Hoewel het reizen serieus door corona belemmerd wordt, is het goed mogelijk dat u de voorbije zomermaanden alsnog het vliegtuig genomen heeft. Artsen zijn immers reislustige mensen. Tijdens al dat gereis is het mij één keer overkomen dat ik in een vliegtuig medische assistentie diende te verlenen aan een zieke medepassagier. Al bij al viel het nog mee: het ging om een vrouw die op weg naar de toiletten flauwgevallen was, en die al snel weer bijkwam nadat haar benen hoger gelegd werden.

Steeds meer mensen op leeftijd en met comorbiditeit nemen het vliegtuig. Voor deze fragiele personen vormen de speciale omstandigheden in een toestel, zoals de lagere omgevingsdruk en zuurstofspanning, de droge lucht en de krappe ruimte, een niet te onderschatten belasting bovenop de stress van het reizen zelf.

Dus mogelijk heeft u het ook al eens meegemaakt dat er tijdens uw vlucht plots 'Is there a doctor on board?' door de luidsprekers klonk. Op zo'n moment zijn er meestal wel enkele passagiers die zich aanbieden om hulp te verlenen. Gelukkig maar, het is altijd goed om te kunnen overleggen met iemand uit de branche. Dat hoeft niet per se een arts te zijn, het kan ook een verpleegkundige of andere medisch geschoolde persoon zijn. Meer nog: de skills van een ervaren spoed- of IC-verpleegkundige kunnen in zo'n omstandigheden een welgekomen aanvulling zijn op de wijze raad van pakweg een reumatoloog of oogarts.

Voor artsen die zich niet zo bekwaam meer achten om in een vliegtuig een acute zieke onder hun hoede te nemen maar zich toch verplicht voelen om in actie te schieten, kan dat een dilemma zijn. Doen alsof u slaapt, of onderuit zakken achter een krant is een optie. Maar ergens in het achterhoofd is er toch die eed van Hippocrates die aan het geweten knaagt of, sterker nog, doembeelden van tuchtzaken omwille van schuldig verzuim. Men moet natuurlijk wel de nodige kennis en kunde paraat hebben om in lastige omstandigheden adequaat als arts te kunnen handelen. En bijvoorbeeld geen black-out krijgen bij het zien van de inhoud van de medische noodkoffer die een stewardess zojuist onder uw neus heeft opengeklapt.

Voor de frequent flyers onder u is er een reële kans dat er ooit om medische assistentie wordt geroepen

Voor de collega's die ver van de acute zorg staan kan het daarom nooit kwaad om regelmatig een reanimatiecursus te volgen of wat tips en tricks aan een spoedarts te vragen. En voor wie next level wil gaan: in Nederland worden er door KLM eendaagse cursussen georganiseerd waarin medici les krijgen over een aantal facetten van de luchtvaartgeneeskunde, onder andere wat u als arts kunt betekenen tijdens een medisch incident aan boord. Ook Lufthansa biedt gelijkaardige workshops aan.

Zeker voor de frequent flyers onder de artsen is er een reële kans dat er ooit tijdens een vliegtuigreis om medische assistentie geroepen zal worden. Het is alvast goed om te weten dat u op 11 kilometer hoogte niet alleen bent: er is een goedgetrainde crew, de gezagvoerder kan advies vragen aan een consulent op de grond, en hopelijk zijn er nog collega's aan boord die, net zoals u, hun verantwoordelijkheid nemen.

De auteur schrijft in eigen naam.

Hoewel het reizen serieus door corona belemmerd wordt, is het goed mogelijk dat u de voorbije zomermaanden alsnog het vliegtuig genomen heeft. Artsen zijn immers reislustige mensen. Tijdens al dat gereis is het mij één keer overkomen dat ik in een vliegtuig medische assistentie diende te verlenen aan een zieke medepassagier. Al bij al viel het nog mee: het ging om een vrouw die op weg naar de toiletten flauwgevallen was, en die al snel weer bijkwam nadat haar benen hoger gelegd werden. Steeds meer mensen op leeftijd en met comorbiditeit nemen het vliegtuig. Voor deze fragiele personen vormen de speciale omstandigheden in een toestel, zoals de lagere omgevingsdruk en zuurstofspanning, de droge lucht en de krappe ruimte, een niet te onderschatten belasting bovenop de stress van het reizen zelf. Dus mogelijk heeft u het ook al eens meegemaakt dat er tijdens uw vlucht plots 'Is there a doctor on board?' door de luidsprekers klonk. Op zo'n moment zijn er meestal wel enkele passagiers die zich aanbieden om hulp te verlenen. Gelukkig maar, het is altijd goed om te kunnen overleggen met iemand uit de branche. Dat hoeft niet per se een arts te zijn, het kan ook een verpleegkundige of andere medisch geschoolde persoon zijn. Meer nog: de skills van een ervaren spoed- of IC-verpleegkundige kunnen in zo'n omstandigheden een welgekomen aanvulling zijn op de wijze raad van pakweg een reumatoloog of oogarts. Voor artsen die zich niet zo bekwaam meer achten om in een vliegtuig een acute zieke onder hun hoede te nemen maar zich toch verplicht voelen om in actie te schieten, kan dat een dilemma zijn. Doen alsof u slaapt, of onderuit zakken achter een krant is een optie. Maar ergens in het achterhoofd is er toch die eed van Hippocrates die aan het geweten knaagt of, sterker nog, doembeelden van tuchtzaken omwille van schuldig verzuim. Men moet natuurlijk wel de nodige kennis en kunde paraat hebben om in lastige omstandigheden adequaat als arts te kunnen handelen. En bijvoorbeeld geen black-out krijgen bij het zien van de inhoud van de medische noodkoffer die een stewardess zojuist onder uw neus heeft opengeklapt. Voor de collega's die ver van de acute zorg staan kan het daarom nooit kwaad om regelmatig een reanimatiecursus te volgen of wat tips en tricks aan een spoedarts te vragen. En voor wie next level wil gaan: in Nederland worden er door KLM eendaagse cursussen georganiseerd waarin medici les krijgen over een aantal facetten van de luchtvaartgeneeskunde, onder andere wat u als arts kunt betekenen tijdens een medisch incident aan boord. Ook Lufthansa biedt gelijkaardige workshops aan. Zeker voor de frequent flyers onder de artsen is er een reële kans dat er ooit tijdens een vliegtuigreis om medische assistentie geroepen zal worden. Het is alvast goed om te weten dat u op 11 kilometer hoogte niet alleen bent: er is een goedgetrainde crew, de gezagvoerder kan advies vragen aan een consulent op de grond, en hopelijk zijn er nog collega's aan boord die, net zoals u, hun verantwoordelijkheid nemen.