Minder dan een vijfde ziekenhuisdirecteurs is een vrouw

Met z'n negenen zijn de vrouwelijke ziekenhuisdirecteurs talrijker dan de vrouwelijke medisch directeurs/hoofdartsen. In de 53 Vlaamse (algemene en universitaire) ziekenhuizen is 15% van de hoofdartsen een vrouw (met name 8), tegenover 85% mannelijke hoofdartsen. Eenzelfde percentage hoofdartsen zien we in de ziekenhuizen in het Franstalige landsgedeelte. Daar wordt een kwart van de 36 algemene en universitaire ziekenhuizen, door een vrouw geleid.Quota?Voor het eerst hielden Artsenkrant en Le journal du Médecin een doorlichting van het aantal vrouwen in ziekenhuismanagement. Uit een eerdere bevraging uit 2017 naar de werkomstandigheden van artsen waaronder hun carrièremogelijkheden (1800 antwoorden), blijkt dat twee derde van de vrouwelijke artsen vindt dat ze niet dezelfde kansen hebben om een carrière uit te bouwen of een verantwoordelijke functie op te nemen als hun mannelijke collega's. Evenzeer, zij het minder uitgesproken, zijn vrouwen vaker van oordeel dat het geslacht impact heeft op het inkomen. Resultaten die bij onze redactie zijn blijven hangen.Voor beursgenoteerde en overheidsbedrijven gelden quota die hen verplichten om het aantal vrouwen in hun bestuursraden op termijn tot minstens een derde uit te breiden. Maar hoe zit het met het aantal vrouwelijke bestuursleden in ziekenhuizen? En in de directiecomités van die ziekenhuizen?Raad van bestuurHet percentage vrouwen in de raden van bestuur van Vlaamse ziekenhuizen (inclusief leden met raadgevende stem en de secretaris) is 28 procent. Ter vergelijking: uit de bestuurdersenquête van De Tijd uit 2018 blijkt dat een op de vier topbestuurders van bedrijven die op Euronext Brussel noteren een vrouw is.Twee van de 53 Vlaamse ziekenhuizen hebben echter geen enkel vrouwelijk bestuurslid. Een zestal ziekenhuizen heeft minder dan 10% vrouwen in de raad van bestuur. De meeste ziekenhuizen schommelen tussen de 20 en 30%, vijf ziekenhuizen tussen de 40 en 50%. Opvallend: in één ziekenhuis bestaat de raad van bestuur voor drie vierde uit vrouwen. Het ziekenhuis in kwestie torent daarmee nog een stuk uit boven nummer twee (67%) en drie (56%) in de lijst.Aan Franstalige zijde heeft slechts één ziekenhuis geen enkele vrouw in zijn raad van bestuur, één ander ziekenhuis telt slechts één vrouwelijks bestuurslid. In drie op de 36 Franstalige ziekenhuizen is er bijna een 'evenwicht' tussen aantal mannen en vrouwen. Net als in Vlaanderen, zetelen er in de meeste Franstalige ziekenhuizen tussen de 20 à 30% vrouwen in de raad van bestuur. Gemiddeld genomen bestaat een raad van bestuur er uit 72% mannen en 28% vrouwen.Directie en medische raadMet 70% vrouwen is HR-directeur de functie in het directiecomité, in vergelijking met financieel en verpleegkundig/paramedisch directeur, die het vaakst door vrouwen wordt uitgeoefend. Ietwat verrassend misschien is dat verpleegkundig directeurs het vaakst mannen (60%) zijn. Dezelfde vaststelling doen we bij de financieel directeurs, daar is het verschil zelfs iets meer uitgesproken (65% mannen tgo. 35% vrouwen). Aan Franstalige kant zijn de verpleegkundig en HR-directeurs doorgaans vrouwen (respectievelijk 61% en 58%). De financiën zijn vaker in handen van mannen (61%). Onze redactie onderzocht tevens de samenstelling van de medische raden. Ook daar zijn er drie Vlaamse ziekenhuizen die geen enkele vrouw in hun medische raad hebben, bij vier ziekenhuizen is dat minder dan 10%. In de Franstalige ziekenhuizen is een derde van de leden van de medische raad vrouwelijk. Elke medische raad telt er minstens één vrouwelijke arts. In sommige ziekenhuizen geven de medische raden er de voorkeur aan om artsen te verkiezen die reeds sinds vele jaren een verantwoordelijke functie in het ziekenhuis uitoefenen, zoals diensthoofden. Doorgaans is het zo dat een arts pas op oudere leeftijd diensthoofd wordt. Gezien de vervrouwelijking van de geneeskunde een relatief recent fenomeen is, staan nog maar weinig vrouwen aan het hoofd van een dienst. Opvallend: in één ziekenhuis is de voorzitter van de medische raad een vrouw, die voor de rest alleen uit mannen bestaat. Slechts in drie ziekenhuizen zijn de vrouwen in de meerderheid in de medische raad, in één ziekenhuis is de verhouding netjes 50/50. Aan Franstalige kant, zijn er vijf ziekenhuizen waar de vrouwelijke artsen in de medische raad bijna even goed vertegenwoordigd als hun mannelijke collega's. In slechts twee medische raden zijn de vrouwen er (lichtjes) in de meerderheid.Universitaire ziekenhuizenHoe doen de universitaire ziekenhuizen het? Zijn er noemenswaardige verschillen vast te stellen met de algemene ziekenhuizen? In geen enkel van de acht universitaire ziekenhuizen in ons land staat een vrouw aan het hoofd. Aan Vlaamse kant zijn de vrouwen het vaakst terug te vinden als financieel directeur (2) en HR-directeur (2), langs Franstalige zijde als verpleegkundig directeur. In twee van de vier Franstalige UZ's tekent een vrouw het medisch beleid uit. Bij de Vlaamse UZ's zijn de medisch directeurs/hoofdartsen allen mannen.Met 23% bengelen de Vlaamse UZ's overigens onder het Vlaams gemiddelde van 26% vrouwen in medische raden. In de raad van bestuur van de Vlaamse universitaire ziekenhuizen is 1 op 4 een vrouw. Bij de Franstalige UZ's liggen die cijfers met respectievelijk 31% (medische raad) en 30% (raad van bestuur) vrouwen een tikkeltje hoger.