Voor de keynote lecture had het BSC op zijn 36ste jaarlijke congres een bijzondere gast uitgenodigd: collega arts én minister Sociale Zaken en Volksgezondheid Maggie De Block. Zij legde het cardiologenpubliek uit dat samenwerking in ziekenhuisnetwerken - gekoppeld aan kwaliteitscontrole - het tegenmedicijn vormt voor de scheefgroei tussen toenemende behoeften en beschikbare middelen.
...
Minister De Block (Open-VLD) schetste de uitdaging waarvoor het gezondheidszorgbeleid staat. De cardiologische zorg heeft tastbare resultaten afgeworpen - het aandeel van cardiovasculaire aandoeningen in de mortaliteit is afgenomen. Dat dankzij secundaire preventie, betere medicamenteuze behandelingen en nieuwe interventietechnieken "Maar dat komt tegen een prijs, en dat is letterlijk te nemen." Geen eilandDe uitgaven zijn toegenomen - maar de beschikbare middelen voor gezondheidszorg kunnen deze groei niet volgen. Het grote probleem voor de overheid om ons model voor sociale bescherming, dat jaarlijks rond de 100 miljard euro kost, leefbaar te houden : pensioenen, uitkeringen, betaalbare en toegankelijke gezondheidszorg,...En de druk op het systeem groeit. Een voorbeeld uit de gezondheidszorg: bij het Riziv staan nu al een miljoen patiënten bekend als 'chronisch'.De regering moet het economisch fundament verstevigen, bijvoorbeeld door het aandeel van de actieve bevolking te vergroten. Maar ook in de gezondheidszorg zijn hervormingen nodig: door efficiënter te werken, moet men middelen beter kunnen inzetten, het systeem leefbaar houden en geld vinden voor nieuwe investeringen."We willen graag geld besteden aan onderzoek en aan de terugbetaling van nieuwe behandelingsmogelijkheden. Maar om de zorg voor iedereen toegankelijk te houden, zullen we keuzen moeten maken."De cardiologie moet ook gezien worden binnen het concept van geïntegreerde zorg, met een multidisciplinaire aanpak.Rationalisatie"Ons land beschikt over een breed aanbod van cardiale zorg, onderverdeeld in zes specifieke zorgprogramma's met een verschillend doelpubliek.""Maar de goedkeuringscriteria heeft niet de wildgroei van hartcentra in ons land kunnen voorkomen. Dat heeft geleid tot een wanverhouding tussen het aanbod aan de ene kant en de behoefte en de toegankelijkheid aan de andere kant. Vandaag zijn er 62 hartcentra - vaak in grote steden op enkele kilometers afstand van elkaar. Dat overaanbod leidt onvermijdelijk tot overconsumptie.""We hebben effectievere mechanismen en organisatiemodellen nodig om een evenwichtig aanbod te creëren en te behouden. Dat wil ik bereiken met klinische netwerken.""Veel ziekenhuizen hebben al zelf initiatief genomen om partnerships af te sluiten. En dat is een goeie zaak."Taakverdeling"Maar die initiatieven liggen niet altijd in het verlengde van waar we naartoe willen. Het partnership moet er niet toe leiden dat dezelfde zorgactiviteiten in nog meer centra wordt aangeboden. De bedoeling van partnerships is om tot een taakverdeling te komen binnen het netwerk. Ziekenhuizen moeten zorgbehoeften vanuit een netwerkperspectief aanpakken." "Op een tussenniveau moeten er locoregionale ziekenhuisnetwerken komen die de zorg verlenen aan een doelpopulatie van 400.000 à 500.000 personen.""Op een supraregionaal niveau komen er netwerken voor hooggespecialiseerde of zeer dure zorg, bijvoorbeeld voor zeldzame aandoeningen. Universitaire ziekenhuizen kunnen deel uitmaken van beide soorten van netwerken.""Dit jaar willen we een duidelijk uitgeschreven framework naar voren brengen voor dit soort netwerken.""Nu zien ziekenhuizen elkaar nog te vaak als concurrenten, willen ze allemaal zoveel zorg als mogelijk aanbieden en proberen ze elkaar patiënten af te vangen. Dat moeten we voorgoed een halt toeroepen. Dat ieder ziekenhuis alles probeert aan te bieden, behoort tot het verleden. Het is inefficiënt, verhoogt de kost van investeringen en is schadelijk voor de kwaliteit van zorg."Logischere opbouwDoor de zorg op netwerkniveau te organiseren, kan men daarentegen komen tot een optimale taakverdeling en dienstverlening, wederzijdse akkoorden over doorverwijzing afsluiten, gespecialiseerde zorg centraliseren, en logistieke diensten en investeringen beter realiseren."Dat heeft ook gevolgen voor cardiale zorg. Hooggespecialiseerde zorg voor congenitale hartgebreken hoort in de supraregionale netwerken thuis."Cardiale zorgprogramma's moeten logischer opgebouwd worden: "Vandaag zien we dat bepaalde onderzoekingen en procedures frequenter worden gebruikt, terwijl daar geen duidelijke verklaring voor is. Denk bijvoorbeeld aan de explosie van het aantal CTCA-scans en pacemakers. ""Een mogelijke manier om dit soort ontwikkelingen in de hand te houden is om bepaalde nomenclatuurnummers voor te behouden voor specifieke centra binnen het netwerk, zoals we dat vandaag doen voor TAVI-kleppen." Van het terrein zelf zal deze nieuwe aanpak veel reflectie, openheid, creativiteit en intellectuele integerheid vragen, aldus de minister.