...

Je zal maar een huisarts zijn die vorige week een patiënt met slokdarmkanker heeft doorverwezen naar pakweg het Jessaziekenhuis in Hasselt of Sint-Jan in Brugge. Maandag was op alle radiozenders te horen dat je patiënt niet de beste overlevingskansen heeft als die niet in het UZ van Leuven of Gent wordt behandeld. Want alleen instellingen die jaarlijks 20 of meer ingrepen uitvoeren, bieden een aanvaardbare overlevingskans bij slokdarmkanker, en Jessa en Sint-Jan halen dat volume niet.GediskwalificeerdDe CM klasseert Jessa en Sint-Jan in het rijtje van 22 'zwakke ziekenhuizen' die onder de norm van 20 ingrepen per jaar scoren. Van de 24 Vlaamse ziekenhuizen die dat type ingreep uitvoeren, doen alleen het UZ Leuven en het UZ Gent het vaak genoeg om kwaliteit te kunnen garanderen. De andere ziekenhuizen zijn 'gediskwalificeerd'.Dat de CM eenzijdig naar de pers loopt met de simplistische boodschap dat alle ziekenhuizen - op twee na - zwak scoren voor de behandeling van slokdarmkanker, is rampzalig voor de vertrouwensrelatie tussen artsen en patiënten. Is het de taak van een ziekenfonds om kwetsbare patiënten ongerust te maken? Slokdarmpatiënten in kleine ziekenhuizen kregen maandag een morele klap te incasseren. Heeft de CM daaraan gedacht?Welk debat wilde de CM eigenlijk openen? Het uitgangspunt dat onder artsen nog steeds een doofpotcultuur heerst, is achterhaald. Vandaag is er voldoende draagvlak voor meer transparantie onder ziekenhuisartsen. De Vlaamse kwaliteitsindicatoren staan hoog op de agenda. Vanaf 2014 wordt een begin gemaakt met het openbaar maken van cardiologische scores. Het besef groeit ook dat zorgconcentratie, specialisering en taakafspraken noodzakelijk zijn.Maar het meten van kwaliteit blijft lastig. De volumenorm die de CM vooropstelt, geeft een indicatie, maar is te beperkt om 'goede' en slechte' ziekenhuizen te identificeren. Je moet ook naar prestatie-indicatoren kijken. Zolang je geen vaststaande uitspraken kan doen over de kwaliteit, heeft het geen zin om wat dan ook openbaar te maken. Ziekenhuizen moeten ook de kans krijgen zich te verbeteren.Wat in elk geval niets bijbrengt, zijn ziekenhuisrankings zoals Elsevier en het Algemeen Dagblad in Nederland publiceren. Test-Aankoop wil dat soort ranglijsten ook bij ons introduceren. Maar de Nederlandse rankings spreken elkaar tegen en zijn allesbehalve consistent. Ziekenhuizen die het ene jaar tot de beste behoren, blijken een jaar later slecht te scoren en omgekeerd.Het is goed dat minister Vandeurzen de ziekenhuizen niet meteen verplicht al hun resultaten publiek te maken. Vrijwillige deelname dient te worden gerespecteerd. Als prestatiegegevens alleen maar worden gebruikt om slechte zorg openlijk aan de kaak te stellen, voelen zorgverleners zich bedreigd en zullen ze niet meewerken.HuisartsenTen slotte nog dit: meer openbaarheid heeft alleen zin als het de patiënt ook daadwerkelijk helpt om een onderbouwde keuze te maken. Dat is niet vanzelfsprekend. Amerikaans onderzoek leert dat het openbaar maken van prestatiegegevens geen impact had op het gedrag van patiënten, omdat die geen raad weten met de verstrekte gegevens.Wie meer transparantie nastreeft, kan bijgevolg niet om de verwijzende artsen heen. Huisartsen moeten als eerste inzage krijgen in de scores van ziekenhuizen om samen met hun patiënten tot een gefundeerde keuze te komen. Patiënten hechten immers veel grotere waarde aan het advies van hun huisarts dan aan scores of rangordes.