Wanneer patiënten, vrienden, kennissen of familie ventileren over een minder goede medische ervaring, kan je hun voornaamste ontgoocheling meestal in grofweg twee categorieën indelen. Enerzijds zijn er vaststellingen van feilbare communicatieve skills. Anderzijds is er een verbijsterende vaststelling dat hun arts niet (over elk onderwerp) alles (tot in detail) weet "en toch moest ik een volledige consultatie betalen".

Bij dat laatste kan ik als huisarts in opleiding steigeren en probeer ik graag het standpunt van de arts te verdedigen. Ik vermoed dat het patiënten vaak ontgaat wat er tijdens die consultatie wél gebeurd is: een hopelijk uitgebreide anamnese en klinisch onderzoek om mogelijke urgente of levensbedreigende kwalen uit te sluiten. Maar het noodzakelijke denkwerk hieromtrent valt de patiënt meestal niet op.

Als stagiair trok ik ook weleens mijn wenkbrauwen op wanneer een dergelijke situatie zich voltrok. Ik verwachtte ook dat mijn supervisors alles konden. Maar vanop de zijlijn was het gemakkelijk spreken en miste ik zelf ook de menselijkheid in mijn eigen oordeel: ook artsen hebben hun gebreken en zijn per definitie geen encyclopedie.

Een gouden tip uit mijn eigen communicatielessen sluit hier mooi op aan: verwoord je gedachtegang zodat de patiënt kan volgen, ook wanneer je niet met zekerheid een diagnose kan kleven op de aanmeldingsklacht. Op deze manier voelt de patiënt zich toch betrokken en werk je aan eerlijke en transparante communicatie. In mijn ogen is dit de sleutel in het opbouwen van een goede vertrouwensband, want ik zou me zelf het veiligste voelen bij een arts die zijn eigen grenzen kent en daarnaar handelt.

Hoeveel van onze bijscholingen draaien rond communicatie?

Zolang we er dus maar goed over communiceren, toch? Maar ook onze communicatievaardigheden kennen af en toe hun gebreken. Ook hier laat de menselijkheid van de zorgverleners zich voelen. Maar is het niet tegelijkertijd ook dat aspect dat het verschil maakt in tijden waarin patiënten ook de neiging hebben snel dr. Google te raadplegen en waarbij er gefilosofeerd wordt over dokterskabinetten zonder arts (iemand Het Alles van Dave Eggers al gelezen?).

Ik vermoed van wel. Er worden door mijn omgeving immers ook veel hulpverleners de hemel ingeprezen. Vaak lijkt dit voort te komen uit een persoonlijke aanpak of klik. Het gevoel gehoord te zijn. Ik geloof dat patiënten ons hierdoor ook menselijker benaderen en onze flaws net kunnen appreciëren. Op deze manier krijgen we vaak de patiënten die we verdienen.

Met dit schrijven wil ik negatieve ervaringen niet wegwimpelen: ik besef dat we steeds beter kunnen doen. Ik probeer me alvast regelmatig bij te scholen en hiaten op te vullen: vaak word ik hierdoor ook positief getriggerd door patiënten. Maar hoeveel van onze bijscholingen draaien rond communicatie? Misschien is dat wel een gat in de accrediteringsmarkt?

Wanneer patiënten, vrienden, kennissen of familie ventileren over een minder goede medische ervaring, kan je hun voornaamste ontgoocheling meestal in grofweg twee categorieën indelen. Enerzijds zijn er vaststellingen van feilbare communicatieve skills. Anderzijds is er een verbijsterende vaststelling dat hun arts niet (over elk onderwerp) alles (tot in detail) weet "en toch moest ik een volledige consultatie betalen". Bij dat laatste kan ik als huisarts in opleiding steigeren en probeer ik graag het standpunt van de arts te verdedigen. Ik vermoed dat het patiënten vaak ontgaat wat er tijdens die consultatie wél gebeurd is: een hopelijk uitgebreide anamnese en klinisch onderzoek om mogelijke urgente of levensbedreigende kwalen uit te sluiten. Maar het noodzakelijke denkwerk hieromtrent valt de patiënt meestal niet op. Als stagiair trok ik ook weleens mijn wenkbrauwen op wanneer een dergelijke situatie zich voltrok. Ik verwachtte ook dat mijn supervisors alles konden. Maar vanop de zijlijn was het gemakkelijk spreken en miste ik zelf ook de menselijkheid in mijn eigen oordeel: ook artsen hebben hun gebreken en zijn per definitie geen encyclopedie. Een gouden tip uit mijn eigen communicatielessen sluit hier mooi op aan: verwoord je gedachtegang zodat de patiënt kan volgen, ook wanneer je niet met zekerheid een diagnose kan kleven op de aanmeldingsklacht. Op deze manier voelt de patiënt zich toch betrokken en werk je aan eerlijke en transparante communicatie. In mijn ogen is dit de sleutel in het opbouwen van een goede vertrouwensband, want ik zou me zelf het veiligste voelen bij een arts die zijn eigen grenzen kent en daarnaar handelt. Zolang we er dus maar goed over communiceren, toch? Maar ook onze communicatievaardigheden kennen af en toe hun gebreken. Ook hier laat de menselijkheid van de zorgverleners zich voelen. Maar is het niet tegelijkertijd ook dat aspect dat het verschil maakt in tijden waarin patiënten ook de neiging hebben snel dr. Google te raadplegen en waarbij er gefilosofeerd wordt over dokterskabinetten zonder arts (iemand Het Alles van Dave Eggers al gelezen?). Ik vermoed van wel. Er worden door mijn omgeving immers ook veel hulpverleners de hemel ingeprezen. Vaak lijkt dit voort te komen uit een persoonlijke aanpak of klik. Het gevoel gehoord te zijn. Ik geloof dat patiënten ons hierdoor ook menselijker benaderen en onze flaws net kunnen appreciëren. Op deze manier krijgen we vaak de patiënten die we verdienen. Met dit schrijven wil ik negatieve ervaringen niet wegwimpelen: ik besef dat we steeds beter kunnen doen. Ik probeer me alvast regelmatig bij te scholen en hiaten op te vullen: vaak word ik hierdoor ook positief getriggerd door patiënten. Maar hoeveel van onze bijscholingen draaien rond communicatie? Misschien is dat wel een gat in de accrediteringsmarkt?