Vakantie is voor velen het hoogtepunt van het jaar. Het woord stamt af van het Latijnse woord 'vacare' wat 'leeg, vrij, zonder beheerder of eigenaar zijn' betekent. Dus het is letterlijk 'leegmaken'... Ontspannen, of is er soms toch wat overspanning?
Vrije tijd staat onder meer voor samen dingen doen, vertier en lachen, hobby's, reizen of fysieke activiteiten die gepaard gaan met een hogere slaapkwaliteit. Vrije tijd werd oorspronkelijk gezien als een beschermingsmaatregel voor arbeiders: zijnde 'heilige dagen' (holy days). Zelfgerapporteerde gezondheid en welzijn verbeteren tijdens de (jaarlijkse) vakantie en bieden een waardevolle tijdsmogelijkheid voor herstel en het opladen van de batterijen. Vakantie stelt mensen in staat zich ontspannen, gelukkiger, gezonder, los van het werk en vrij van verplichtingen en routines te voelen ('vakantiegevoel', 'time-out', 'to be in control' of 'alternatief ritme'). Vrije tijd kan mensen afleiden van stress, verbeteren van de kwaliteit van leven, een positieve stemming (goed humeur) brengen, alsook de levenstevredenheid en vitaliteit verbeteren.
Tegen alle verwachtingen in blijken vrije tijd en vakantie niet voor alle mensen in dezelfde mate herstelling te brengen
Tegen alle verwachtingen in blijken vrije tijd en vakantie niet voor alle mensen in dezelfde mate herstelling te brengen. Vrije tijd en vakantie hebben niet altijd een even groot recuperatief effect bij alle mensen. Bovendien is het niet altijd positief voor alle medewerkers vanwege droevige, vervelende of irritante dingen (misdaad, ongevallen, conflicten,...) die zich tijdens de vakantie kunnen voordoen. Soms worden mensen zelfs ziek tijdens vakanties ('turista', 'heimwee', 'vakantiestress', 'reisstress') of in het weekend ('weekendmigraine'). 'Vrijetijdsziekte' is het niet-specifiek gedefinieerde fenomeen van ziek worden in het weekend en/of tijdens de vakantie. Het zijn meestal vage pijntjes en vermoeidheid, ofwel koorts en griepachtige symptomen.
Korter vakantie nemen is een marker van een hoger sterftecijfer op latere leeftijd bij een follow-up studie van mannen van middelbare leeftijd. Mannen die korter vakantie nemen, zouden intrinsieke psychologische eigenschappen kunnen hebben die ze een hoger risico op nadelige effecten geeft, met hogere mortaliteit tot gevolg.
Zowel een 'staycation' in Nieverans en een 'short, mini of city break' hebben effecten. Een aantal korte vakanties nemen die verspreid zijn over het jaar kan constructiever zijn dan één lange vakantie. Vakantie nemen heeft voor velen een positief effect, maar de effecten zijn niet groot en vervagen al na drie à vier weken. Er is ook geen dosis-respons relatie gevonden tussen vakantielengte en positieve effecten op het welzijn.
Lots of fun, but quickly gone!