moveUP biedt kniepatiënten revalidatietraject op maat

Het weekend van 18 tot 20 maart verzamelden zo'n 100 softwareontwikkelaars, artsen, ingenieurs enzovoort in de gebouwen van Pfizer voor de hackathon m-health. Van vrijdag- tot zondagavond werkten twaalf teams een prototype van een gezondheidsapp uit die het leven van zorgverleners of patiënten aangenamer kan maken. Een van die teams was moveUP, met onder andere Charles-Eric Winandy, dr. Philippe Van Overschelde, Ward Servaes en Pierre-Yves Druenne. Officieel is het viertal al sinds november vorig jaar bezig. Ze leerden elkaar enkele maanden voordien kennen, in het kader van een MBA aan de Vlerick Business School. Daar kregen ze de opdracht een businesscase uit te werken van a tot z. De vier kompanen vonden elkaar snel in hun idee een slimme armband voor senioren te creëren. Net op het moment dat ze hun voorstel wilden indienen, kwam een start-up echter naar buiten met krak hetzelfde product. Terug naar af. "Waarom ontwikkelen we niet iets voor mijn patiënten?", opperde orthopedisch chirurg Philippe Van Overschelde. Uit zijn ervaring bleek dat de revalidatie-uitkomsten van patiënten verschillen, naarmate ze standaardkinesitherapie volgden dan wel op eigen tempo revalidatie-oefeningen uitvoerden. Dokter Van Overschelde: "Die laatste groep heeft na twee maanden doorgaans minder pijn, de patiënten kunnen 's nachts doorslapen. Hun knie is meestal ook niet meer gezwollen en voelt niet warm aan. Blijkt dat ze op regelmatige basis (lichte) oefeningen hebben gedaan, volgens wat ze op dat moment fysiek aankonden. Zo ontstond het idee om patiënten een gepersonaliseerd revalidatietraject te laten volgen, bij hen thuis." Een soort telerevalidatie dus.De oprichters grepen de hackathon vooral aan om hun idee naar buiten te brengen: ze bouwden een website, waarop een tablet en armband pronken: de vaste gadgets. Op de tablet kan de patiënt een 50-tal instructievideo's raadplegen. Die zijn afgestemd op de fase van het revalidatietraject waarin hij zich bevindt. Elke dag moet hij vragen beantwoorden als: hoeveel pijn had u vandaag? Heeft u pijnstillers genomen? Enzovoort. Samen met de objectieve gegevens - de fysieke activiteit - die de armband meet, komen die gegevens terecht in een persoonlijk 'rapport' dat naast de patiënt ook de begeleider kan zien - doorgaans een kinesitherapeut. Die bekijkt de resultaten, waarop de patiënt zijn advies of instructies te zien krijgt op de tablet. "Op termijn wordt dat nog allemaal geautomatiseerd", zegt software-ingenieur Ward Servaes.Ik krijg een inkijk in het profiel van patiënt Edgard. "Let nog niet op het design", verontschuldigt Ward Servaes zich. Voorlopig functioneert het project via verschillende apps. Tegen begin juni zou de software op punt moeten staan. Edgard heeft deze voormiddag al veel gestapt, zo tonen de parameters aan. "Daarom zullen zijn namiddagoefeningen aangepast worden. De revalidatie mag op geen enkel moment te zwaar zijn. Het doel is om altijd onder die drempel te blijven", zegt dr. Van Overschelde. "De bedoeling van onze app is om patiënten na een knieoperatie op hun eigen ritme te laten revalideren. Als arts zie ik vaak dat patiënten met kinesitherapie beginnen door sociale druk, omdat een vriendin of broer het aankaart. Maar vaak overtrainen ze zich zo, omdat de oefeningen die ze moeten uitvoeren niet op hun maat zijn. Een 80-jarige - het gros van mijn kniepatiënten is tussen de 75 en 80 jaar oud - kan bijvoorbeeld niet meer wat een 50-jarige nog kan." Ward Servaes: "Daarom is het ook belangrijk dat we starten vanaf een volledig basisprofiel van de patiënt, waaruit duidelijk wordt welke en hoeveel lichaamsbeweging hij of zij had vóór zijn operatie. Op basis van die informatie kunnen we een aangepast revalidatieschema opstellen.""Maar mensen die revalideren zonder kinesist missen vaak een coach die hen bevestiging geeft dat ze goed bezig zijn", zegt dr. Van Overschelde. "moveUP wil hun digitale coach zijn. Het feit dat patiënten een persoonlijk revalidatietraject volgen, betekent overigens niet dat de klassieke kinesitherapie geen plaats meer heeft binnen dit project. Sommige mensen blijven dergelijke begeleiding nodig hebben, bijvoorbeeld één keer per week." In dergelijke situaties kan de patiënt zijn persoonlijk rapport aan de eigen kinesist tonen.De oprichters geloven in het potentieel van hun app, maar in tussentijd is het hard werken. "moveUP is onze avond- en weekendjob", lacht Ward Servaes. De start-up gaat uit van een scenario waarbij artsen de app aan hun patiënten kunnen voorschrijven. Alleen kan dat nog niet in België, bij afwezigheid van een regelgevend kader. En zelfs als dat er op een dag is, blijft de vraag: hoeveel kost het? En wie zal dat betalen? Tijdens de hackathon plakte het team voor het eerst een prijs op hun service: vanaf 5 euro per dag - een revalidatietraject duurt gemiddeld 12 weken. Ward Servaes: "Dat was een 'smoke test', een manier om de acceptatie en prijs van ons product te testen, voor we het gaan ontwikkelen. En die test is gelukt: in het weekend van 18-20 maart schreef de eerste patiënt zich in op onze - toen pas gebouwde - website. Een indicatie dat patiënten bereid zijn te betalen voor deze zorgoplossing." Maar misschien alleen als het terugbetaald wordt. "Uit gesprekken met ziekenfondsen en verzekeraars blijkt dat er zeker interesse is", beaamt Ward Servaes. "Binnen het e-gezondheidsproject van minister Maggie De Block lopen momenteel vijf proeven die de terugbetalingscriteria moeten bepalen voor m-healthoplossingen. Revalidatie maakt hier voorlopig geen deel van uit. Dus vooraleer er sprake kan zijn van terugbetaling, zal eerst moeten bewezen worden dat onze app/aanpak effectief werkt."De klinische tests daarvoor lopen onder andere in het AZ Maria Middelares. De eerste resultaten zijn alvast veelbelovend, vertelt dr. Van Overschelde. "Moet dat echt?", vragen patiënten als ze de wearable moeten teruggeven. "Ze zijn er heel consequent mee bezig. Dat had ik niet verwacht." Als het van de orthopedisch chirurg afhangt, evolueren we naar een gezondheidszorg waarbij patiënten alleen nog op consultatie zullen komen wanneer zij in de oranje of rode zone zitten. "Nu dienen controles nog te vaak om patiënten gerust te stellen, of om nog eens uit te leggen wat de operatie precies inhield.""De sensoren in wearables openen heel veel mogelijkheden", zegt Ward Servaes. Nog beter zou zijn als we een sensor bij het knie- of heupimplantaat kunnen integreren. Op die manier zijn we niet meer afhankelijk van een polsbandje of dergelijke. Als er iets mis is met de prothese, kan de sensor dat ook aangeven. Daarover hebben we al gesprekken gehad met het Leuvense onderzoeksinstituut imec."Dokter Van Overschelde: "Onze ambitie is om een volledige digitale journey te voorzien, van preoperatie tot revalidatie. Nu is het onmogelijk om iedere patiënt die moet geopereerd worden anderhalf uur uitleg te geven over zijn operatie. Met behulp van zo'n app zou hij die 'voorbereiding' zelf kunnen doen. Want een vooraf goed geïnformeerde patiënt, herstelt ook beter."Meer info: www.moveup.care