...

In het multidisciplinair pijncentrum van het Antwerpse UZ worden geen nieuwe patiten meer opgenomen. "Pijnpatiten die ons vandaag contacteren, moeten we teleurstellen. Ze kunnen ten vroegste over zes maanden voor het eerst op consult komen", zegt medisch codinator Guy Hans in Gazet van Antwerpen. "Dan duurt het meestal nog eens vijf maanden voor er plaats is om een behandeling op te starten." Het aantal patiten met chronische pijn, onder wie ook veel jongeren, is de laatste jaren sterk toegenomen, onder meer door groeiende stress, legt Dr. Hans uit. "Niet alleen op het werk. We zien net zo goed mensen die bezwijken onder sociale of familiale druk." Even geduld aubOok in de pijnkliniek van het UZ Gent worden de wachtlijsten langer, zeker bij de vaste stafleden, zegt adjunct-kliniekhoofd Griet Brusselmans aan Artsenkrant. "We blijven wel consultaties vastleggen. Wij hebben een aantal anesthesisten in opleiding die nog geen eigen patiten hebben en op die manier kunnen we nog vrij goed inspelen op dringende vragen. Maar als mensen specifiek bij n van de vaste artsen willen komen, zitten we toch ook met wachttijden tussen twee en vier maanden. De voorbije twee jaar zijn die licht toegenomen." Voor acute problemen, zoals oncologische patiten, gelden er geen wachttijden, legt Brusselsmans uit. "Maar mensen met een chronisch pijnprobleem, die vaak al in andere centra behandeld zijn, moeten even geduld hebben, zeker als ze bij een vaste arts terecht willen." Internationaal probleem In de pijnkliniek van het UZ Gasthuisberg bedraagt de wachttijd nu zes tot acht maanden, zegt diensthoofd Dr. Bart Morlion. "We krijgen daar veel kritiek op, zowel van de pers als van de patiten. Maar chronische pijn vergt nu eenmaal vaak een jarenlange of zelfs levenslange opvolging. Het is een fabeltje dat het probleem met enkele consultaties of ingrepen achter de rug is. Mensen met acute pijn worden wel veel sneller gezien, maar dat zijn dan heel korte interventies." Ook internationaal is de problematiek heel herkenbaar, zegt Morlion. "In heel wat landen zijn de wachttijden langer dan een jaar, in sommige Nederlandse centra lopen ze zelfs op tot twee jaar."In Finland werd daarom een wettelijke verplichting ingevoerd dat mensen met chronische pijn binnen de drie maanden gezien moeten worden. Morlion: "Dat heeft een totaal onmogelijke situatie gecrerd. Van collega's uit Helsinki hoorde ik dat het heeft geleid tot een drastische afname van de zorgkwaliteit, want ze hebben gewoonweg onvoldoende tijd om die patiten op een fatsoenlijke manier te zien." Wachtlijsten in pijnklinieken zijn overigens al jaren een probleem, weet Dr. Morlion. "Ik heb het nooit anders geweten."Dokter Milica Matic van de pijnkliniek in het UZ Brussel vindt de situatie niet langer leefbaar. "Van een patitenstop is er bij ons nog geen sprake, maar het gaat wel dezelfde richting uit, al hoop ik natuurlijk van niet. Onze wachtlijsten zijn lang, maar nog steeds aanvaardbaar vergeleken met andere centra. Wij zitten nu aan twee tot drie maanden. Dat is natuurlijk nog altijd lang voor iemand met pijn. Vergeleken met drie jaar geleden heb ik nu drie tot vier keer meer patiten. Ik neem er heel wat patiten extra bij, zo niet zou de wachttijd zeker nog oplopen."Proactief werken Enigszins een buitenbeentje in dit verhaal is het pijncentrum van het Limburgse ZOL. Hoofdarts Jan Van Zundert: "Wachtlijsten zijn eigen aan de pathologie, en het is zeker niet altijd even evident om de in- en output op elkaar af te stellen. Toch zijn wij er in de loop der jaren in geslaagd om het probleem onder controle te krijgen. Dat is een proces van intensief plannen, codineren en protocols maken, onder andere over de samenwerking met de eerste en tweede lijn. De situatie is bij ons niet meer aan het escaleren, maar het blijft wel continu een aandachtspunt." En dat vergt veel tijd, energie en proactief werken, benadrukt Van Zundert."E van de maatregelen is bijvoorbeeld dat wij geen Nederlandse patiten meer zien. De capaciteit is immers beperkt voor patiten in Vlaanderen, dus heeft het geen zin om nog buitenlanders te gaan behandelen." Bovendien gaan lange wachtlijsten na verloop van tijd contraproductief werken, want patiten komen dan niet meer opdagen. "We proberen dat te beperken door mensen op voorhand nog even een briefje te sturen, dus ook hier gaan we proactief tewerk." Voor de andere centra is er misschien zicht op beterschap: een werkgroep van de FOD Volksgezondheid ontwikkelt momenteel een model voor betere zorg voor chronische pijnpatiten.