ISPS stelt vragen bij euthanasie bij psychisch lijden

ISPS is een internationale organisatie, opgericht in de jaren 50 van de vorige eeuw, die psychotherapie en psychologische benaderingen voor personen met psychose ondersteunt en aanmoedigt. De organisatie waarschuwt voor "de gevaarlijke evolutie om euthanasie of hulp bij zelfdoding toe te staan voor ondraaglijk geestelijk lijden veroorzaakt door psychiatrische aandoeningen". Deze evolutie roept medische, ethische en maatschappelijke vragen op die niet los van elkaar bekeken mogen worden, stelt de ISPS. "In landen waar euthanasie legaal is, plaatst het medische professionals in een onmogelijke positie - ze moeten zowel het leven beschermen als de dood vergemakkelijken. Dit is in strijd met de eed van Hippocrates en devalueert de dagelijkse strijd en de levensverlengende inspanningen van patiënten en medewerkers in de geestelijke gezondheidszorg.""Het streefdoel van de ISPS is een humane(re) psychiatrie," verduidelijkt Ludi van Bouwel, psychiater/psychonalytica en voorzitter van ISPS Nederland-Vlaanderen. "Uitgangspunt is de structurele gelijkwaardigheid van professionelen, patiënten en belangrijke anderen zoals familie en mantelzorgers. Het is bijgevolg begrijpelijk dat onze organisatie over euthanasie bij psychiatrische aandoeningen een standpunt inneemt. Ik gebruik liever de term 'psychiatrische aandoeningen' dan 'psychisch lijden'. Want wie lijdt niet in mindere of meerdere mate?"Het onderwerp leeft al verschillende jaren leeft in de ISPS gemeenschap, zegt Van Bouwel. "Dit is uitgemond in een internationale werkgroep die een ontwerptekst heeft opgesteld. Deze werd aan de leden doorgestuurd voor peer review. Het internationale bestuur heeft dit tenslotte bekrachtigd (bijlage) en blijft open voor aanpassingen mocht dit nodig zijn. Het feit dat de verklaring ook als 'rapid response' in het BMJ is gepubliceerd, toont het belang ervan."Het doel van dit statement is om een open dialoog op gang te brengen, als tegenwicht voor polarisatie in dit debat, zegt psychiater en psychoanalyticus Marc Calmeyn, lid van ISPS Nederland-Vlaanderen. "Het document benoemt zaken die nogal dikwijls onder de mat worden geschoven als 'niet belangrijk' terwijl ze de kern van medisch-psychiatrisch behandelen vormen. Denk aan de therapeutische relatie als bron van verandering, de kracht van hoop (te onderscheiden van naïef optimisme) en de catch-22 tussen leven beschermen vs. de dood faciliteren.Op 14 maart staat het onderwerp prominent op de agenda van een studiedag van de Vlaamse Vereniging voor Psychiatrie. "Hopelijk kan dat een 'kairos' moment zijn om eindelijk een open dialoog op te starten zonder in polarisaties terecht te komen", zegt Ludi van Bouwel. "Voor die dialoog vind ik het citaat van Cicely Saunders, oprichtster van de hospice-beweging in Groot-Brittannië, zo relevant: als er niets meer gedaan kan worden, is er nog veel te doen."