...

Een nieuw vaccinadjuvans bestaande uit nanobolletjes geladen met signaalstoffen en antigenen zoekt zelf zijn weg naar de lymfeknopen. De voordelen zijn legio: een efficiëntere afweerreactie, minder nazinderende pijn op de prikplaats en een gerichte activatie van deelsystemen van het immuunsysteem.Traditionele adjuvantia beperken hun actiegebied tot de plaats waar ze ingeënt worden: ofwel spreiden ze de vrijgave van het antigeen in de tijd ofwel activeren ze lokale dendritische cellen die het antigeen afvoeren richting lymfeknopen. Ashley St. John en Soman Abraham van de Duke University in Durham (US) vroegen zich af of ze geen adjuvans konden ontwikkelen dat het antigeen rechtstreeks naar de lymfeknopen bracht. Ze vonden inspiratie bij mastocyten of mestcellen. Deze cellen, gelokaliseerd in de huid en slijmvliezen, stoten granulen uit als ze worden geactiveerd door binnenkomende allergenen. Deze granulen zijn onoplosbare biologische korrels met afmetingen kleiner dan een micrometer. Ze zitten tjokvol signaalstoffen die in de drainerende lymfeknopen een immuunreactie op gang trekken. Immuun tegen influenza ANaar analogie met deze granulen synthetiseerden St. John en Abraham partikels met nanoafmetingen bestaande uit een matrix van de koolwaterstoffen heparine en chitosaan. Daaraan voegden ze de signaalstof tumor necrosefactor toe samen met deelsequenties van het eiwit haemaglutinine afkomstig van het griepvirus influenza A. Vervolgens injecteerden ze muizen met de nanopartikels. Niet alleen kwamen de deeltjes terecht in de lymfeknopen, bovendien brachten ze een immuunreactie van B-lymfocyten op gang die robuust genoeg was om de muizen te beschermen tegen een letale dosis influenza A. Een voordeel is dat de nanodeeltjes kunnen geladen worden met signaalstoffen die diverse onderdelen van het immuunsysteem aanspreken. Wanneer de Duke-onderzoekers interleukine-12 koppelden aan de deeltjes, werden niet de B-lymfocyten geactiveerd - zoals met TNF - maar wel Th1-lymofcyten. "De mogelijkheid om te spelen met cocktails van signaalstoffen opent perspectieven", aldus St. John, "want verschillende types van infecties vragen om een aangepaste reactie van verschillende componenten van het afweersysteem. Die differentiële aanpak kan niet worden opgewekt door een adjuvans 'voor alle gebruik'. Gediversifieerde nanodeeltjes kunnen daarom een flinke bijdrage leveren om dit specificiteitsprobleem op te lossen."