...

Het is het eerste boek van Sébastien Vermeulen (27). "Spannend", vindt hij zelf. "Ik ben geen tafelspringer." Maar hij heeft wel een visie op hoe huisartsgeneeskunde er in de toekomst zou moeten uitzien. Wat loopt er vandaag dan mis? Als je kijkt naar de sterftecijfers door covid-19, was ons land bij de slechtste ter wereld. De slechte algemene gezondheid van onze bevolking - zowel lichamelijk als psychisch - en een gebrek aan aandacht voor preventie hadden daar volgens mij zeker een aandeel in. Te veel bestrijden we symptomen van onze ongezonde levensstijl en welvaartsziekten zonder daarbij de kijken naar de dieperliggende context en oorzaken. Een voorbeeld. Zien we een patiënt op consultatie met hoge suiker, dan geven we medicatie om de suiker te verlagen. Een obese patiënt met rugpijn geven we een pijnstiller en verwijzen we door naar de kinesist. Een patiënt met depressieve klachten gaat vaak naar huis met een antidepressivum. Echter, waarom is de suiker te hoog en hoeveel suiker consumeert de patiënt? Waarom heeft de patiënt rugpijn? Waar komen de depressieve klachten vandaan? Die vragen worden te weinig gesteld. Meer aandacht voor preventie, dat is een van de belangrijkste boodschappen van uw boek? Ja. Onze geneeskunde en gezondheidszorg lijken maar beperkt mee te evolueren met de grote gezondheidsuitdagingen die ons de komende decennia te wachten staan. We worden met z'n allen dan wel ouder, maar niet per se gezond oud. Dat mensen die zich bewust blootstellen aan een gezondheidsrisico minder toegang tot betaalbare zorg zouden krijgen, is voor mij evenwel geen optie. Het is aan ons zorgverleners om hen te helpen, inderdaad door - onder andere - meer in te zetten op preventie. Ik vind het onbegrijpelijk dat men in de context van een vergrijzende bevolking de afgelopen 20 jaar daarin maar zeer beperkt geïnvesteerd heeft. Meer preventie, hoe ziet u dat concreet in de huisartsenpraktijk? Neem nu een patiënt met obesitas of diabetes. Zonder te stigmatiseren kunnen we als huisarts uitleg geven over de gezondheidsrisico's, bijvoorbeeld in het kader van een jaarlijks preventief consult. Sommige praktijken doen dat al, maar het is zeker nog niet de norm. Uiteraard is goede samenwerking met voedings- en andere deskundigen aangewezen, maar een betere informatie-uitwisseling is noodzakelijk. Nu blijven zorgprofessionals nog te vaak op het eigen eiland, wat opvolging bemoeilijkt. Dat voor consultaties bij bv. een diëtist geen terugbetaling voorzien is, maakt de behandeling er evenwel niet makkelijker op.Daarom geloof ik dat het goed is om als huisarts zelf ook over de nodige kennis te beschikken over gezonde voeding en beweging. Vandaag zijn er al veel praktische richtlijnen voorhanden. Al wil ik me daar niet blind op staren, het verhaal en de context van de individuele patiënt blijven van tel. Probleem is dat er vaak te weinig tijd is om daar écht mee bezig te zijn.Het echte probleem is dus een gebrek aan tijd? Vaak komen patiënten met meerdere vragen. Als je dan de lijst van resterende consultaties voor je ziet, kan je inderdaad niet voor elke patiënt uitgebreid de tijd nemen. Feit is natuurlijk ook dat bepaalde beslissingen tijdens de afgelopen covidperiode de situatie er niet beter op hebben gemaakt. De huisarts werd gedegradeerd tot 'telefonist' en afnemer van testwissers. In het algemeen overigens moeten we ons te veel bezighouden met nutteloze, administratieve consulten, die zowel voor de patiënt als de arts tijdverspilling zijn. Te veel wordt onze aandacht afgeleid van onze core business, of wat die zou moeten zijn. Poortwachter in de eerste lijn, met aandacht voor preventie, acute zorg en chronische zorg, en een sterke arts-patiëntrelatie. Signalen of oproepen van huisartsen worden echter vaak niet gehoord. De minachting voor huisartsgeneeskunde blijkt bijzonder groot. Wat hoopt u met uw boek te bereiken? Ik pretendeer zeker niet dat de visie op huisartsgeneeskunde die ik beschrijf de 'gouden standaard' is of moet worden. De thematieken die ik aanreik zijn ook niet nieuw, mijn pleidooi is er vooral een voor meer coherentie in de gezondheidszorg, op praktijkniveau maar ook breder maatschappelijk. Ik hoop dat mijn ideeën discussie op gang kunnen brengen tussen in de eerste plaats collega's. Het zou mooi zijn mochten de resultaten van die discussies uitmonden in een soort startnota over de toekomst van huisartsgeneeskunde. Maar dat is wel heel ambitieus (lacht). Eveneens verdienstelijk zou zijn mochten we met alle collega-huisartsen in het kader van een studiedag kunnen nadenken over wie de 'huisarts 2.0' nu precies is, wat hij doet enz.