...

Het tweede Vlaams Actieplan Suïcedepreventie (VAS II) stelde voorop dat in 2020 het aantal suïcides 20% lager moest liggen dan in 2000. De daling in Vlaanderen bedroeg over het algemeen genomen 30%. Daarmee is de doelstelling behaald.Nieuwe doelstellingBij mannen bedroeg het aantal zelfdodingen in 2020 24,5 en bij vrouwen 8,9 per 100.000. Deze cijfers zijn gebaseerd op de overlijdenscertificaten. Bij het overlijden van een persoon is het niet altijd duidelijk of het om een ongeval gaat dan wel om suïcide. Deze cijfers zijn dus wellicht toch een onderschatting.België behoort tot de Europese landen met hoge suïcidecijfers. Vlaanderen scoort op dit vlak ietsje beter dan Wallonië of Brussel, maar dat maakt in de internationale vergelijking nauwelijks iets uit. De suïcidecijfers liggen ook in Vlaanderen ruim hoger dan in onze buurlanden.In 2021 bleef het aantal zelfdodingen verder dalen. In vergelijking met 2021 daalde het aantal suïcides met 7,1%. De doelstelling van het nieuwe, derde Vlaamse Actieplan Suïcidepreventie 2022-2030 is dat in 2030 het aantal suïcides met 10% gedaald moeten zijn ten opzichte van 2020. We lijken dus goed op weg. Maar 2030 is nog ver, er kan nog van alles gebeuren.Overigens is het beeld ook genuanceerder als je per sekse en per leeftijdsgroep kijkt. Niet in alle subgroepen wordt de gezondheidsdoelstelling gehaald. Vooral jonge vrouwen in de leeftijdsgroep van 15 tot 19 jaar vormen een belangrijke uitzondering. Tussen 2000 en 2021 steeg het suicidecijfer met 4%. Tussen 2020 en 2021 steeg dit cijfers zelfs met een verontrustende 22%.Balans covidHet was voor het Vlaams Expertisecentrum Suicidepreventie opstelde nog niet mogelijk een volledige balans op te maken voor de covidperiode. Voor het Epidemiologisch Rapport 2022 kon het nog niet over de cijfers beschikken voor het hele jaar 2022. Tijdens de covidcrisis vonden onderzoekers dat de prevalentie van psychisch problemen bij de bevolking ongewoon hoog lag - vooral tijdens lockdowns. Maar het ziet er niet naar uit dat zich dat ook vertaalt in verhoogde suïcidecijfers.In het begin van de covidcrisismat Sciensano met de Gezondheidsenquête (covidversie) een prevalentie voor angst en depressie bij de bevolking van 18 jaar en ouder van respectievelijk 23% en 20%. De Bevolkingsenquête die Sciensano in 2018 verrichtte stelde een prevalentie vast van respectievelijk 11% en 9,5%. De covidversie van de Gezondheidsenquête werd geregeld opnieuw uitgevoerd. In december 2021, toen ook opnieuw covidmaatregelen van kracht waren, bedroegen de cijfers respectievelijk 24% en 21%. Vervolgens daalden deze prevalentiecijfers, om daarna in de wintermaanden weer te pieken. In juni 2022 - een goed jaar geleden - lagen ze nog altijd hoger dan gemiddeld in de jaren vóór de covidcrisis.Maar wat de suïcidecijfers zelf betreft, deze lagen voor de jaren 2020, 2021 en de eerste helft van 2022 steeds lager dan in de jaren vóór de coronacrisis - dat is voor de algemene bevolking. In 2021 was er sprake van een verdere daling. In de eerste helft van 2022 neemt het aantal weer lichtjes toe, maar het blijft onder het niveau van (onmiddellijk) vóór de pandemie.(Lees verder onder box)SuïcidepogingenHet epidemiologisch rapport van het Vlaams Expertisecentrum Suïcidepreventie bevat ook cijfers over de suïcidepogingen en -intenties. Voor Vlaanderen zijn er onder meer cijfers beschikbaar over het aantal personen die na een poging tot zelfdoding op de spoed belanden (verwerking van de resultaten van de IPEO-bevraging - het Instrument voor Psychosociale Evaluatie en Opvang).Het aantal suïcidepogingen is tussen 2000 en 2020 gedaald met 25,4%. Het aantal personen dat een poging tot zelfdoding onderneemt, daalde met 21,7%. In tegenstelling tot suïcide komen suïcidepogingen vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. In 2020 schat men dat er in Vlaanderen gemiddeld 23 suïcidepogingen per dag zijn.