...

"Anno 2016 zijn de klemtonen van de medische ethiek: het waarborgen van het respect voor de patiënt, de kwaliteit van de zorg, de loyale samenwerking tussen zorgverstrekkers en de gemeenschap", begint Michel Deneyer. Deneyer is ondervoorzitter van de Orde der Artsen, docent Deontologie aan de VUB en afdelingshoofd Kindergeneeskunde aan het UZ Brussel. "Samen streven de beroepsethiek en medische ethiek streven de belangen van de patiënt na."In het verleden heeft de Orde der Artsen die klemtonen proberen te leggen in haar verschillende adviezen rond e-health. "Zo moedigt de Orde het gebruik van een goed beveiligd platform voor gegevensdeling aan", zegt Deneyer uit. "Ze wijst artsen ook op hun rol bij het bekomen van toestemming van de patiënt. De patiënt is op zijn beurt verantwoordelijk voor de authenticiteit van de aangeleverde informatie. Op vlak van telegeneeskunde - zeker in een land met een vlotte toegang tot een betaalbare gezondheidszorg - herhaalt de Orde het belang van het fysieke contact tussen de arts en de patiënt."E-health Medisch ethische reflectie gebeurt aan de hand van vier principes, legt dokter Deneyer uit: autonomie, weldoen (beneficence), niet schaden (non-maleficence) en rechtvaardigheid."Kijken we bijvoorbeeld naar autonomie", zegt Michel Deneyer, "dan heeft de patiënt beslissingsrecht over het delen van zijn gezondheidsgegevens: met name door zijn consent." Patiënten hebben ook inzage in hun gezondheidsgegevens, en recht op correctie. "Om die gezondheidsinformatie te beschermen, is een therapeutische relatie tussen arts en patiënt primordiaal", vindt Deneyer. "Er is ook controle nodig, door de Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer (sectoraal comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid).Verder ziet Deneyer veel opportuniteiten - voor álle stakeholders - in de permanente beschikbaarheid van gezondheidsgegevens, ongeacht de locatie en de bewustzijnstoestand van de patiënt (beneficence).Het risico dat gevoelige gezondheidsgegevens in verkeerde handen zouden komen (non-maleficence), vraagt volgens de kinderarts dan weer een permanente waakzaamheid."Ten slotte bevat het eHealth-platform ook een aspect van rechtvaardigheid", vertelt Michel Deneyer. Het is namelijk toegankelijk voor alle patiënten. Deneyer: "Daarnaast gaat het de redundantie van onderzoeken tegen. En niet te vergeten: het is het beveiligd vehiculum bij uitstek om op een gecontroleerde wijze gezondheidseconomische studies te kunnen uitvoeren."M-health Michel Deneyer maakt dezelfde oefening voor m-health. Wat autonomie betreft: ook hier vereist deelname de informed consent van de patiënt . "Zijn 'informationele privacy' moet beschermd zijn."Dat de patiënt in zijn natuurlijke omgeving objectieve gezondheidsgegevens kan registreren op lange termijn, ziet dr. Deneyer als een belangrijke meerwaarde in de opvolging van chronische ziekten (beneficence).Deneyer pleit voorts voor protocollen om mogelijke negatieve effecten op te vangen (non-maleficence). En die zijn niet onbestaande, zo somt Michel Deneyer op: wat met de waarborg van de authenticiteit van de gegevens? Het vals gevoel van veiligheid omwille van de apparatuur? Het gevaar van 'overmedicalisering' en overconsumptie? De technische ondersteuning? Het vastleggen van verantwoordelijkheden in de door juridisering verzuurde maatschappij? Enzovoort.Het concept m-health lijkt een veelbelovend antwoord op de onbetaalbaarheid van de gezondheidszorg, evalueert de kinderarts. "De eerste vereiste blijft echter een kwaliteitsvolle zorg voor alle patiënten (rechtvaardigheid). Dit impliceert dan ook dat er verschuivingen moeten gebeuren binnen de beschikbare middelen. Het gezond verstand van alle zorgverstrekkers is daarvan al overtuigd, de portefeuille nog niet altijd.""E-health en m-health zijn onmiskenbare begrippen geworden binnen de zorg", besluit Deneyer. Hij is opgetogen dat collega-artsen en geneeskundestudenten op de trein zijn gesprongen. "Ondanks de digitale tsunami die de zorg overspoelt, blijven zorgverleners empathie tonen voor hun patiënten. En dat is mooi."