Vlaanderen zorgde in 1997 voor het allereerste decreet rond kwaliteit in de Vlaamse zorgvoorzieningen. Waar geen andere deelstaat toen reeds aandacht aan gaf, werd voor de Vlaamse regering wel een strategisch beleidsdomein. Nu wil de Vlaamse regering het kwaliteitsdecreet herwerken en bij de tijd brengen. Een terechte ambitie, al ontbreekt het in de nieuwe plannen aan vernieuwing en aan een open internationaal gerichte blik.
Het ontwerpdecreet bevat een aantal interessante elementen. De patiënt wordt het uitgangspunt. Ook positief is het principe van gedeelde verantwoordelijkheid. Want zorgkwaliteit is teamwerk, vaak over de grenzen van zorginstellingen heen. Last but not least: in de nieuwe plannen is ook aandacht voor innovatie en regelluwte.
Een goede hervorming dus? Niet helemaal, de plannen zijn niet doelgericht, laten de ruimte voor oeverloze discussies die al lang verleden tijd zouden moeten zijn en laten de kans liggen om de zorginspectie te hervormen.
Hét vertrekpunt van elk kwaliteitsdenken zijn duidelijke doelstellingen. Als je wil werken aan kwaliteit moet je eerst bepalen welke kwaliteitsniveaus je wil bereiken, op welke thema's en met welke impact. De Vlaamse gezondheidsdoelstellingen zijn duidelijk geformuleerd. Het is dan ook verbazend dat ze ontbreken in de ontwerpteksten.
Deze doelstellingen kunnen bovendien gelinkt worden aan Europese en internationale benchmarks. Deze benchmarks hebben aandacht voor Vlaamse thema's als preventie, het doorbreken van zorgsilo's, welzijn en de financiering. Ze zijn wetenschappelijk solide, worden internationaal aanvaard en laten je toe om ze eenvoudig te implementeren. Zo kunnen we snel en deskundig de kwaliteit van zorg evalueren én internationaal vergelijken.
Waarom in Vlaamse achterkamers met een select clubje overleggen over hoe we de kwaliteit van de zorg kunnen meten?
Waarom dan nog in Vlaamse achterkamers met een select clubje overleggen over hoe we de kwaliteit van de zorg kunnen meten? Dat is tijdverlies, de standaarden bestaan al en ze dekken de belangrijkste uitdagingen in onze gezondheidszorg.
De Vlaamse overheid is in de ontwerpteksten ook te lief voor zichzelf. Zo vind je nergens hoe de Vlaamse overheid de dataverzameling en -uitwisseling met de sector of met andere overheden zal ondersteunen. De Vlaamse Zorginspectie - na crisissen in kinderopvang en ouderenzorg toch niet onbelangrijk bij het handhaven van zorgkwaliteit - is in het ontwerpdecreet zelfs totaal afwezig. Sprekend is de begroting voor het Vlaams Instituut voor Kwaliteit van Zorg: met een schamele 600.000 euro moeten ze het rooien om aan kwaliteitsopvolging te doen.
De Vlaamse zorgsector én alle zorgprofessionals hebben meer dan 20 jaar ervaring opgedaan rond kwaliteit. Enorme inspanningen zijn al geleverd om kwaliteit te meten, te vergelijken en te verbeteren. Als we de lat voor onze gezondheidszorg hoger willen leggen, dan is het doelgericht opvolgen van kwaliteit aan de hand van internationale standaarden essentieel. De Vlaamse regering kan die ambitie een duw in de rug geven, maar dan moet ze de lat leggen internationaal topniveau.