...
In de vierdelige documentaire die de toepasselijke titel Besmet kreeg, volgt de kijker 'Topdokters'-gewijs verschillende onderzoekers van het Instituut voor Tropische Geneeskunde. In aflevering nr. 1, die as. maandag 30 november wordt uitgezonden, zijn dat - u ondertussen welbekend - infectiologe Erika Vlieghe, internist Johan van Griensven en viroloog Kevin Ariën. Besmet wil echter niet zozeer vertrekken vanuit personae, wel vanuit ziekten.Nadat in 2016, na twee jaar strijd, de ebola-uitbraak in West-Afrika bedwongen was, steeg bij zorgverstrekkers en gezondheidsorganisaties wereldwijd de bezorgdheid voor een volgende, grote uitbraak - pandemie. Door hun jarenlang opgebouwde expertise bij de ebola-uitbraken in Congo, krijgen enkele wetenschappers van het ITG de vraag een plan van aanpak uit te werken 'voor als het ooit zover zou komen'. We zien onder meer hoe prof. van Griensven en prof. Ariën het Outbreak Research Team oprichtten, dat bij de ebola-uitbraak in 2018 meteen in actie kan schieten. Prof. Vlieghe legt zich dan weer toe op het uitwerken van oefeningen en scenario's voor het geval zich ook in ons land een uitbraak zou voordoen.En dan slaat covid-19 toe. Samen met de onderzoekers kan de kijker vaststellen hoe onvoorbereid onze samenleving aan deze crisis is begonnen... De tweede aflevering zoomt in op de gevolgen van globalisering en klimaatopwarming aan de hand van het voorbeeld van de tijgermug. "De opwarming van de aarde laat insecten vandaag toe om op plekken te komen waar ze nooit eerder geweest zijn", licht Jean-Claude Dujardin toe, parasitoloog bij het ITG.Samen met de pas afgestudeerde entomoloog Adam Hendy trekken de televisiemakers naar Manaus, Brazilië, middenin het Amazonewoud. Om de verspreiding van de tijgermug in kaart brengen en indien mogelijk te bestrijden, gaan ze samen met de onderzoekers van het ITG ook op zoek naar het beestje... in onze eigen achtertuin. "Het is niet vijf voor twaalf, het is drie uur 's namiddags", zegt Bruno Gryseels, voormalig ITG-directeur over de erger wordende antibioticaresistentie - een ander centraal thema in de reeks. Een van de nieuwe uitdagingen van het ITG en andere wetenschappelijke instellingen is de resistentie tegen bepaalde geneesmiddelen met man en macht te voorkomen.Onderzoekers en farmaceutische bedrijven vonden remedies tegen steeds meer aandoeningen. Maar in het vacuüm dat een overwonnen ziekte achterlaat, duikt vaak een nieuwe tegenstander op. Ook het ITG heeft dat op een confronterende manier moeten ondervinden, zo zien we in aflevering 3. Bijzondere aandacht gaat uit naar HIV. We leren dat "het feit dat HIV niet meer zo levensbedreigend blijkt te zijn als vijftien jaar geleden, ervoor zorgt dat de seksuele omgang vandaag weer losser is geworden, met alle gevolgen van dien. Andere geslachtsziekten steken weer de kop op en zijn resistent geworden tegen de medicatie die hen vroeger moeiteloos uitroeide." Maar de grootste dreiging volgens de onderzoekers van het ITG is het menselijk gedrag. In de laatste aflevering trekt medisch antropoloog Koen Peeters naar Vietnam om na te gaan hoe het land erin geslaagd is om malaria zo goed als volledig uit te roeien. En hoe kan het dat de haast vergeten en goed behandelbare ziekte Leishmaniasis dan weer zo welig tiert bij de seizoensarbeiders in de landbouwgebieden rond de stad Gondar in Ethiopië? U voelt 'm misschien al (van ver) komen: ook het waarom en hoe van de stijgende (en dalende, en vervolgens weer stijgende, enz.) coronacurves komt in dit hoofdstuk aan bod. Afsluiten doet de (persaankondiging van de) reeks met een uitsmijter van jewelste: zullen we wel massaal het vaccin nemen wanneer het uiteindelijk beschikbaar is?