"Ik weet zelfs niet of de werkgroep wachtposten nog bestaat." Kartelvoorzitter Reinier Hueting is niet te spreken over de manier waarop huisartsen nog vertegenwoordigd zijn bij het uittekenen van het beleid over de huisartsenposten. "De expertise zit nochtans in het veld en niet in de administratie."
...
Op het recente ASGB-symposium over wachtposten gaf dokter Hueting zijn 'short list' van de pijnpunten in het wachtpostenbeleid. Een interadministratieve cel van de FOD Volksgezondheid en het Riziv neemt de taken over van de werkgroep wachtposten binnen de Nationale Commissie - zoals de erkenning van nieuwe posten en de financiering. Daarnaast komt een begeleidingsplatform van de 'stakeholders', met telkens drie vertegenwoordigers van de ziekenfondsen, de huisartsen (uit de NCAZ), en van de Nationale Raad voor Dringende Geneeskundige Hulpverlening. "Het begeleidingsplatform mag alleen advies geven, de huisartsenvertegenwoordiging is minimaal", aldus Hueting.Op 2 februari formuleerde minister De Block haar plan voor de wachtposten - de eerste versie daarvan kwam al in juli vorig jaar, toen de resultaten van de externe audit wachtposten bekend raakten. Schaalvergroting en meer uniformiteit vormen de leidraad. Wachtposten moeten 'samenwerkingsverbanden' vormen - financiering en coördinatie vinden plaats op dit netwerkniveau. Dat moet besparingen opleveren door het poolen van personeel, raamcontracten voor bijvoorbeeld het transport en ICT, het sluiten van de meeste wachtposten 's nachts. Een samenwerkingsverband bestaat uit drie wachtposten voor een gebied van 300.000 inwoners. Maar één wachtpost blijft 's nachts open. En minstens één wachtpost moet op de campus van een ziekenhuis met spoeddienst zijn gelegen.Welke besparing de schaalvergroting zal opleveren, valt volgens Hueting nog af te wachten. Dat het 'poolen' van personeel veel winst gaat opleveren bij de kleinschalige wachtposten lijkt hem onwaarschijnlijk. Rekenen op de invoering van de 1733 om te besparen op het onthaal, vindt Hueting ook erg voorbarig. Raamcontracten kunnen in theorie wel een voordeel opleveren, maar dan zal het Riziv daar werk van moeten maken.'s Nachts wachtposten sluiten levert uiteraard een besparing op, vooral omdat je minder mensen op de been moet houden. Maar Hueting wijst erop dat de situatie minder duidelijk is dan men laat uitschijnen. Niet alle wachtposten konden voor de audit de cijfers ophoesten van nachtelijke consultaties, anderen konden geen onderscheid maken tussen consultaties 's avonds en 's nachts. Als regel één op de drie wachtposten sluiten gaat mogelijk een brug te ver.Vraag is verder hoe een netwerk er precies zal moeten uitzien? In sommige streken bestaan er nu al wachtposten met zogenaamde satellieten, die ook alleen overdag open zijn. "Ziet minister De Block dat als afzonderlijke wachtposten of als één wachtpost? We weten het niet." En waarom een wachtpost op de campus van het ziekenhuis moet gelegen zijn, weet Hueting ook niet.De vraag is vooral wie de netwerken of samenwerkingsverbanden tot stand moet brengen, of het proces daar naartoe zal begeleiden. Dat moet tamelijk snel duidelijk zijn, want op het niveau van de samenwerkingsverbanden zou de financiering in de toekomst gebeuren en zou de rijdende wacht georganiseerd moeten worden. "Maar de huisartsen gaan het niet doen. Aan de huidige coördinatoren kun je het ook moeilijk vragen want de kans is groot dat ze door de samenwerking hun baan verliezen."De intentie van De Block is om de wachtposten te integreren binnen de niet-planbare zorg. De wachtposten moeten daarbij het probleem van het oneigenlijke gebruik van de spoed helpen oplossen. Reinier Hueting herinnert eraan dat dat niet de oorspronkelijke bedoeling is van de wachtposten. Die werden opgericht om het probleem van de huisarts te helpen oplossen: hoe met minder huisartsen de continuïteit van de zorg toch te blijven verzekeren.De Block wil over het hele grondgebied huisartsenposten oprichten met 's nachts een maximum aanrijtijd van 45 minuten voor de patiënt. Patiënten melden zichzelf aan op de wachtpost of worden ernaar toe verwezen via de 1733. Maar de hele organisatie die ze voor ogen heeft, is een maat voor niets als de deuren van de spoed voor iedereen gewoon blijven open staan. Wie rijdt 's nacht in Vlaanderen drie kwartier met de auto, op zoek naar de huisartsenpost, als je op nog geen kwartier in de spoeddienst kunt staan? En moet trouwens ook de wachtpost zomaar iedereen buiten de normale uren met alles helpen?Vraag is daarnaast of binnen het huidige budget verdere uitbreiding van de wachtposten over het hele grondgebied wel mogelijk is. Hueting herinnert eraan dat de schijf van 5,25 miljoen euro die in 2016 voor nieuwe wachtposten was opzij gezet, door de regering is ingehouden. De huisartsenwachtposten hebben dat geld nog niet teruggezien.Het plan is ook om vijf miljoen euro te besparen op de beschikbaarheidshonoraria. "Hoewel het aantal huisartsen is verminderd, heeft dat zich om een of andere reden niet vertaald in een vermindering van de beschikbaarheidshonoraria. Misschien moet men de beschikbaarheidshonoraria berekenen op het aantal inwoners per huisartsenkring." De beschikbaarheidshonoraria blijven uiteraard een budget voor de huisarts zelf. Maar het geld dat de overheid kan besparen op beschikbaarheidshonoraria voor huisartsen, wil Kartel opnieuw geïnvesteerd zien in de huisartsenwachtdienst.