maakt de anesthesist werk van een naturalisatieprocedure. "Voor mij volstond altijd het gevoel van Brits te zijn. Vandaag lijkt het alsof je dat enkel op papier moet kunnen bewijzen."Aan terug naar België keren, denkt dokter Blancke echter niet. Samen met zijn gezin heeft hij hier een leven opgebouwd, een carrière, ... Het is erg fijn werken in Bristol. "Er is echt een mentaliteit van samenwerking, in Vlaanderen heerst meer rivaliteit. Niet onbelangrijk, een goede werksfeer draagt immers bij tot de kwaliteit van leven."Door al de berichten in de Britse pers is het weliswaar niet onlogisch dat je je op een gegeven moment afvraagt of er daadwerkelijk iets te zeggen valt voor een brexit, erkent dr. Blancke. "Veel van mijn Engelse vrienden zijn voorstander. De meesten onder hen zijn al wat ouder en hunkeren ergens naar een gevoel van imperialisme. Opvallend is wel, zelfs al is de weg naar een uitstap uit de EU tot nu toe hobbelig geweest, dat ze erin blijven geloven dat alles goed komt. Zolang iedereen maar samen aan de kar trekt."Zelf is hij uitgesproken "pro Europa", maar in eenzelfde adem geeft dr. Blancke toe dat Europa niet perfect is. "Net als de meeste van mijn 'Remain'-vrienden en collega's denk ik echter dat als je als grootmacht het meeste kan veranderen van binnenuit."In januari van dit jaar bleek uit een peiling van YouGov, in opdracht van voorstanders van een tweede brexitreferendum, dat er voortaan meer voorstanders zijn van een verlengd Brits verblijf in de EU dan tegenstanders, zonder dat er ook maar iemand van mening veranderd is.De verklaring is dat intussen zoveel oudere mensen - de voornaamste brexiteers - overleden zijn, en dat in de plaats voldoende jonge mensen stemgerechtigd geworden zijn. Volgens dr. Blancke "een scenario dat 'Leave' tegen elke prijs wil vermijden".Hij vertelt dat de voorbije dagen een aantal vooraanstaande leden uit de conservatieve partij zijn gestapt, en dat opent volgens de anesthesist perspectieven. "Het gaat hier om politici die niet over één nacht ijs gaan, we mogen ervan uitgaan dat ze een plan hebben. Niet om een nieuwe partij op te richten, nee, maar misschien kan hun vertrek een leegzuigeffect creëren bij de conservatieven. Theresa May zal dan niet anders kunnen dan van gedachte te veranderen en de hele brexit om te keren."