...

Veel Belgische huisartsen gaan vandaag bijna dagelijks om met patiënten met een migratieachtergrond. Dat geldt vooral in de grootstedelijke gebieden, maar ook in toenemende mate in kleinere steden en gemeenten. Een andere taal of andere culturele overtuigingen kunnen voor een barrière zorgen in de communicatie met de huisarts. "Uit de literatuur blijkt dat patiënten in dergelijke situaties het doktersbezoek vaak uitstellen. Een arts en patiënt die elkaar niet (goed) verstaan kan ook leiden tot een foutieve inschatting van de aandoening, verkeerd gebruik van een geneesmiddel en lage therapietrouw", zegt Hans Verrept, celhoofd Interculturele Bemiddeling en Beleidsondersteuning (FOD Volksgezondheid). Rechtstreeks naar ziekenhuisEen live of telefoontolk raadplegen is een optie, maar het is omslachtig (zo moet je vaak op voorhand een afspraak maken) en er hangt een prijskaartje aan. Om die redenen is het dan ook minder courant in de huisartsenpraktijk. "Sommige patiënten nemen een vriend of familielid als tolk mee, maar censureren uit privacyoverwegingen of schaamte hun verhaal", weet Verrept. Anderen slaan de huisarts over en trekken rechtstreeks naar het ziekenhuis, want daar zijn er intercultureel bemiddelaars. Zij worden gefinancierd door de FOD Volksgezondheid. Velen hebben een paramedische opleiding genoten en natuurlijk een basisopleiding tolktechnieken. "De diversiteit in talen is de laatste decennia zo toegenomen dat je in elke organisatie een groot aantal bemiddelaars zou moeten inschakelen. Dat is budgettair niet haalbaar", zegt Hans Verrept. Enter videoconferencing. "Zo hoeft de intercultureel bemiddelaar zich niet te verplaatsen, en kan hij of zij op een dag meerdere hulpverleners en patiënten helpen." Door het succes van deze werkwijze wil de overheidsdienst nu ook een proefproject lanceren voor huisartsen. Zij zoekt daarvoor 120 kandidaten. Al 17 jaar ervaringHuisarts Fien Mertens van De Sleep (Gent) hoeft alvast niet meer overtuigd te worden van de voordelen van tolken of interculturele bemiddeling. Zij werkt al zo'n 17 jaar op deze manier. In het wijkgezondheidscentrum waar ze nu werkt krijgt ze veel Turkse, Bulgaarse, Russische, Afghaanse, Syrische, Irakese en Iraanse patiënten over de vloer. "Het spreekt voor zich dat je als arts alleen kwaliteitsvolle zorg kan verlenen als je je patiënt goed verstaat", zegt dr. Mertens. Bij interculturele bemiddelaars wordt niet enkel de taalbarrière verholpen, ook eventuele sociale en culturele barrières. "Al merken we in de praktijk dat het in bepaalde gevallen niet gemakkelijk is voor hen om de boodschap over te brengen zoals wij ze bedoelen. Onderwerpen zoals bijvoorbeeld de dood en zorg rond het levenseinde zijn in sommige culturen minder vanzelfsprekend om openlijk te bespreken."Dokter Mertens werkt zowel via telefoon- als videotolken/-bemiddeling. "Het voordeel van een videogesprek is dat je ook de non-verbale communicatie ziet, wat bij telefoontolken niet het geval is. Zo kan de tolk of intercultureel bemiddelaar informatie halen uit de manier waarop de patiënt zich uitdrukt, en kan de arts op zijn beurt zien of zijn (te vertalen) boodschap juist is overgekomen bij de tolk."Voorwaarde bij videocommunicatie is natuurlijk wel dat je over een goede internetverbinding beschikt, je pc is uitgerust met een webcam en je min of meer overweg kan met videochatprogramma's. "Het moet van beide kanten komen", zegt Fien Mertens. "Enerzijds moet de arts bereid zijn een beetje moeite te doen, anderzijds moet het systeem natuurlijk wel gebruiksvriendelijk zijn." PraktischAangezien een snelle respons van levensbelang kan zijn, zijn er 'permanenties' voorzien voor de meest gevraagde talen. Van 9u tot 12u en van 13.30u tot 16.30u is er voor Arabisch, Russisch en Turks steeds een bemiddelaar beschikbaar. Aan Franstalige kant is er 's ochtends ook een permanentie voor het Roemeens. Voor andere talen kan u op voorhand een afspraak maken. 's Avonds zijn er (voorlopig nog) geen permanenties. Aanmelden gebeurt via de intercult.be-app. Deelname aan het proefproject is gratis. Interesse? U ontvangt nog gedetailleerde informatie via de ehealthbox.