Studie eerste covidgolf: zorgverleners weinig tijd voor emotionele gesprekken bij levenseindezorg

Het interdisciplinaire onderzoeksteam bevroeg afgelopen zomer 260 Vlaamse verpleegkundigen, artsen, psychologen, zorgkundigen, sociaal werkers. Via een vragenlijst deelden de hulp- en zorgverleners hun ervaringen en gevoelens over de zorg voor stervende patiënten tussen 15 maart en 31 augustus. Ongeveer de helft van de patiënten van de bevraagden was gediagnosticeerd met het coronavirus. De andere helft overleed zonder een covid-infectie.Uit de studie komen twee grote conclusies naar voren.Enerzijds hadden zorgverleners, ondanks de piek van zorg voor covid-patiënten, het gevoel er toch in geslaagd te zijn om goede symptoomcontrole te doen bij deze patiënten. Volgens de zorgverleners werd er bij iets meer dan 90% van de patiënten voldoende gedaan om symptomen als benauwdheid en pijn aan het levenseinde te behandelen.Anderzijds hadden de zorgverleners niet altijd tijd voor emotionele en spirituele ondersteuning van deze patiënten en hun familie, zo blijkt. Bij zo'n 30% van de covid-patiënten en zo'n 50% van de niet-COVID-patiënten vonden de zorgverleners dat ze niet voldoende tijd konden vrijmaken voor deze gesprekken met patiënten en familie.Ook afscheid nemen van familieleden was niet altijd voldoende mogelijk. "Door de strikte bezoekregels konden familieleden in 7% van de gevallen op geen enkele manier afscheid nemen van hun dierbare. In 73% van de gevallen werd bezoek gelimiteerd in aantal personen en tijd, ook bij patiënten zonder covid-infectie," zegt dr. Kathleen Leemans, postdoctoraal onderzoeker bij onderzoeksgroep TROP aan de VUB. "Bij 72% van de patiënten was online contact mogelijk, maar dat is niet hetzelfde voor het rouwproces als een echt afscheid met fysiek contact."Tweede vragenlijstRusteloosheid, het gemis van gezelschap, maar ook diepe verbondenheid met mensen. Zo antwoordden de zorgverleners op de vraag hoe ze zich voelden tijdens de eerste gevoelens. Niet verwonderlijk, zowel positieve als negatieve gevoelens dus. De vragenlijst wordt opnieuw gelanceerd. "We verwachten immers dat die ambivalente gevoelens nog meer op de voorgrond treden tijdens de tweede golf", aldus dr. Leemans.