...

Kernrampen zijn zeldzaam, maar toch deden zich de voorbije 60 jaar vijf ernstige incidenten voor: Kyshtym (Rusland, 1957), Windscale Piles (VK, 1957), Three Mile Island (VS, 1979), Tsjernobyl (Rusland, 1986), en Fukushima (Japan, 2011). In een van de Lancet-artikels buigen experts in radioprotectie van de Fukushima Medical University in Japan zich over een vaak miskend aspect van kernrampen: de psychologische impact op de inwoners in de buurt van het ongeval. In 2006 kwam het UN Chernobyl Forum tot het besluit dat het meest ernstige gezondheidseffect van de ramp de impact was op de geestelijke gezondheid. Dat effect werd nog verstrekt door de manke communicatie over de gezondheidsrisico's van de gerapporteerde stralingsniveaus. Het aantal gevallen van depressie en posttraumatische stresssyndroom was 20 jaar na de ramp nog steeds hoog.Miljoenen omwonendenGelijkaardige problemen werden vastgesteld na Fukushima: het aantal volwassenen met psychologische stoornissen (14,6%) was ongeveer vijf keer groter bij mensen die na de ramp geëvacueerd werden dan in de algemene bevolking (3%). De auteurs wijzen er ook op dat herhaalde evacuatie en langdurige verblijven in opvangcentra in de meest kwetsbare groepen tot ernstige gezondheidsproblemen leidden. In de eerste drie maanden na de evacuatie stierven er drie keer meer ouderen dan gewoonlijk."Alhoewel het stralingsniveau na de ramp in Fukushima vrij laag was en er geen aanzienlijke fysieke gezondheidseffecten worden verwacht, hadden psychologische en sociale problemen een verwoestende impact op het leven van de omwoners", stellen de onderzoekers.Na het ongeval in Fukushima werden 170.000 inwoners in een straal van 30 km rondom de kerncentrale geëvacueerd. Maar bij minstens een derde van de 437 kerncentrales wereldwijd wonen er binnen die straal meer mensen - bij 21 centrales gaat het om meer dan één miljoen inwoners, bij zes zelfs meer dan drie miljoen. Rondom de centrale van Kuosheng in Taiwan bijvoorbeeld wonen 5,5 miljoen mensen.Artsen spelen sleutelrolIn een ander Lancet-artikel bespreken collega-onderzoekers van dezelfde universiteit wat er kan gedaan worden om al die miljoenen mensen te beschermen na een kernramp, en hoe de fysieke en psychologische gezondheidsschade kan beperkt worden. Duidelijk communiceren over de mogelijke risico's, met name over kanker bij kinderen, en geëvacueerden beter opvolgen, zijn enkele van hun aanbevelingen."Een belangrijke taak van de overheid is om duidelijk te communiceren dat bij de meeste kernrampen maar erg weinig mensen worden blootgesteld aan levensgevaarlijke stralingsdosissen", stellen de experts. "Artsen spelen een sleutelrol in het verstrekken van informatie over de gezondheidsrisico's. De evacuatie van grote groepen kwetsbare mensen uit rusthuizen en ziekenhuizen vergt ook een zorgvuldige planning en een adequate medische ondersteuning. Verder is screening naar mentale stoornissen in de getroffen bevolkingsgroepen aangewezen."