...
Defensieve geneeskunde betekent zoveel als het verrichten van onderzoeken en behandelingen, in de eerste plaats niet om medische redenen maar om klachten of financiële claims te voorkomen. De Nederlandse VvAA (advies- en verzekeringsorganisatie) ondervroeg zorgverleners uit verschillende medische beroepsgroepen: huisartsen, medisch specialisten, paramedici, tandartsen GGZ-professionals en artsen in opleiding (Aio's).Uit een Amerikaans onderzoek bij 1.231 artsen (Bishop et al. 2010) blijkt dat 91 procent van de ondervraagden uit verschillende medische specialismes aangeeft dat artsen meer tests en procedures dan nodig uitvoeren om zichzelf in te dekken tegen mogelijke financiële en/of juridische claims. Is dit iets Amerikaans, of gebeurt het ook in Nederland wilden de initiatiefnemers van de Nederlandse peiling weten.En ja, het gebeurt ook in Nederland, zo blijkt uit de 1.120 resultaten: maar liefst 80 procent van de respondenten geeft aan wel eens niet optimaal te handelen als gevolg van druk vanuit de patiënt en zijn omgeving of die van derden. Volgens huisartsen en arts-specialisten komt die druk voornamelijk voort uit de patiënt en zijn familie.Die druk is trouwens de afgelopen jaren alsmaar toegenomen, oordeelt 59 procent van de ondervraagde zorgverleners. 79 procent zegt vandaag de dag zelfs meer toe te geven aan die druk van patiënten en hun omgeving in vergelijking met 10 jaar geleden.Alles doen Waar in buitenlands onderzoek het voorkomen van claims meestal de belangrijkste reden blijkt om defensief zorg te verlenen, is volgens 67 procent van de Nederlandse respondenten het belangrijkste motief 'de patiënt het gevoel te geven dat het maximale is gedaan'.In de semigestructureerde interviews volgende op de bevraging, wierpen sommige van de ondervraagde zorgverleners op of hier sprake is van zuivere defensieve zorgverlening. Een geïnterviewde radioloog: "Een extra foto om de patiënt gerust te stellen is niet meteen defensief. Over het algemeen denk ik dat het heel veel zorgen kan wegnemen." Allemaal goed en wel, zegt een huisarts, maar er zijn risico's verbonden aan te veel onderzoeken uitvoeren: "Je kan ook verkeerde dingen vinden en net onrust creëren."Zowat 33 procent van de Nederlandse zorgverleners stelt anders te handelen dan volgens het eigen medisch inzicht uit angst voor financiële en/of juridische claims. Vooral arts- specialisten (46 procent) en tandartsen (40 procent) geven dit motief aan. 63 procent van de respondenten denkt dat er een claimcultuur binnen de zorg dreigt te ontstaan.Via het vermijden van gerechtelijke procedures kan de Wet medische ongevallen (Staatsblad 31 maart 2010) defensieve geneeskunde mogelijk beperken, voegt professor Thierry Vansweevelt (UAntwerpen) nog toe.