Op weg naar een 'new deal' in de zorg?

Voor alle duidelijkheid: het document kwam niet tot stand vanuit hun professionele bezigheden maar "vanuit persoonlijk engagement om via intensieve discussie en via wederzijds begrip tegenstellingen te overwinnen en tot één visie te komen".De twaalf (*) stellen dat het huidige model te weinig is afgestemd op de zorgbehoeften van de volgende jaren. Ze denken dan aan gezondheidspromotie, preventie, 'psychosociale en existentiële ondersteuning', geïntegreerde zorg en een permanente zorg voor de levenskwaliteit.Het is zaak de neuzen in dezelfde richting te krijgen en te werken aan één systeembrede einddoelstelling op de middellange termijn. 2040 is het referentiejaar. Finaal beoogt men "mensen veeleer gezond te houden dan in te zetten op genezing".Een nieuw model bestaande uit drie componenten prikkelt de "gewenste inspanningen" bij zorgverleners: een vaste populatiefinanciering, kwaliteitsprikkels en een niet meer dominant aandeel prestatiebetaling (productiviteitsprikkel). De optimale verhouding tussen de drie componenten wordt objectief bepaald.Vandaag wordt 30% van de middelen in het zorgsysteem verkeerd ingezet, zo luidt het. Dat leidt tot over- en ondergebruik. Het budget bekomen uit een meer doelmatig gebruik en uit geobjectiveerde groei wordt geherinvesteerd in functie van de zorgbehoeften. In de eerste pijler is een herijking nodig. Hiervoor geldt maximale solidariteit. Ook de tweede pijler moet anders. Daarbij ligt de focus op het dekken van onvoldoende in de eerste pijler gedekte leemten en op een experimentele terugbetaling van innovatie.Dé prioriteiten moeten kwaliteit, het afstemmen op levensdoelen en veiligheid van zorg zijn. Geïntegreerde zorg is de boodschap. "Binnen vijf jaar zijn alle muren gesloopt zodat de zorg voor de burger één traject is met inzet van professionals, mantelzorgers, technologie en informatie". Finaal beogen de auteurs één lijn die de burger volgt en een verschuiving van de inzet in functie van de zorgbehoeften - populatie-management.In zijn keuzeproces krijgt de mondige, kritische burger ondersteuning. Keuzevrijheid moet - net als therapeutische vrijheid - gekoppeld worden aan meerwaarde voor het individu en de volksgezondheid. Het impliceert dat overconsumptie en zorg zonder meerwaarde niet (meer) worden terugbetaald en dat de betrokken zorgprofessionals hierop financieel worden aangesproken en geresponsabiliseerd. De bepaling van overduidelijke overconsumptie gebeurt gezamenlijk, wetenschappelijk en breed gedragen.Een prioritaire investeringsfocus is zorgdigitalisering op basis van behoefteanalyse en één globale visie. Elke burger wordt medebeheerder van zijn/haar gegevens en dossiers, en heeft één e-gezondheidsdossier beheerd door zijn/haar multidisciplinair zorgteam. Het gebruik van digitale diensten en veilige e-gegevensdeling wordt verplicht.De auteurs willen de obstakels bij de politieke besluitvorming in kaart brengen en komen tot één geïntegreerde aansturing. Een voldoende gezaghebbende autoriteit tekent een consistent samenwerkingsmodel uit. De overlegmechanismen binnen het Riziv en FOD Volks-gezondheid verschuiven naar een bredere, intersectorale focus vanuit een brede definitie op gezondheid. Administraties werken voor elke doelstelling en elk thema integraal samen.Veranderen lukt alleen samen, zo luidt het. En alles begint bij de opleiding van de zorgverstrekkers. Waarbij hun levenskwaliteit, inzet op autonomie en flexibiliteit en een evenwichtige work/life balans voorop staan.