In het persbericht aangaande de resultaten onderstreept Sciensano daarom (nogmaals) het belang van een aangepast en toegankelijk aanbod van ondersteuning voor deze professionals en hun leidinggevenden. "Wat betreft de periode na de piek van de tweede golf van de coronacrisis kunnen we besluiten dat de ernst van de psychische en lichamelijke reacties in deze groep nog steeds hoog is."
De ernst van die psychische en lichamelijke reacties (zie kaderstuk) is mede afhankelijk van de mate van ondersteuning die zorg- en hulpverleners krijgen, stelt Sciensano vast o.b.v. het vragenluik daarover.
Zo deelde ongeveer 60% van de zorg- en hulpverleners in de week voor de enquête zijn gedachten en emoties met zijn/haar partner, de directe collega's en vrienden en naasten buiten de organisatie en was tevreden over die interactie.
Daar tegenover staat dat slechts 27% van de zorg- en hulpverleners zijn gedachten en emoties deelde met zijn leidinggevende en 15% met een professionele ondersteuner. Dit terwijl "meer dan de helft van de zorg- en hulpverleners aan [gaf] zeker of waarschijnlijk nood te hebben aan steun van zijn leidinggevende en bijna 40% van een professionele ondersteuner."
Reden voor Sciensano om het aanbod en de tips ter emotionele of psychologische ondersteuning van zorgverleners nog eens op te lijsten: de websites van De ZorgSamen (Vlaanderen), Trouver du Soutien (Wallonië) en LBSM (Brussel).
(*) De POWER TO CARE-enquête is het vervolg op de ZorgSamen-barometer.
De onderzoekers vroegen de deelnemers een score van 0 (nooit) tot 10 (altijd) te geven voor een reeks symptomen die het gevolg kunnen zijn van verhoogde druk. En dat voor normale omstandigheden (vóór covid-19) en voor de week vóór de enquête. Sciensano analyseerde vervolgens hoeveel deelnemers een hoge score, van 7 of meer, gaven voor deze symptomen.
Op persoonlijk vlak kwamen o.m. volgende symptomen die het gevolg zijn van chronische stress vaker voor dan normaal:
- Zich vermoeid voelen (56% tegenover 38% normaal)
- Onder druk staan (51% tegenover 34% normaal)
- Zichzelf niet voldoende kunnen ontspannen (46% tegenover 27% normaal)
- Slaaptekort (40% tegenover 25% normaal)
- Concentratiestoornissen (26% tegenover 15% normaal)
Ook op professioneel vlak laat de covid-19-crisis zijn sporen na bij zorg- en hulpverleners, merkt Sciensano op. In december 2020 overwoog 22% te stoppen met het uitoefenen van hun beroep (tegenover 10% normaal). Mogelijk houdt dit verband met het feit dat de bevraagden zich meer geïsoleerd voelden op het werk (25% tegenover 13% normaal), zich minder deel voelden van een team (58% tegenover 69% normaal) en zich vaker onzeker voelden in hun team (16% tegenover 7% normaal).
Het is alarmerend dat zelfs lichamelijke klachten die verband houden met chronische stress vaker voorkwamen dan normaal, stelt Sciensano tot slot.
- Spier- en gewrichtspijn (38% tegenover 21% normaal)
- Hoofdpijn (30% tegenover 12% normaal)
- Maagproblemen (21% tegenover 11% normaal)