Afgelopen week ging een schokgolf door psychiatrieland: meer dan 800 isolaties in 2017 in een afdeling met minder dan 20 patiënten. Vrouwelijke patiënten dan nog, die geacht worden zwakker te zijn dan mannelijke.
De reacties in media en op fora waren niet mals... in twee richtingen dan wel. De psychiatrie die weer maar eens toonde een conglomeraat van machtsuitoefening en machtsmisbruik te zijn. Zonder menselijkheid, respect en empathie.
Maar ook veel reacties dat je gedetineerden niet moet "pamperen", dat ze enkel onder controle te houden zijn met harde maatregelen en vooral dat ze niet te vertrouwen zijn en goedheid zullen misbruiken. "Kijk maar naar de gevangenisverpleegster die vermoord werd door de vrouwelijke gedetineerde die ze had opgevangen en bescherming en onderdak geboden." Dat het hier niet een vrouw met psychische kwetsbaarheid betreft, wordt hierbij gemakshalve genegeerd.
Een uitgesproken mening zie je vooral bij diegenen die weinig kennis van zaken hebben. Meer nog, dit bericht zien ze als een bevestiging van hun ideeën en vooroordelen. Ook in de twee richtingen overigens.
831 afzonderingen is veel. Is het te veel? Waaraan moeten we het afmeten?
Enerzijds: psychiatrie is niet te vertrouwen en dient enkel om mensen onder controle te brengen en niet om ze te helpen, laat staan te genezen. En anderzijds: alle patiënten met een psychiatrische problematiek zijn onbetrouwbaar. Diegene die een misdrijf gepleegd hebben, moet je helemaal wantrouwen en liefst nooit meer in de maatschappij toelaten.
Zoals meestal is de realiteit een stuk genuanceerder. Het gaat hier om vrouwen die een misdrijf hebben gepleegd maar niet toerekeningsvatbaar zijn en een grote kans maken om nieuwe misdrijven te plegen. 20 vrouwen met een hoog risicoprofiel die voordien lang in de gevangenis hebben verbleven zonder psychiatrische hulp. Vrouwen die meestal misbruikt, bedrogen en getraumatiseerd zijn en geleerd hebben dat ze enkel op zichzelf kunnen vertrouwen, en ook dat alle middelen goed zijn om te overleven.
Herstel en re-integratie van deze vrouwen in de maatschappij is een lange weg. Niet alleen moeten zij leren regels te accepteren, ook moet hun vertrouwen in zichzelf en in anderen hersteld worden. Een veilige voorspelbare omgeving met duidelijke regels is hierbij essentieel. Respect en empathie zullen ook hier de basisattitudes van de hulpverleners zijn, maar anderzijds zullen deze uitgedaagd worden door patiënten die al te vaak met schijnempathie gemanipuleerd en bedrogen zijn.
Zoals meestal is de realiteit een stuk genuanceerder
Het opstarten van een dergelijke afdeling kon moeilijk probleemloos verlopen. Het is niet echt verwonderlijk dat er dan op één jaar 1.117 incidenten waren. Dat betekent eigenlijk dat er bijna continu een stressvol klimaat op de afdeling heerst. Dit spanningsniveau verlagen is belangrijk voor de behandeling van al deze vrouwen. Maar hoe doe je dat ? Liefst niet alleen met sanctioneren, fixeren en isoleren. En dat lijkt in dit geval toch lange tijd het beleid te hebben bepaald.
831 afzonderingen is veel. Is het te veel ? Waaraan moeten we het afmeten? Wat is de norm bij deze specifieke doelgroep?
Er moet in ieder geval gestreefd worden naar minder incidenten, een stressvrij klimaat en minder afzonderingen. De internationale ervaring en onderzoeksresultaten kunnen helpen om dit te verwezenlijken. Samenwerking en intervisie met de andere initiatieven voor forensische psychiatrie in Vlaanderen kan de performantie verhogen.
België heeft lang, te lang gewacht om in deze doelgroep te investeren. Het is goed dat het nu gebeurt en dat er expertise kan opgebouwd worden. Het is noodzakelijk dat de maatschappij en dus de overheid van dichtbij opvolgt of de behandeling en de bejegening van deze kwetsbare groep met voldoende deskundigheid, menselijkheid en zorgvuldigheid verloopt en of hun rechten als patiënt en als mens gerespecteerd worden.
De reacties in media en op fora waren niet mals... in twee richtingen dan wel. De psychiatrie die weer maar eens toonde een conglomeraat van machtsuitoefening en machtsmisbruik te zijn. Zonder menselijkheid, respect en empathie. Maar ook veel reacties dat je gedetineerden niet moet "pamperen", dat ze enkel onder controle te houden zijn met harde maatregelen en vooral dat ze niet te vertrouwen zijn en goedheid zullen misbruiken. "Kijk maar naar de gevangenisverpleegster die vermoord werd door de vrouwelijke gedetineerde die ze had opgevangen en bescherming en onderdak geboden." Dat het hier niet een vrouw met psychische kwetsbaarheid betreft, wordt hierbij gemakshalve genegeerd.Een uitgesproken mening zie je vooral bij diegenen die weinig kennis van zaken hebben. Meer nog, dit bericht zien ze als een bevestiging van hun ideeën en vooroordelen. Ook in de twee richtingen overigens.Enerzijds: psychiatrie is niet te vertrouwen en dient enkel om mensen onder controle te brengen en niet om ze te helpen, laat staan te genezen. En anderzijds: alle patiënten met een psychiatrische problematiek zijn onbetrouwbaar. Diegene die een misdrijf gepleegd hebben, moet je helemaal wantrouwen en liefst nooit meer in de maatschappij toelaten.Zoals meestal is de realiteit een stuk genuanceerder. Het gaat hier om vrouwen die een misdrijf hebben gepleegd maar niet toerekeningsvatbaar zijn en een grote kans maken om nieuwe misdrijven te plegen. 20 vrouwen met een hoog risicoprofiel die voordien lang in de gevangenis hebben verbleven zonder psychiatrische hulp. Vrouwen die meestal misbruikt, bedrogen en getraumatiseerd zijn en geleerd hebben dat ze enkel op zichzelf kunnen vertrouwen, en ook dat alle middelen goed zijn om te overleven. Herstel en re-integratie van deze vrouwen in de maatschappij is een lange weg. Niet alleen moeten zij leren regels te accepteren, ook moet hun vertrouwen in zichzelf en in anderen hersteld worden. Een veilige voorspelbare omgeving met duidelijke regels is hierbij essentieel. Respect en empathie zullen ook hier de basisattitudes van de hulpverleners zijn, maar anderzijds zullen deze uitgedaagd worden door patiënten die al te vaak met schijnempathie gemanipuleerd en bedrogen zijn.Het opstarten van een dergelijke afdeling kon moeilijk probleemloos verlopen. Het is niet echt verwonderlijk dat er dan op één jaar 1.117 incidenten waren. Dat betekent eigenlijk dat er bijna continu een stressvol klimaat op de afdeling heerst. Dit spanningsniveau verlagen is belangrijk voor de behandeling van al deze vrouwen. Maar hoe doe je dat ? Liefst niet alleen met sanctioneren, fixeren en isoleren. En dat lijkt in dit geval toch lange tijd het beleid te hebben bepaald. 831 afzonderingen is veel. Is het te veel ? Waaraan moeten we het afmeten? Wat is de norm bij deze specifieke doelgroep? Er moet in ieder geval gestreefd worden naar minder incidenten, een stressvrij klimaat en minder afzonderingen. De internationale ervaring en onderzoeksresultaten kunnen helpen om dit te verwezenlijken. Samenwerking en intervisie met de andere initiatieven voor forensische psychiatrie in Vlaanderen kan de performantie verhogen. België heeft lang, te lang gewacht om in deze doelgroep te investeren. Het is goed dat het nu gebeurt en dat er expertise kan opgebouwd worden. Het is noodzakelijk dat de maatschappij en dus de overheid van dichtbij opvolgt of de behandeling en de bejegening van deze kwetsbare groep met voldoende deskundigheid, menselijkheid en zorgvuldigheid verloopt en of hun rechten als patiënt en als mens gerespecteerd worden.